Cafébrand is geen excuus voor misdrijven
Een slachtoffer van de nieuwjaarsbrand in het Volendamse café De Hemel die door de politie wordt aangehouden, mag zelf kiezen. Hij houdt zich rustig en gaat ongeboeid mee. Of hij wordt, net als een normale arrestant, in de boeien geslagen, met als mogelijk gevolg extra pijn. Maar mee gaat-ie.
De politie van Volendam krijgt dezer dagen een korte opleiding over de omgang met jongeren die de ramp in café De Hemel overleefden. Gezien de politieberichten uit Volendam lijkt dat geen overbodige luxe.
De meldingen van openlijke geweldpleging door jongeren vertonen een stijgende lijn. Ook wordt de politie geroepen bij hevige ruzies tussen ouders en hun kroost, die het directe gevolg zijn van de gebeurtenissen in De Hemel. Het alcohol- en drugsgebruik, dat voor nieuwjaarsdag al 4 procent boven het landelijk gemiddelde lag, neemt verder toe.
Het uitgangspunt van de politie is dat de brand geen excuus mag zijn voor wangedrag, zegt jeugd rechercheur Evert Ziesemer die de cursus organiseert. 'Voor de slachtoffers is het heel erg wat ze hebben meegemaakt, maar wij handhaven de wet. Consequent. Je krijgt een volksopstand als iemand met brandwonden wel alles mag wat god verboden heeft.'
Tegen slachtoffers die met verband lopen, heeft de politie nog niet hoeven optreden. 'Die categorie komt waarschijnlijk nog', zegt Ziesemer. Wel komt het al voor dat jongeren zonder uiterlijke sporen van de brand vanuit de ramp hun daden verklaren.
Ramp gebruikt als excuus voor zware mishandeling
Thom Keizer, bestuurslid van een belangenvereniging van slachtoffers, klaagt over de behandeling door de politie van zijn zoon Tom. Voor een goed begrip: Tom liep in De Hemel lichte verwondingen op. Vriendinnen van hem zijn zeer ernstig verbrand.
Vader Keizer vertelt in het rapport-Alders dat zijn zoon en vrienden ruzie hadden met jongens van buiten Volendam. 'Ze kregen de verwensing naar het hoofd: jullie hadden moeten doodbranden. Het is een behoorlijke vechtpartij geworden. Ze hebben wat stijver geslagen dan die anderen, want ze waren kennelijk wat gemotiveerder.'
Hij vervolgt: 'Een week later zijn ze opgepakt, 's morgens om halfzes. Tom heeft met zijn kornuiten 36 uur in een celletje gezeten in Purmerend en ze zijn langdurig verhoord. Normaal liggen ze daar niet wakker van, maar deze jongens hebben wel net de hel meegemaakt. Er is weinig begrip getoond.'
Jeugdrechercheur Ziesemer weet niet wat hij leest. 'Jammer dat Alders het verhaal niet heeft geverifieerd', zegt hij, 'Tom Keizer heeft in de eerste drie verhoren niets over dat schelden gezegd. Vier maten van hem, die we een week later oppakten, brachten dat voor het eerst ter sprake. Dat was erg vreemd. We hadden het idee dat de brand als excuus werd gebruikt.'
Volgens Ziesemer hebben acht Volendammers, onder wie Keizer, eerst drie en daarna vijf andere jongeren van buiten het dorp mishandeld. 'De Volendammers waren in de meerderheid. Een van hun slachtoffers is bijna bewusteloos geslagen. Schelden doet pijn, maar kunnen ze daarom ongestraft mensen naar de Filistijnen trappen? De rechter moet dat bepalen, maar het is wel een goed voorbeeld van het probleem waar we in Volendam mee te maken hebben.'
cursus
De cursus leert de agenten hoe ze zwaar verbrande jongeren het beste kunnen aanspreken. Met het Openbaar Ministerie zal worden geprobeerd de jongeren bij eventuele misdragingen uit het justitieel circuit te houden. Ze krijgen dan bijvoorbeeld een taak-leerstraf. Bij minder ernstige feiten bemiddelt de politie of worden ze verwezen naar hulpverleners.
Ziesemer wijst erop dat het sommige agenten die bij de brand aanwezig waren, moeilijk valt om tegen slachtoffers op te treden. 'Eerst ben je bezig iemand te redden en een paar maanden later moet je diezelfde persoon oppakken. Daar zou ieder mens moeite mee hebben.
'Maar als je je werk goed wilt blijven doen, moet je consequent zijn. Het is de enige manier om te voorkomen dat de slachtoffers ons beleid bepalen.'
