Klagen in een azc. Mag het?
Ik leef in een van de rijkste en veiligste landen ter wereld. Ik heb een leuke baan en een prima salaris. Mijn zoons kunnen studeren. Als diabeet kan ik naar de apotheek om de hoek om mijn insuline op te pikken. Feitelijk heb ik het gewoon goed. Maar toch: af en toe kan ik me toch een partij klagen! En dan zou een asielzoeker verder gewoon zijn bek moeten houden? Vreemd.
Klagen is zowat een Nederlandse traditie. Kankeren over tien kilometer per uur harder mogen rijden. Zeiken over Zwarte Piet. Zaniken over twee minuutjes geen mobiel internet. Zeuren over de benzineprijs, terwijl we die auto nóóit laten staan. Klagen over klagende mensen. En dan hadden we nog maar een paar jaar terug nog haast een volksopstand over een gestrande potvis!
En dat mag ook. Enerzijds is klagen een van de verworvenheden van vrijheid, welvaart en democratie. Een verbod op welke klacht dan ook is altijd een van de eerste kenmerken van een dictatuur. Anderzijds heeft klagen ook nog eens nut. Als niemand ooit klaagt, verandert er ook nooit wat. We leven niet meer in de jaren vijftig, juist omdat we nooit hebben geaccepteerd dat het leven helemaal 'af' was.
Er is ook niets menselijker dan klagen. Klagen is zelfs bijzonder gezond. Klagen is het uiten van een ergernis en vaak niet eens om het ongemak op te lossen. Soms wordt een ongemak geaccepteerd als een noodzakelijk kwaad, maar geeft het geestelijk gewoon een enorme ontlasting als je er even lekker over kunt zeiken.
Het allerslechtste bezwaar tegen klagen: "Het kan altijd slechter".
In de letterlijke zin klopt dit altijd. Maar het is tegelijkertijd weinig constructief en tevens gewoon onzin. Mag iemand die is genezen van een hersentumor nooit meer klagen over hoofdpijn? Mag een voormalig dakloze nooit meer klagen over een defecte cv-ketel? Mag een dakloze in Nederland niet klagen omdat een dakloze in Roemenië het heel wat beroerder heeft getroffen?
Het klopt. Letterlijk iedere asielzoeker is honderd keer beter af in een Nederlands asielzoekerscentrum dan in welke omstandigheden hij of zij ook is ontvlucht. En dan maakt het niet uit of die omstandigheid oorlog of armoede is geweest. Maar is daarmee dan alles ook meteen helemaal perfect? Nee! Natuurlijk niet!
In een Hollandse winter, met drieduizend mensen in een tentenkamp zonder ook maar een beetje privacy is niet perfect. Geen uitsluitsel of vooruitzichten hebben is niet ideaal. Onzekerheid is soms zeker zo erg als een noodlot ondergaan. Geen enkel mens vindt het prettig om geen enkele nuttige dagbesteding te hebben. Maar ook een smerig toilet is in een beschaafd land een volstrekt legitieme reden om te klagen.
Mag een asielzoeker alsjeblieft ook gewoon klagen? Mag een asielzoeker ook gewoon mens zijn? Met een gezond streven om het leven hier en nu net wat aangenamer te krijgen?
Klagen omdat je modem eruit ligt en je even geen Candy Crush kunt spelen op Facebook of klagen over langzame wifi omdat je smartphone je laatste mogelijkheid tot contact met familie in oorlogsgebied is. Mag dat niet allebei in Nederland?