"Arafat schuldig aan geweld"

De Nederlandse regering houdt Yasser Arafat verantwoordelijk voor al het Palestijnse geweld tegen Israël. Arafat blijft steken in zijn rol als verzetsleider en "kan of wil het geweld niet onder controle krijgen", zei minister Van Aartsen van Buitenlandse Zaken gisteren in de Tweede Kamer. De kritiek aan het adres van de Palestijnse leider is –voor het eerst– ongemeen scherp.

Ook de Israëlische regering onder leiding van Ariël Sharon kan rekenen op kritiek. Het doel om de veiligheid van alle Israëlische burgers te garanderen, heiligt niet het buitenproportionele geweld waarvan de regering-Sharon zich bedient, aldus Van Aartsen.

Maar uiteindelijk is het Sharon erom te doen door toenemende druk de Palestijnse Autoriteit in beweging te krijgen. En dat wil maar niet lukken. Van Aartsen rekent het Arafat zwaar aan dat hij onvoldoende communiceert met zijn volksgenoten. "Hij zou zijn morele gezag in de schaal kunnen werpen en via de staatstelevisie laten weten dat terroristische acties onaanvaardbaar zijn. Maar dat heeft hij niet gedaan."

Van Aartsen schilderde Arafat af als een desperate man die "over ijsschotsen springt in de hoop de overkant te bereiken." Het zou de Palestijnse leider ontbreken aan toekomstvisie. "Zijn beleid is er momenteel op gericht te overleven. Hij improviseert. Dat is zwak leiderschap, juist in een periode die vraagt om krachtig leiderschap."

Van Aartsen is zich bewust dat de kritiek op Arafat ongemeen scherp is. Toch is hij van mening dat de Nederlandse regering er niet als enige zo over denkt. "Ik hoor een dergelijke analyse in toenemende mate ook in andere Europese landen klinken."

Schoolboeken
In reactie op vragen van de kamerleden Verhagen (CDA) en Van den Berg (SGP) zegde Van Aartsen de Tweede Kamer gisteren toe dat zijn ministerie een aantal schoolboeken voor basisscholieren in het Midden-Oosten gaat onderzoeken op anti-Israëlische sentimenten. De boeken zijn uitgegeven met steun van het Nederlandse ministerie voor Ontwikkelingssamenwerking.

Verhagen en Van den Berg hadden vernomen dat de schoolboeken een anti-Israëlische strekking zouden hebben. Zij wezen erop dat zoiets voor de Nederlandse overheid onverteerbaar moet zijn. Van Aartsen zegde onmiddellijk een onderzoek toe en beloofde ook naar het materiaal voor de opleiding van docenten te zullen kijken.

Aanklachten
Van Aartsen laat verder onderzoeken of de Vierde Geneefse Conventie van toepassing is op de situatie in het Midden-Oosten. In die conventie staan regels waaraan een bezettingsmacht zich heeft te houden.

Is de conventie ook van toepassing op de Israëlische bezetting van Palestijnse gebieden, dan valt de Israëlische premier Sharon buiten zijn land te vervolgen voor de executie van Palestijnen door Israël. Volgens Van Middelkoop (CU) is dat echter onzeker. Op zijn verzoek legt Van Aartsen deze vraag voor aan de Commissie van Advies voor Volkenrechtelijke Vraagstukken.