Media-Mangel: Verboden foto van Maxima

Iedere zaterdagochtend bespreekt Luc van Lier een hoogte- of dieptepunt van het Nederlandse medialandschap. Vandaag aandacht voor de speciale uitzending ter gelegenheid van prinses Maxima's veertigste verjaardag.

Hulde voor een van onze roddelbladen. Op de cover een foto van prinses Maxima. Een door de rechter verboden kiekje, want het was gemaakt buiten een afgesproken fotosessie. Nou en? Ook Maxima wordt fulltime door u en mij betaald, dus mogen we, afgezien van gluuropnames in huiselijke kring, fotograferen wat we willen. Klaar. Maar hoe gaat de omroep daar eigenlijk mee om?

Hebben wij in ons land naast de commerciële baggerzenders eigenlijk een Publieke Omroep of Staatsomroep? Lastige vraag. Wat het verschil is? Een Publieke Omroep is van ons allemaal, een Staatsomroep is een van overheidswege georganiseerde propagandamachine. Nou vooruit. Als ik naar de programma's op Nederland 1, 2 en 3 kijk, kom ik tot de conclusie dat we een Publieke Omroep hebben, en geen Staatsomroep. Althans, meestal. Deze aflevering van de Media Mangel gaat over de speciale uitzending ter gelegenheid van prinses Maxima's veertigste verjaardag. Dat programma viel wat mij betreft in de categorie Staatsomroep.

Een mevrouw van de NOS mocht vier persoonlijke interviews met de kroonprinses houden. En een filmploeg mocht soms mee om de activiteiten van Maxima vast te leggen, en wat inkijkjes in haar gezinsleven te filmen. Dus werden we als kijker lastiggevallen met een obligaat fietstochtje met man en kroost en een gezellig samenzijn dat in het teken van Sinterklaas stond. Hoe truttig wil je het hebben... Maxima die na tien jaar nog steeds zeer matig Nederlands spreekt, en Willem met zijn bekakte tongval. Een inkijkje in een of andere Koninklijke Werkbespreking, op de achtergrond hofdames met een opgeschroefde glimlach op het gelaat. Overigens moet ik wel zeggen, dat Max en Wim eruit zagen als leuke, warme en zorgzame ouders.

Maxima is betrokken bij het wel en wee van arme landen. Ze bevordert "Inclusive Finance", een soort financiële infrastructuur. Nuttig, absoluut. En ze doet heel nuttige dingen, zoals broodjes uitdelen in het bejaardentehuis en tijdens een werkbezoek wat babbelen met kinderen met een verstandelijke uitdaging of zoiets. En we mochten even meekijken met een rondje prietpraat met onze ten tijde van de opname nog fonkelnieuwe premier Rutte, die voor de gelegenheid extra nerveus en vooral extra onhandig was. Allemaal buitengewoon beschaafd.

Dat soort opnames werd gelardeerd met af en toe een stukje interview door de mevrouw van de NOS. Vragen en antwoorden die bleven steken in algemeenheden. Ik weet zeker, dat de vragen op papier aan de Rijksvoorlichtingsdienst moesten worden voorgelegd, en dat uitsluitend de vragen die waren voorzien van een flink aantal groene stempels en topambtenarenparafen mochten worden gesteld. Dat droop er gewoon vanaf. Vier gesprekken gevoerd, en dan toch niet verder gekomen dan wat algemeen geneuzel. De ondeugendste vraag was wel, of prins Willem eigenlijk een beetje kon koken. De prinses antwoordde besmuikt dat de kookkunst van haar man niet zo veel voorstelde. En Maxima zelf had helaas niet veel tijd om vaak echt te koken. Ze was meer een magnetronprinses dan een keukenkoningin, zeg maar. Zo. Nu weten we alles over onze toekomstige vorst en vorstin.

Weet u, van wat voor uitdrukkingen mijn nekharen altijd overeind gaan staan? "Soulmates", "Beste vriendjes" en als allerergste tenenkrommer "Maatjes". Uitgerekend deze sleetse, fantasieloze en welhaast platvloerse termen bezigde prins Willem desgevraagd om aan te geven wat zijn vrouw voor hem betekende. Nee, erg creatief zijn de tekstschrijvers van de Rijksvoorlichtingsdienst niet, geloof ik.

Zo tegen het eind van het verjaardagsprogramma kreeg Maxima van de NOS-dame nog de gelegenheid om enige damage control te doen over dat schandelijke gelazer met dat vakantiehuis in Mozambique. Beschamend geneuzel over dat ze wat leuks wilden, waar de lokale bevolking ook wat aan had. Ja hoor...

Kortom: een beschamend stukje staatspropaganda, waarbij alle kritische vragen werden vermeden, zoals over de rol die de papa van Maxima nu speelt. Of over wat Maxima vindt van allerlei uitglijers van haar schoonfamilie, ik hoef ze hier niet op te sommen. Niks van dat alles.

Nee. Ik geloof niet dat ik kan zeggen dat de mevrouw van de NOS zich nog langer journalist mag noemen. Buikspreekpop van de RVD lijkt mij een betere omschrijving... Zowel als televisiekijker als belastingbetaler hoop ik in de toekomst van dit soort geknoei verschoond te mogen blijven. Echt.