Friso overleden. Gelukkig?

De man die al anderhalf jaar dood is, is eindelijk overleden. Prins Friso is vanmorgen heengegaan. Hij is vierenveertig jaar geworden. Voor mij is de vraag: was het overlijden een straf of een weldaad voor hem?

In Duitsland heeft men een spreekwoord: Blaues Blut lebt länger. Ik zou er in dit geval van willen maken: blauw bloed wordt langer in leven gehouden. Het skiongeluk van Friso vond ongeveer anderhalf jaar geleden plaats. Al die tijd mocht hij niet sterven.
We kennen het verhaal. Friso werd bedolven onder een lawine en had gedurende vijftig minuten een hartstilstand. Zelfs de koude sneeuw kan in zo'n geval niet voorkomen dat de hersenen te lang zonder zuurstof zijn. De artsen wisten toen dus eigenlijk al, dat er hersenschade zou zijn als Friso ooit weer tot zijn positieven zou komen. Toch heeft men hem naar Londen overgebracht om daar krampachtig te proberen de prins nog te redden van de dood. Was dat een weldaad of martelen?

Een coma duurt maar heel zelden langer dan vier tot zes weken. Als er geen vooruitgang is ten aanzien van het herstel van de patiënt dan is er sprake van een vegetatieve toestand. Met andere woorden: je bent een plant geworden. Maar zelfs bij zo'n toestand zijn de ogen van de patiënt geopend. Dat was bij Friso niet het geval. Wat ben je dan na anderhalf jaar en met je ogen dicht? Wat maakt iemand in die toestand mee? Dat weet niemand.

Misschien droomt iemand dan net als in een gewone slaap. Dat zou op zich nog niet eens zo heel erg zijn. Maar waarschijnlijk kon Friso niet dromen doordat zijn hersenen beschadigd waren. Hebben de artsen dat onderzocht? De medische wetenschap lijkt tegenwoordig voor niets te staan. Men leert steeds meer over het menselijk brein. Was dat misschien de reden dat de artsen Friso nog in leven lieten? Wisten ze dat de hersenen niet zodanig waren beschadigd dat hij gewoon kon dromen?
Het Koningshuis is van huis uit Hervormd. Dacht de omgeving van Friso misschien dat Friso zich in een soort voorportaal van de hemel bevond? Iedereen had het natuurlijk erg zwaar in zijn omgeving. Dat snap ik wel. Maar hoe dacht men dat Friso het had? Was de toestand van Friso volgens de artsen zodanig dat het niet erg was dat men hem gedurende erg lange tijd behandelde? Of was het meer een krampachtig geloof dat alles wel weer goed zou komen? Dat laatste was echter al uitgesloten en dat wist eigenlijk iedereen wel.

Friso lag in het Wellington Ziekenhuis. Dat ziekenhuis heeft een grote neurologische afdeling. Hij kon op die afdeling optimaal worden verzorgd. Maar kon men daar ook vaststellen wat er in Friso omging? Wat hij geestelijk meemaakte? Was die behandeling gericht op 'in leven houden' of op 'herstel van de kwaliteit van het leven'?
Als de behandeling was gericht op het 'herstel van de kwaliteit van leven', dan moeten er in het Wellington ziekenhuis wel ontzettend optimistische artsen rondlopen.
Als de behandeling alleen gericht was op het zo lang mogelijk in leven houden van de prins, dan ben ik zo vrij om het martelen te noemen. Zelfs als Friso er echt helemaal niets meer van merkte, dan nog is het vreemd. Stel dat je na je dood echt naar de hemel of wat dan ook gaat, dan werd dat in dit geval belet.

Op dit moment lopen er mensen op straat met een euthanasieverklaring op zak. Die hebben er geen zin in om nog te blijven leven als er sprake zal zijn van uitzichtloos of ondraaglijk lijden. Er zijn er zelfs die zo'n verklaring hebben voor het geval ze klaar zijn met het leven. Er zijn wachtlijsten bij de Levenseindekliniek. Maar Friso moest anderhalf jaar doorgaan met een uitzichtloze levenskans.

Moeten we dat iemand kwalijk nemen? Het kan zijn dat de artsen in het Wellington Ziekenhuis de opdracht kregen om er alles aan te doen de prins tot leven te wekken. Maar hadden die dan niet moeten zeggen dat zoiets onbegonnen werk was? Was het de familie die per se wilde dat Friso's behandeling door zou gaan tot het bittere einde? We zullen het nooit weten. Zeker is wel dat Friso blijkbaar geen euthanasieverklaring op zak had. En blijkbaar was er niets geregeld voor het geval er een dergelijk ongeluk zou gebeuren. Alles rond het Koningshuis is geregeld, behalve uitzichtloos lijden.

Ik vond Friso een sympathiek mens. Ik kende hem natuurlijk niet persoonlijk, maar die indruk maakte hij op mij als hij wel eens op televisie was. Ik had hem niet zo lang voor het ongeluk nog bij De Wereld Draait Door gezien. Een rustige en prettige persoonlijkheid. Het was natuurlijk een stommiteit om buiten de piste te gaan skiën als er lawinegevaar is. De natuur maakt namelijk geen onderscheid tussen een gewone burger en een burger van koninklijke huize. Helaas voor Friso. Als het mij was overkomen dan zou ik nu al erg lang onder de groene zoden liggen. Of ergens over het strand zijn uitgestrooid. Dat weet ik nog niet, want dat heb ik nog niet geregeld.