Plofkat

Middenin de jaarlijkse vuurwerkdiscussie was het er ineens: het nieuwsbericht dat voor half Nederland de spil werd van alles wat er fout is aan vuurwerk. In Amersfoort was een kat zwaargewond geraakt doordat een stel idioten knalvuurwerk in de anus van het dier hadden laten ontploffen. De dierenarts zag geen andere mogelijkheid dan de kat uit zijn lijden te verlossen.

Verontwaardiging alom, want als het om huisdierenleed gaat, dan heeft Nederland het hart op de juiste plaats. Waar het om vergelding gaat ligt dat wat moeilijker. Mensen stelden in al hun boosheid straffen voor waarbij zelfs de sharia bijzonder vergevingsgezind lijkt.

Wij plaatsten het nieuwsbericht ook. Of, om iets eerlijker te zijn nog: ik plaatste het bericht. Het leek me wel wat onwaarschijnlijk. Wij hebben hier ook een kat rondlopen en hoewel hij inmiddels van middelbare leeftijd is, kan ik me niet voorstellen dat iemand het voor elkaar zou krijgen om iets in z’n kont te proppen. Pogingen daartoe zouden bruut afgestraft worden met tenminste kapotte handen.

En dat is nog maar het eerste probleem, want hoe krijg je er vuurwerk in? Zouden de daders glijmiddel hebben gehad? Of hebben ze voorgesmeerd met een natte vinger? En dan moet er niet eens een klein rotje in, maar vuurwerk dat zwaar genoeg is om een kat zeer zwaar te verwonden. Daarna moet je ook nog zien te vermijden dat die kat het vuurwerk weer uitperst en ten slotte moet het ook nog aangestoken worden. Met andere woorden: zelfs mensen die gestoord genoeg zijn om zoiets te doen, zullen het hoogstwaarschijnlijk niet kunnen.

Maar goed, allerlei nieuwssites plaatsten het en wij bleven dus niet achter.

Vorige week schreef NRC Next over het bericht. Zij hadden de dierenarts die de kat onder ogen heeft gehad gesproken en volgens hem was het zeer onwaarschijnlijk dat de verwondingen inderdaad veroorzaakt waren doordat er vuurwerk in de kat was ontploft. Het lag volgens hem meer voor de hand dat de kat over een zwaar stuk vuurwerk heen was gelopen of gesprongen toen het ontplofte. Ook sloot hij een simpele aanrijding door een auto niet uit. Na onderzoek van de Utrechtse faculteit Dierengeneeskunde meldde ook de politie dat er van ontploffend vuurwerk in de anus van de kat hoogstwaarschijnlijk geen sprake is geweest.

Kortom: dikke kans dat Nederland zich druk heeft gemaakt om iets wat nooit gebeurd is. Kan gebeuren. Geen ramp. Bovendien is de kat er niet minder dood door.

Wat wel vreemd is, is het totale gebrek aan journalistieke scherpte. We hebben het allemaal blind, of in het beste geval halfblind, voor waar aangenomen. Als dat met zoiets idioots al gebeurt, wanneer gebeurt het dan nog meer? Hoe groot is het deel nieuws dat eigenlijk helemaal niet waar is? Hoeveel onzin nemen we dagelijks voor waar aan omdat we te laks zijn om kritisch te zijn?

Allerlei complotsites denken het antwoord te hebben, maar het enige wat die doen, is de wereld bestoken met nog veel belachelijkere onzin. Ze stellen geen kritische vragen, maar verzinnen absurde antwoorden. Daar wordt de kwaliteit van de nieuwsvoorziening alleen maar lager door.

Uiteindelijk hebben weinig nieuwssites het oorspronkelijke plofkatbericht achteraf alsnog van de nodige vraagtekens voorzien. Vermoedelijk omdat een 'o nee, toch niet' minder lezers trekt dan het hoogsensationele plofkatbericht. Sensatie blijft helaas boven de waarheid gaan. En wij doen daaraan mee.