Hoe verder na Gadhafi?

Driek (DriekOplopers)

De laffe moordenaar Kadhafi is dood. Of Gadhafi. Of Quadaffi. Of hoe je zijn naam ook hoort te spellen. Maakt niet uit. Op het moment dat ik dit schrijf (donderdag, 17:50 uur), luidt de laatste informatie dat hij om het leven is gekomen bij een poging, de stad Sirthe te ontvluchten. Zijn konvooi werd, naar verluidt, door de NAVO gebombardeerd, waarna Kadhafi is opgepakt door strijders van de Libische Overgangsraad, en vervolgens doodgeschoten. Gadhafi's benen zouden eerst ernstig zijn verminkt. Toepasselijk: de brute heerser had sowieso geen enkel respect voor onderdanen.

Hoe kijken we terug? Hoe kijken we vooruit?

De burgerrechten in Libië waren op papier al beschamend, en in de praktijk werd het Libische volk op wrede en gewelddadige wijze onder de duim gehouden. Desondanks leefden de Libiërs in relatieve welstand. Vergeleken met veel andere landen in Noord-Afrika en het Midden-Oosten, kwam een aanzienlijk deel van de olieopbrengsten bij de gewone burger terecht. Sociale voorzieningen en medische zorg waren, vergeleken met de buurlanden, van een uitstekend niveau.

Macht corrumpeert. Kadhafi kreeg het in de loop der jaren steeds hoger in zijn bol. De dictator van een woestijnland is niet in de positie, de Amerikaans president niet als staatshoofd te erkennen, en hem uit te maken voor een Israëlische marionet. De openlijke morele en materiele steun aan terroristische organisaties, met als klap op de vuurpijl de verantwoordelijkheid voor de aanslag op een Pan Am-toestel boven Lockerbie, maakte het Libië van Kadhafi terecht tot een paria in de internationale politiek.

Kadhafi verwerd tot een zonderling. Een potsierlijke idioot, in potsierlijke legeruniformen, in een potsierlijke nomadentent. Openlijk bescheiden en vroom, maar in het geheim had de familie Kadhafi die nomadentent allang omgevormd tot een hoerentent. De Nederlandse prostituee Thalita van Zon heeft daar nog goud geld verdiend, naar het schijnt. Tegen deze mevrouw loopt nu zelfs een onderzoek naar betrokkenheid bij mensenhandel en gedwongen prostitutie, begaan op Libisch grondgebied. Dat zegt niet alleen iets over Van Zon, maar ook over het morele verval van de familie Kadhafi.

Hoe nu verder, met dat land? Kadhafi is dood, dus een berechting van hem is niet meer mogelijk. Maar heel veel van zijn medeplichtigen dienen uiteraard nog wel voor de rechter te worden gebracht. De vraag is, waar dat moet gebeuren. Wat mij betreft voor het Internationale Strafhof in Den Haag. Immers, Libië mist de juridische infrastructuur om dit soort rechtszaken tot een goed einde te brengen. Bovendien: recht dient te worden gesproken door onafhankelijken. Niet door mensen die veertig jaar gebukt hebben gegaan onder het juk van de Kadhafi's, en die nu hun kans op wraak schoon zien. En van een land dat veertig jaar rechteloos is geweest, moet je niet al te veel verwachten, qua rechtsgang. Bovendien: het verzet in Libië heeft uitsluitend succesvol kunnen worden met de hulp van de internationale gemeenschap.

Straffen van de misdadigers is één ding, kijken naar de toekomst van het land is een ander. Veel landen die zich van een dictator hebben ontdaan, geraken in een machtsvacuüm. Soms met fatale afloop: Iran is het schoolvoorbeeld daarvan, en ook de actuele gebeurtenissen in Egypte zijn zorgwekkend te noemen. Dus de internationale gemeenschap dient in ieder geval tot de eerstkomende eerlijke verkiezingen nauw betrokken te blijven bij het binnenlandse bestuur van Libië.

Want nu begint het pas.

columistencab.png