Anders is niet gek
Zonder mensen die anders zijn, zou het maar een kleurloze samenleving zijn. Mensen die anders zijn, vinden, anders dan vroeger, altijd wel iemand die hen serieus neemt. Dat pakt goed uit (want wij zouden Galilei niet meer van een toren kieperen) of het kan onzinnig uitpakken (er is een fanclub voor mensen die een papegaai in hun reet stoppen, echt waar) maar mensen voor gek verklaren alleen omdat ze anders zijn, gebeurt niet meer één twee drie.
Hoe anders is dat bij Anders. Anders is namelijk wel gek. Herstel: hij wás gek. Maar hij is dat niet meer. Althans, dan vindt het nieuwste setje psychiaters dat zich over zijn geestesgesteldheid heeft bekommerd. Anders zelf vindt ook dat hij niet gek is; misschien wel anders, maar zeker niet gek. Nee, om hem gek te verklaren, moet je wel gek zijn, aldus Anders.
Ik ben natuurlijk maar een eenvoudige jurist, dus wat weet ik ervan, maar iemand die 77 mensen neer knalt om vervolgens te roepen dat 'ie echt volledig bij zinnen was, komt op mij krankzinnig over. Dat die krankzinnige zich een roepende in de woestijn voelt, lijkt mij typerend voor de afwijking die hij heeft.
Anders zelf is als de dood dat hij voor gek wordt verklaard. Ontoerekeningsvatbaarheid is de ergste schande die hem kan overkomen, zo vindt hij. Indien dat nou werkelijk zo is, dan moet hij zijn verdediging nog maar eens heroverwegen. Het doet zijn zaak bepaald geen goed door over noodweer te reppen terwijl vast staat dat hij vluchtende minderjarigen stond neer te maaien. Zijn spijt dat hij er niet meer te grazen heeft genomen, maakt zijn verdedigingsstrategie nog kolderieker. Noodweer pas je toe wanneer er sprake is van een (dreigende) ogenblikkelijke aanranding (die in strijd is met de wet) waarna je proportioneel geweld mag gebruiken. Anders had niks te duchten en als hij dat al had, dan kan toch moeilijk worden volgehouden dat zijn optreden passend was. Als ik de rechter was, zou ik mijn oordeel over zijn psyche baseren op de flauwekul die hij bij voortduring aanvoert en niet op de spagaat van meningen van een horde psychiaters.
De advocaten van Anders zijn ook niet bepaald doorsnee. Zij poseren, gek genoeg, op de cover van een glossy. Vervolgens betogen ze in een interview dat ze op voorspraak van hun knettergekke klant om vrijspraak zullen verzoeken. Veel fiducie in succes hebben ze niet. Het lijkt er eerder op dat ze zich verontschuldigen voor hun kulverhaal. Onder het mom van klant is koning, zullen ze aanvoeren dat Anders niet anders kon dan de leiders van morgen neerknallen nu de leiders van nu anders niet zouden begrijpen dat de massa-immigratie moet stoppen - een typisch geval van noodweer; de leiders van nu begrijpen Anders immers ook niet.
Volgt u het nog?
Ik zou het anders aanpakken. Als advocaat ben je namelijk belangenberhartiger pur sang. Dat betekent dat je het beste resultaat voor je klant bewerkstelligt en dat stemt, zeker in dit geval, niet overeen met naar diens pijpen dansen. Anders is - hoezeer je het hem ook misgunt - het meest gebaat bij behandeling van zijn waanideeën. Behandeling gaat voor straf, zo werkt dat in Noorwegen. Dus als Anders nog enige kans moet toekomen om ooit iets constructiefs in zijn leven te doen, dan moeten zijn advocaten hem rustig zijn verhaal laten doen (onderwijl wijzend naar hun voorhoofd, zo stel ik me voor) om tijdens hun pleidooi te volstaan met de opmerking dat Anders, anders dan hij stelt, volkomen geschift is.