Rost van Tonningen op 4 mei, hoera!

Grimbert Rost van Tonningen zal spreken tijdens de aankomende dodenherdenking in Culemborg. Hij is door het comité Culemborg en Oranje gevraagd om op 4 mei iets te vertellen over de onderbelichte kant van de oorlog. Zijn komst valt verkeerd bij twee bestuursleden van het organisatiecomité en ook de verontwaardiging en het ongenoegen daarbuiten is zeer groot.

Maar waarom de verontwaardiging? Allereerst zal ik uitleggen wie Grimbert is. Grimbert is een man die zich vooral bezig houdt met fusies en overnames. Daarnaast heeft Grimbert zo'n zestal boeken op zijn naam staan. Maar bovenal is Grimbert de zoon van NSB-voorman Meinoud Rost van Tonningen en zijn vrouw Florrie, beter bekend als de Zwarte Weduwe. Grimbert heeft publiekelijk afstand genomen van de politieke standpunten en het gedachtegoed van zijn ouders.

Hulde aan de comitéleden die Grimbert op 4 mei wel aan het woord willen laten. Er zijn overlevenden die de naam Rost van Tonningen niet kunnen verdragen. Hoewel dat te begrijpen valt, zal die naam niet zomaar in het luchtledige verdwijnen. Er zijn meerdere personen op deze aardkloot te vinden die de achternaam van een of andere klootzak dragen. Zet je eroverheen, hoe moeilijk het ook is. De oorlog is voorbij en deze man is niet de man waaraan die herinneringen kleven.

Het is goed dat Grimbert een andere kant van de oorlog en de periode daarna wil belichten. Hij is net zozeer een slachtoffer. Ook hij heeft zijn vader door de oorlog verloren (de officiële lezing luidt dat zijn vader in de gevangenis van Scheveningen zelfmoord heeft gepleegd). En dat is misschien nog niet het ergste dat hij heeft meegemaakt. Het moet voor hem verschrikkelijk en wellicht ondraaglijk zijn geweest om op te groeien als zoon van een van de grootste NSB'ers die ons land ooit heeft gekend.

4 mei is in ons land een belangrijke dag. Het is een herdenkingsdag. De bekende Rabijn Evers, van het Nederlands-Israëlitisch Kerkgenootschap, geeft aan dat herdenken ook rouwverwerking is. Ik vraag me af of je daar ruim 65 jaar na het beëindigen van de oorlog nog van kunt spreken. De rouw moet inmiddels toch verwerkt zijn, waarbij ik de herinneringen van sommige mensen aan de oorlog en de gruwelijkheden die daaraan kleven absoluut niet wil bagatelliseren. Daarnaast is 4 mei inmiddels veel breder dan alleen de Tweede Wereldoorlog. Ook slachtoffers van latere oorlogen worden immers herdacht.

Wat me wel aan Rabbijn Evers stoort en ergert is de uitspraak die hij heeft gedaan nadat de uitnodiging van Meindert bekend werd gemaakt: 'Het is bekend dat ook de kinderen van NSB'ers grote problemen hebben. Toch moet je dit leed niet op één lijn stellen met dat van de tweede generatie oorlogsslachtoffers uit de Joodse kring.' Beste Rabbijn, er is veel meer dan alleen het leed van de Joden. De vierde mei is meer dan alleen een Jodenherdenking.

De Joden hebben niet het alleenrecht op herdenkingsdag.