Virtueel genaaid in de trein

Driek (DriekOplopers)

In de rubriek Plat Haags nemen TheGrandWazoo, Driek Oplopers, Luc van Lier en harry64 het Nederlandse politieke landschap onder de loep.

Ha, Harry, TheGrandWazoo, Luc, we schrijven deze rubriek voor een website die voor een aanzienlijk deel wordt bevolkt door studenten. Die hebben het zwaar. Niet zozeer door de studiedruk, als wel door het feit dat ze met de trein moeten. Ben je mooi klaar mee.

Opnieuw moet ik constateren dat de NS alles op alles lijkt te zetten om zijn imago te verknallen. Het kan niet anders, of het is gewoon kwade opzet. Ik zou geen bedrijf weten dat een groter gebrek aan zelfreflectie aan de dag legt dan de NS. De basics zijn niet op orde, maar de NS komt vaak niet verder dan verongelijkt beweren dat de reizigers en hun vertegenwoordigers niet zo moeten zeuren. Klagende klanten hebben het per definitie mis en de NS krijgt voor zijn prestaties onterecht lage rapportcijfers toegekend. Vindt de NS.

Neem nou NS-topchef Bert Meerstadt die een paar weken geleden publiekelijk vond dat de reizigersorganisaties “piepen”. Ze waren het toch eens geweest met de wintermaatregelen? Ja, maar niet met het alvast beknotten van de treindienst bij lichte dreiging van een onbeduidend sneeuwbuitje! Deze oude koe is in een zeer openhartig telefoongesprek weliswaar gladgestreken, maar de deuk in het imago van de NS blijft.

Begin deze week werd uit de mond van de directievoorzitter van NS Reizigers, Ingrid Thijssen, opgetekend dat reizigers in de stoptreinen onterecht klaagden over grote drukte en een gebrek aan zitplaatsen. Het was helemaal niet zo erg druk, het léék alleen maar zo. Dat kwam door het zeer overzichtelijke interieur van de SLT-treinen. Ik ben werkelijk benieuwd of al die staande passagiers ook van mening zijn dat het stoelentekort wordt veroorzaakt door de overzichtelijke inrichting. Dus feitelijk sta je, terwijl je virtueel zít?

Directeur Vervoer Wim Fabries bestond het, om tegen Kamerleden te zeggen dat de NS in het vervoerplan (en dus in de concessie) afgesproken kwaliteitscriteria in 2013 waarschijnlijk niet zou gaan waarmaken. Net als vorig jaar. En het jaar daarvoor. Enzovoort. De NS moet immers “geld verdienen” en dat staat op gespannen voet met gemak en comfort voor de reiziger. Dus om boekhoudkundige redenen zullen passagiers vaker als haringen in een ton worden vervoerd. Of zelfs wegens plaatsgebrek of uitgevallen treinen niet of later. Want, aldus de heer Fabries, “de basisprestaties kunnen niet verbeteren zonder enorme extra investeringen”. En? Heeft de NS dat geld dan niet? Even in de jaarrekening 2012 gekeken. Komt ‘ie: de winst voor belasting bedroeg 331.000.000 euro. Zowat een miljoen per dag, dus.

Maar de ergste communicatieblunder is wel deze: gisteren kwam naar buiten dat de NS af wil van de beoordeling door zijn klanten. Want klanten die hun zegje doen door middel van rapportcijfers over te late treinen, over veevervoer door gebrek aan wagens, over toiletten die te smerig zijn om te gebruiken, over totaal onzichtbare conducteurs, over informatieborden waar geen moer van klopt en over gehalveerde dienstregelingen bij het eerste de beste lullige sneeuwbuitje: veel te link. Als die klanten het verdommen om een 7 te geven voor hun vertraagde, uitpuilende, smerige stinktrein, dan kost dat de NS een boete. Nou ja, boete… Een symbolisch bedrag, meer niet. Een schamele 2.750.000 euro als de klanten een te laag rapportcijfer uitdelen. Nog niet eens één procentje van de winst gaat op aan de boete voor de geleverde en te leveren wanprestatie. Nog niet eens één procentje! Ze zijn spekkoper, daar in Utrecht.

In informele reacties laat de NS weten dat het allemaal zo’n vaart niet loopt. Dat die meneer Fabries verkeerd was geciteerd. Dat de NS het klantoordeel wél belangrijk vindt, maar dat het beter moet omdat de NS nu drie onvoldoendes krijgt als de trein te laat is: voor punctualiteit, drukte en informatie. Maar het loopt allemaal niet zo’n vaart, dus.

Ja. Die kennen we. Beweringen van de NS dat het allemaal zo’n vaart niet zou lopen. Ik zal nooit de commotie vergeten die ontstond toen zo’n jaar of tien geleden de toenmalige NS-top een paar dagen ging zitten nadenken in een vakantie- annex vergaderoord, en een notitie uitlekte naar de NOS. De reiziger kon best wat vaker staan, stond er. Maar nee, zei de NS, dat waren slechts eerste gedachten. Zo’n vaart zou het allemaal niet lopen. Nou, dat hebben we geweten. Tien jaar later is het voor veel reizigers met de kans op een zitplaats ronduit beroerd gesteld.

Maar even terug naar dat proefballonnetje over dat verdoezelen van de mening van de klant. Dat proefballonnetje werd Kamerbreed lekgeprikt. De OV-woordvoerders in de Tweede Kamer maakten brandhout van de suggestie van de NS en ook de Staatssecretaris liet weten dat de NS dat wegmoffelen van het klantoordeel wel op zijn buik kon schrijven. Mooi zo. Zo’n beetje de enige partij die ik niet hoorde over deze gotspe was het CDA. En dat is niet zo raar.

Nee? Niet zo raar? Waarom niet? Dat leg ik u even uit.

Zo’n beetje het domste Kamerlid van voor de verkiezingen was meneer Haverkamp. Volksvertegenwoordiger namens het CDA, belast met de portefeuille Spoorwegzaken. Haverkamp presteerde het zelf, het uiterst onplezierige waaigat dat formeel Station Weesp heet, een plezierig overstapstation te noemen. De mallerd. Haverkamp werd niet in de Kamer herkozen, en kreeg een troostbaan aangeboden bij onze Nederlandse Spoorwegen. Als contactpersoon/lobbyist tussen de NS en de Haagse politiek… Kijk, als de NS uit pure wanhoop al zulke minkukels in dienst neemt… De kneus van het CDA als voorpost in Den Haag…

Echt. Met het CDA win je de oorlog niet. Maar binnenkort is het gelukkig helemaal afgelopen met die partij. Er is een klasje voor toekomstig politiek talent. Afgezien van de taalkundige zwakheid van deze term valt er ook inhoudelijk wel wat op af te dingen. Toekomstig: het CDA hééft helemaal geen toekomst. Politiek talent: dat sluit zich uiteraard niet aan bij het CDA. Maar goed: dat klasje ontvangt CDA-toppers voor lezingen. Wie hadden ze gisteren uitgenodigd? Hanja Maij-Weggen. Tot op het bot incompetente faalminister van Verkeer. Moeder van achterlijke dochter Hester, die zich als wethouder in Amsterdam ooit onmogelijk en belachelijk maakte. Moeder van een andere Maij, die als backbencher in de Tweede Kamer onzichtbaar zit te zijn.

Maar goed. Om het CDA kan ik hard lachen. Van de NS, echter, word ik vooral verdrietig. Ooit de trots van spoorminnend Europa, nu een ambitieloos schandaal op wielen.