Behandeling in buitenland vereist toestemming
Dit antwoord heeft het Europees Hof van Justitie in Luxemburg gegeven op vragen van de rechtbank in Roermond. De rechtbank buigt zich over de zaken van de ziekenfondspatiënten Smits en Peerbooms die zich in Duitsland en Oostenrijk hebben laten behandelen, zonder vooraf toestemming te vragen.
Hun ziekenfondsen weigerden de behandeling te vergoeden. De rechtbank in Roermond vroeg advies aan het Europees Hof omdat de Europese regels van vrij verkeer meespelen. De rechtbank zal het advies verwerken in de uitspraak.
Evenwicht
Ziekenfondspatiënten die medische behandeling willen in een instelling in of buiten Nederland waarmee hun ziekenfonds geen contract heeft, moeten volgens de Nederlande wet daarvoor toestemming vragen. Die eis is wel een belemmering voor het vrij verrichten van medische diensten, aldus het hof. Maar dat is te rechtvaardigen, omdat die van groot belang is voor het financiële evenwicht van het sociale zekerheidsstelsel en het behoud van voor iedereen toegankelijke ziekenhuiszorg.
Nederland stelt twee voorwaarden voor het krijgen van de toestemming. De beoogde behandeling moet "gebruikelijk en noodzakelijk" zijn. Volgens het hof is de voorwaarde van gebruikelijkheid alleen aanvaardbaar wanneer die verwijst naar een behandeling die door de internationale medische wetenschap voldoende beproefd en deugdelijk is bevonden. Het mag dus niet beperkt blijven tot wat in Nederland gebuikelijk is.
Voorwaarde
De voorwaarde dat die behandeling noodzakelijk moet zijn, mag alleen leiden tot een weigering wanneer iemand in Nederland tijdig een net zo goede behandeling kan krijgen.
In het geval van Smits, die aan de ziekte van Parkinson leidt, weigerde verzekeraar VGZ in 1996 de kosten te vergoeden van behandeling in een gespecialiseerde Duitse kliniek. Volgens VGZ was er geen medische noodzaak naar Duitsland uit te wijken.
Experimenteel
Peerbooms liet zich in een Oostenrijkse kliniek behandelen nadat hij door een ongeval tijdelijk in coma was geraakt. De Oostenrijke kliniek paste een therapie toe die in Nederland op dat moment alleen op experimentele basis werd gebruikt. Verzekeraar CVZ weigerde in 1997 vergoeding omdat in Nederland adequate hulp ingeroepen kon worden.
Zorgverzekeraars Nederland is blij met de uitspraak van het hof. "Door de uitspraak van het Hof blijft het voor Nederlandse zorgverzekeraars mogeljk vooraf en grootschalig zorg in te kopen. Daardooor kunnen zorgverzekeraars grip houden op de toegang, de kwaliteit en de doelmatigheid van de zorg", aldus Zorgverzekeraars Nederland.
