Strengere aanpak jeugdcriminaliteit Utrecht

De Utrechtse driehoek sloeg vorige maand al alarm over de jeugdcriminaliteit in de regio. Korpschef Vogelzang beklaagde zich over een harde kern van ongeveer driehonderd voornamelijk Marokkaanse jongeren die verantwoordlijk is voor ongeveer 80 procent van alle criminaliteit in de regio Utrecht. Taakstraffen deren de jongens niet langer, zei Vogelzang, die zich afvroeg of het jeugdstrafrecht niet veel te soft is voor deze groep.

De korpschef gaf als voorbeeld een jongen die wordt opgepakt voor autodiefstal en voor dit vergrijp veroordeeld word tot een taakstraf. "Maar als je hem langer van nabij volgt, dan zie je dat hij de hele dag met criminaliteit bezig is en dat het probleem veel ernstiger is."

Daarom kwamen Kalsbeek en de Utrechtse driehoek woensdag overeen dat de politie zo’n twintigtal jongeren die worden gerekend tot de harde kern van jeugdcriminelen enkele jaren nauwgezet gaat volgen. Zij willen er zo achter komen wat de beste methode is o m iets aan de jeugdcriminaliteit te doen. Dit toezicht zal worden toegevoegd aan het takenpakket van de wijkagenten.

Als het aan Vogelzang zou liggen, zouden hardnekkig criminele jongeren voor lange tijd van straat af worden gehaald en hen een dwangbehandeling oplegt worden.

Staatssecretaris Kalsbeek, die over de jeugdcriminaliteit gaat, begrijpt het probleem waarmee de Utrechtse driehoek moet worstelen. Zij erkent dat voor de zeer harde kern van jeugdcriminelen taakstraffen en andere jeugdstraffen, zoals de Intensieve Traject Begeleiding (ITB), tegenwoordig niet altijd meer voldoende zijn. Bij de ITB mag de jongere gewoon thuis blijven, maar staat hij wel onder streng, dagelijks toezicht.

"We zoeken naar een combinatie van strafrecht en behandeling", aldus Kalsbeek. "Deze groep houdt zich niet aan de voorwaarden die bij de straf horen. Omdat het vaak om kleine inbreuken gaat, zoals een paar uur te laat thuiskomen, ziet de rechter dat door de vingers. Maar het gaat soms om een heel gedragspatroon, waardoor de jongere terugzakt in de criminaliteit."

Die lankmoedigheid is volgens de staatssecretaris schadelijk voor de veiligheid van de samenleving en ook niet in het belang van de jongere zelf. Mochten de huidige mogelijkheden voor heropvoeding in combinatie met straf niet voldoen, dan overweegt zij nieuwe maatregelen te nemen. Komend voorjaar komt zij met plannen voor de aanpak van jeugdcriminaliteit.

De PvdA-bewindsvrouw denkt dat vooral gedragsgestoorde jongeren voor zo'n combinatiebehandeling in aanmerking komen. "De aanpak moet niet op straf alleen gericht zijn. Het is even belangrijk de jongere te helpen bij zijn verdere ontwikkeling en hem weer op de rails te helpen."
Ze is bang voor het effect dat criminele jongeren op anderen uit hun omgeving hebben hebben. "Ze worden de helden van de buurt. Jonge kinderen krijgen het verkeerde voorbeeld en worden meegezogen. Het is belangrijk dat die criminele jongeren weggaan."

Kalsbeek sprak dinsdag, ter voorbereiding op haar gesprek in Utrecht, met vertegenwoordigers van de Marokkaanse gemeenschap. "Zij voelen zich onmachtig, en zijn bang voor het stigmatiserend effect. Maar ze onderkennen het probleem en zijn graag bereid de schouders eronder te zetten."

Zij gelooft niet in de opvatting dat Marokkaanse ouders thuis wel de baas zijn, maar het gedrag van hun kinderen op straat een probleem van de overheid vinden. "Marokkaanse ouders voelen zich vaak onttroond. In Marokko permitteerden ze zich soms hun kinderen lijfstraffen te geven, maar hier dreigen diezelfde kinderen hun ouders dan aan te klagen wegens kindermishandeling. Ze worden vermalen tussen twee culturen."