Als patiënten konden kiezen

Een paar weken geleden viel ik op mijn werk van een trap. Onmiddellijk naar de Spoedeisende Hulp, en er moest een foto van mijn pols worden gemaakt. Niet gebroken, maar zwaar gekneusd. Ik kreeg een drukverband, een mitella, goede adviezen, en een paar uur later was ik weer thuis. Inmiddels is dat vier weken geleden. Mijn huisarts heeft me inmiddels doorverwezen naar een fysiotherapeut, en het gaat gelukkig weer een stuk beter met mijn arm.

Een paar weken geleden kreeg ik een zeurderig gevoel in een van mijn kiezen. Eerst ben ik gaan spoelen, af en toe een aspirientje nemen, en het nare gevoel verdween. Maar niet voor lang. Het werd me al snel duidelijk, dat het niet met een sisser zou gaan aflopen. Vorige week dus bij de tandarts naar binnen gestapt. De assistente stond me te woord en overlegde even met de tandarts. "Kom vanmiddag om half drie maar langs. Dan trekken we de kies, want de tandarts heeft de foto van de vorige keer bekeken en die kies is niet meer te redden." Ik ging naar mijn werk, met wel steeds wat spanning in mijn lijf. Vanmiddag zou mijn kies worden getrokken. Gelukkig maar, want ik werd zo langzamerhand gek van de pijn. Ik at ibuprofen alsof het snoepjes waren, maar aan al dat lijden zou vanmiddag een eind komen.

Om half drie zat ik in de wachtkamer bij de tandarts mij geestelijk voor te bereiden op wat er ging komen. De patiënt die voor mij aan de beurt was, kwam de spreekkamer uit. Ik keek jaloers. Zo, die had het al lekker gehad! "Sterkte," wenste de man mij nog vriendelijk toe.

De tandarts keek in mijn mond. "O, is dat die kies," mompelde hij. Hij stak zijn vingers in mijn mond en probeerde de kies wat heen en weer te bewegen. Het ding stond echter als een huis. Hij pakte de foto erbij en bekeek deze onder de lamp. "Weet je, ik ga je doorverwijzen naar de kaakchirurg," concludeerde hij. "Ik denk, dat de wortel aan het bot zit vastgegroeid. Als ik ga trekken, dan breekt hij waarschijnlijk af, en dan ben je nog verder van huis." Met gemengde gevoelens stapte ik onverrichter zake weer uit de stoel. De tandarts gaf me een verwijskaart, en wenste me veel sterkte toe. "Als het nou weken duurt voordat je aan de beurt bent, moet je mij even bellen. Dan kan ik er wel voor zorgen dat je binnen twee weken geholpen wordt," zei de assistente. "Twee weken?" schrok ik. "Ik was nou net zo blij, dat ik vandaag van de pijn verlost zou worden, dit moet echt geen weken meer duren, hoor!" De assistente haalde haar schouders op. "Tja, het is altijd heel druk, maar probeer het maar, ik hoor het wel."

Thuis. Chagrijnig ga ik op de bank zitten. Potverdorie, ik had gedacht, dat ik thuis zou komen zonder kies en zonder kiespijn, en nu moet ik het nog langer vol zien te houden! Ik belde meteen naar de praktijk van kaakchirurgie. Eindeloos moest ik wachten aan de telefoon, maar ik moest en zou vandaag nog die afspraak in mijn zak hebben.
Uiteindelijk kreeg ik contact met de assistente. Over twee weken zou ik geholpen kunnen worden. "Over twee weken pas?" riep ik radeloos. "Ik heb pijnklachten en kan 's nachts niet slapen van de pijn. Dit houd ik geen twee weken vol, hoor!" De assistente beaamt, dat dit wel wat aan de lange kant is. Dan heeft ze goed nieuws voor me: "O, ik zie ineens, dat iemand heeft afgebeld voor volgende week. Dus dat scheelt weer een week, hè?"

Een week wachten. Het was geen prettig weekje. Slecht slapen, veel pijnstillers slikken, en dan toch nog proberen om een gezellige echtgenote en moeder te zijn, een fijne collega, zodat anderen niet de dupe zouden worden van mijn pijn.

Vanmiddag gingen mijn man en ik naar de kaakchirurg. Het was eigenlijk binnen twintig minuten gebeurd. Drie spuiten, even wachten, even wrikken, trekken en klaar. Hechtingen erin, tot ziens mevrouwtje!

Een paar weken geleden viel ik op mijn werk van een trap. Onmiddellijk naar de Spoedeisende Hulp, en er moest een foto van mijn pols worden gemaakt. De pols bleek gebroken, maar er was geen plaats in de gipskamer. "Over een week kunnen wij uw arm zetten en er gips omheen doen. Tot die tijd moet u maar pijnstillers slikken." Stel, dat mijn eerste verhaal zo was afgelopen? Dat zou toch schandalig zijn, om willens en wetens iemand met een gebroken arm rond te laten lopen, zonder dat deze persoon onmiddellijk geholpen zou worden? Spoedeisende hulp, heet de afdeling waar je dan naartoe gaat. Moet ik voortaan ook maar naar de Spoedeisende hulp als ik verschrikkelijke kiespijn heb?

Waarom accepteren we dit, dat je een week met pijn rondloopt, voordat je aan de beurt bent? We betalen ons scheel aan premies, volgend jaar worden de ziektekosten schrikbarend duurder, en voor wat? Waar betaal ik maandelijks dat enorme bedrag voor? Waarom betaal ik ook nog een eigen bijdrage? En op grond waarvan krijg je bij de tandarts maar tot een bepaald bedrag per jaar de kosten vergoed?

Afhankelijk. Dát is het antwoord. We zijn met z'n allen afhankelijk van dokters, tandartsen, kortom: de gezondheidszorg. En dit geeft ze een monopolie. Vroeger zag je dat bij een bedrijf als de PTT. Telefoneren was niet te betalen, er was geen concurrentie. Net als met de NS: er is maar één bedrijf in Nederland waarbij je met de trein kunt reizen, dus zij kunnen zich een heleboel permitteren. Koop je een stuk vlees bij de slager om de hoek, en blijkt dat stuk vlees bedorven, dan is de keuze makkelijk: je klaagt bij de slager over de kwaliteit van het vlees, je krijgt je geld terug, en je gaat op zoek naar een slager waar je wél tevreden over bent.

Dat kan ook wel tot op zekere hoogte in de gezondheidszorg: je kan kiezen, waar en hoe je je verzekert, tot op zekere hoogte, je kan kiezen in welk ziekenhuis je behandeld wilt worden, welke tandarts je het beste vindt, maar de kosten rijzen de pan uit, evenals de wachttijden. Niet grappig.

De naam van de kliniek voor kaakchirurgie vond ik wél grappig: Als-tanden-konden-kiezen. Tja. Als mijn tanden konden kiezen, dan kozen ze voor korte wachttijden, en lage kosten. Dan zouden mijn tanden een blije lach laten zien.