De focus op slappe tieten

Zo'n twee jaar terug, liet ik me verleiden om me op te werpen als nogal fanatiek voorstander van de opvang van onbehandelbare, dakloze verslaafden in zogenaamde hostels, in mijn woonplaats. Ik sta nog steeds achter die plannen, maar ik heb me gelukkig wel kunnen distantiëren van de heftigheid van die discussie destijds. Ik bemerkte bij mezelf dat ik volledig doorsloeg en op den duur iedere tegenstander in de pan wilde hakken en iedere kans aangreep om mijn gelijk te halen.
Dit werd nog enigszins gestimuleerd ook. Zowel aan de kant van voor- als tegenstanders en vanuit de politiek kwamen er verzoeken om met mij in gesprek te gaan en ik merkte dat allen hun best deden om mij aan hun kant te krijgen. Zelfs de krant wilde mij graag spreken. Een aardige boost voor mijn ego natuurlijk en nóg meer reden om door te gaan met mijn argumentaties.

De ellende met een dergelijke focus op een specifiek doel is, dat je op den duur geen tegenargumenten meer op waarde weet in te schatten. Om je eigen gelijk overeind te houden, ga je ieder tegengeluid als leugen en alleen je eigen visie als waarheid zien.
Mijn opponenten deden dit uiteraard ook. Ik ben voor de meest smerige dingen uitgemaakt en de verslaafden – waar het uiteindelijk om ging – werden neergezet als crimineel, pedofiel, schizofreen en gewelddadig gajes, dat de hele buurt zou komen terroriseren. Maar ik deed feitelijk hetzelfde, door de buurtbewoners neer te zetten als gevoelloze, domme eikels, terwijl ik hun angsten niet meer serieus nam.

Nu is het met dit soort geschillen betrekkelijk eenvoudig om op den duur afstand te nemen. De gemeentelijke politiek neemt een beslissing, die ergens in het midden ligt. Een paar mensen zullen nog even pissig blijven. Het leven gaat weer door. Iedereen zal zich moeten schikken in de uiteindelijke situatie.
Punt.

Dat wordt lastiger als het over ideologieën en religies en dergelijke gaat, die in feite constant je manier van leven en denken bepalen. Daarbij natuurlijk eerst de vraag of dat dit altijd wel zo erg is.
Als je besluit dat Jezus jouw Heiland is en je daarom verder een fatsoenlijk leven wilt leiden, is daar niks mis mee. Wie vindt dat beestjes eten niet lief is, doet geen mens kwaad en laat tevens de vliegen met rust. Je hoofd kaal scheren en een oranje jurk dragen, is geen bedreiging voor de volksgezondheid. De directe omgeving kan het wellicht wat minder leuk vinden, maar dat geldt voor een zeer fanatiek liefhebber van Jan Smit ook.
Maar wat, als iemand vindt dat hij alle veganisten met kale hoofden en oranje jurken af moet knallen, om de terugkomst van Jezus Christus te bespoedigen? Oké. Ik sla meteen door in een exces, maar het komt erop neer dat een focus ook zo ver kan gaan dat anderen daar werkelijk last van krijgen. Nu ergeren veel mensen zich nogal snel aan anderen, maar de meeste extremisten zijn nu eenmaal niet de makkelijkste lui om mee om te gaan.

Vaak is het probleem niet de focus op een specifiek ideaal of op een specifiek doel. Laten we wel zijn: vrijwel iedere ideologie of politieke richting heeft tot doel om de boel een beetje gezelliger te maken in deze wereld. De meeste geloven willen dat we aardig zijn voor elkaar en de meeste politieke partijen willen dat we het allemaal even goed hebben.
Nee. Het gaat fout bij de focus op een probleem, dat de idealen in de weg zou staan.

Focussen op een ultieme vijand of op een ultieme dwarsligger, stopt de creativiteit. Alle middelen moeten dan worden ingezet om die ene vijand of dat ene probleem overeind te houden. Omdat deze rechtlijnige manier van denken zelden realistisch is, betekent dat tevens dat andere, even belangrijke zaken worden genegeerd. Geen ruimte meer voor overleg. Geen ruimte meer voor nieuwe oplossingen. Met als uiteindelijk resultaat dat alle energie wordt gericht op het in stand houden van die ene zogenaamde vijand. Met onzin. Met verzinsels. Met kwaadsprekerij. En daardoor verdwijnt vanzelf ook iedere vorm van realiteitszin.

Het is als een oplossing zoeken voor een slecht huwelijk. Je kunt de schuld wel leggen bij haar slappe tieten, maar dan vergeet je af en toe een bosje bloemen te kopen.