VS wil terroristen 'uitroken'

President Bush van Amerika en zijn naaste adviseurs hebben zich zondag in Camp David voor de tweede achtereenvolgende dag op het antwoord beraden op de terreuraanslagen in New York en Washington. Bush kondige op tv een "serie beslissende acties en een breed opgezette campagne" aan. "Het is een nieuw soort vijand, waartegen niet alleen bruut militair optreden is vereist, ofschoon dat zeker een optie is", zei minister van Buitenlandse Zaken Colin Powell.

Bush bestempelde de beruchte internationale terrorist Osama bin Laden, die onderdak geniet in Afghanistan, zondag als "hoofdverdachte". Maar aangezien die waarschijnlijk cellen van terroristen in meer dan zestig landen heeft opgebouwd, zal het "uitroken" daarvan een proces van jaren kunnen worden. Dat zei minister van Defensie Donald Rumsfeld.

Bush zei in een radiotoespraak tot de natie: "Wij bereiden een alomvattende aanval op het terrorisme voor. Dit zal een ander soort conflict zijn, tegen een andere soort vijand. Er zijn geen slagvelden of landingsplaatsen. Het is een conflict met tegenstanders die zich als onzichtbaar beschouwen. Maar zij vergissen zich. Want wij zullen hen ontmaskeren en zij zullen ondervinden wat anderen in het verleden hebben geleerd: eenieder die oorlog voert tegen de VS, kiest voor zijn eigen vernietiging."

De geweldige Amerikaanse militaire machinerie is al op gang gekomen: de president riep de nationale noodtoestand uit en liet allereerst 35.000 reservisten mobiliseren. Ook Rusland bracht een legerdivisie in Tadzjikistan aan de grens met Afghanistan in staat van paraatheid. Maar Moskou is niet voornemens deel te nemen aan vergeldingsmaatregelen. President Poetin riep de VS ertoe op dat die "afgewogen" maatregelen nemen, die op "onweerlegbare feiten" berusten.

Uit angst voor Amerikaanse aanvallen is in Afghanistan een massale stroom van vluchtelingen op gang gekomen. De Afghanen zijn volgens de Iraanse staatskrant niet alleen op weg naar Iran, maar ook naar Pakistan en delen van Afghanistan die niet in handen zijn van de Taliban, het radicale moslimregiem in het land. Pakistan en Iran hebben hun grenzen gesloten uit vrees voor een grote stroom vluchtelingen. De Taliban zeiden alle landen, die de VS steunen, met oorlog te bedreigen. In Afghanistan bevinden zich volgens het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag nog slechts een of twee Nederlanders. Het gaat om idealisten die uit solidariteit met het Afghaanse volk willen blijven.

Den Haag heeft geen idee hoeveel Nederlandse werknemers en toeristen zich momenteel in Pakistan bevinden. Unilever en Shell zitten in elk geval wel in dat land. Maar een zeer klein deel van hun werknemers daar heeft de Nederlandse nationaliteit.

Het aantal vermisten door de aanslagen op het World Trade Center in New York is opgelopen tot boven de vijfduizend. Burgemeester Giuliani verklaarde zondag tijdens een persconferentie dat het officiële aantal vermisten voorlopig op 5097 is gesteld. Het is echter goed mogelijk dat het aantal nog toeneemt.

Giuliani verklaarde ook dat er tot nu toe 180 lichamen van slachtoffers zijn geborgen uit de puinhopen. Van 115 is de identiteit vastgesteld, van de 65 anderen nog niet, aldus de burgemeester.

Hij erkende dat de hoop op het vinden van overlevenden onder het puin steeds kleiner wordt. "De reddingswerkzaamheden gaan door en de hoop bestaat nog altijd dat er overlevenden worden gevonden, maar de realiteit is dat we afgelopen vier dagen geen levende personen hebben gevonden", zei Giuliani.

President Bush heeft volgens minister Cheney direct na de aanslagen Amerikaanse militaire piloten opdracht gegeven vliegtuigen die naar Washington zouden vliegen zonodig neer te schieten. Cheney zei dit zondag voor tv. Hij beaamde dat het een verschrikkelijke beslissing was, maar zei dat de VS het besluit zouden hebben uitgevoerd als daarmee aanslagen voorkomen hadden kunnen worden.