Maak jij het verschil?

"Wat onderscheidt onze fabriek nou van een andere fabriek die hetzelfde maakt als wij?", vraag ik aan de directeur tijdens het formeel overleg tussen de ondernemingsraad en de directie. We zitten middenin een reorganisatie. Tientallen mensen verliezen mogelijk hun baan. Er is zelfs sprake dat de gehele productie naar het buitenland zal worden verplaatst. "Zijn dat de mensen of zijn dat de machines?", lok ik hem uit zijn tent.

Als jongen van acht jaar kreeg ik mijn eerste blokfluit. Meester Lubbers kon zo mooi blokfluit spelen dat hij mij had aangestoken. Dus ging ik met mijn vader naar de muziekwinkel. "Daar heb je echt een mooie blokfluit, hoor", vertelde de verkoper. Ik glunderde en vond alles prima, zolang die houten fluit maar mee naar huis mocht. Mijn vader rekende af. Op de terugweg in de auto bewonderde ik de mooie doos waarin hij zat. In mijn hoofd floot ik de mooiste noten. Eenmaal thuis, haalde ik de fluit voorzichtig uit de doos. De twee delen waaruit de fluit bestond, schoof ik vakkundig in elkaar, zoals ik mijn meester dat had zien doen. Ik zette het mondstuk tegen mijn lippen, blies en... Wat een teleurstelling. Het klonk werkelijk nergens naar. De ramen sprongen nog net niet uit de sponningen, zo schel. "Deze fluit is niet goed", zei ik teleurgesteld tegen mijn vader. "Laat mij eens kijken dan", antwoordde hij. Maar mijn vader kreeg er ook geen fatsoenlijk geluid uit. "Anders neem je hem morgen mee naar school", bedacht mijn vader. "Misschien doen we iets niet goed."

Ik kon me dat niet voorstellen. Ik blíes toch en er kwam geluid uit. Meester deed op school precies hetzelfde op zijn eigen fluit en dat klonk letterlijk als muziek in mijn oren. Nee, het moest aan mijn fluit liggen. Kon niet anders. Stom ding. Ik deed hem weer netjes terug in de doos en legde die klaar opdat ik hem morgen niet zou vergeten. Maar wat baalde ik. Ik had mij zo verheugd om een liedje te spelen.

"Ik heb gisteren een blokfluit gekocht, maar hij doet het niet", sprak ik meester aan. "Laat eens zien?", vroeg hij me. Ik gaf hem de doos, hij pakte hem eruit en schoof de fluit exact zo in elkaar als ik gisteravond deed. Vervolgens zette hij hem aan zijn lippen, blies en... "Hoe kan dat nou?", waren mijn gedachten. De mooiste klanken golfden door het klaslokaal. "Zeg eens oeeeeeeeeee?", terwijl hij het mij voordoet, zijn lippen tuitend. "Blaas nu eens op je fluit terwijl je zachtjes 'oeeeeeeeeee' zegt." En warempel, er kwam geluid uit mijn fluit. Niet dat oorverdovende, valse gekraai van gisteren, maar een noot die werkelijk op een toonladder thuishoort. Met mijn vingertjes sloot ik de gaten zoals ik dat van meester Lubbers had geleerd. De 'oeeeeeeeeee' bleef inmiddels achterwege. Met gevoel blies ik de ene noot na de andere uit het hout. Mijn ogen straalden. Het lag niet aan de fluit. Dit was een prachtexemplaar. Het lag aan mij.

Dat is een levensles die ik in mijn verdere leven nog veel tegen zou komen.

Zo deden de eerste foto's die ik met mijn spiegelreflexcamera maakte mijn herinneringen aan de fluit weer opborrelen. "Je compactcamera maakt betere foto's", werd er uit verschillende hoeken gezegd. Ik moest ze op het eerste gezicht gelijk geven. Maar hádden ze ook gelijk? Of lag het meer aan de man aan de knoppen? Lag het aan mij? Aan mijn onkunde? Fotograferen met een spiegelreflexcamera vraagt een heel andere benadering dan gewoon op standje 'auto' en klik maar raak. En dan nog. Ook al heb je de duurste camera. Ook al weet je precies hoe jouw camera werkt en ook al heb je nog zo veel cursussen gevolgd, het gaat er uiteindelijk om welk beeld de fotograaf vast wil leggen. Welk gevoel hij op wil roepen? Welk detail ziet hij? 'Fotografe' Petra van Vliet zegt daarover het volgende: "Ik ben ervan overtuigd dat we met elkaar deze wereld een stuk mooier kunnen maken dan hij is, we hoeven het alleen maar te zien!"

En inderdaad, er is zo veel moois te zien om ons heen, maar als je je blik niet opent, zul je nooit die foto schieten die je voor ogen had toen je de camera kocht. Je zult dan nooit de noot blazen die je had willen blazen.

Rasechte manager als de directeur is, denkt hij goed na over mijn vraag en geeft hij het enige juiste antwoord: "Machines kun je overal kopen. Dus het zijn uiteindelijk de mensen die het verschil maken."

Als je interesse hebt, stuur dan een column van jouw hand naar pschouten@live.nl. Of stuur een PM. Je krijgt z.s.m. een reactie.

Eindredactie FOK!columns