Hoe laten we de mannen weer aantrekkelijk ballen

Men zegt dat verdedigen in het voetbal een kunst is. Dat zal best, maar ik denk dat het merendeel van de voetballiefhebbers liever een soepel draaiende, aanvallende ploeg ziet dan een voortdurend voor het eigen doel hangend team. Loerend op de counter en een laffe goal zodat daarna snel weer de verdedigende stellingen kunnen worden opgezocht. Ik noem het angst.
Dit soort voetbal werkt in de hand, dat zelfs goed uitgebalanceerde, grote ploegen het moeilijk kunnen hebben tegen de zogenaamde “kleintjes” in het voetbal. Deze kleintjes doen misschien dat wat ze het beste kunnen, maar leuk om te zien is het allerminst.
Hoe zou je kunnen zorgen dat deze impasse, want dat is het, doorbroken wordt? Hoe maken we het voetbal weer écht aantrekkelijk voor het publiek?
In de loop der jaren zijn al vele ideeën geopperd. Ik wil met u eens een paar van die mogelijke innovaties bespreken. Wie weet, misschien vinden we de bal opnieuw uit.

“Bij een x aantal gele of rode kaarten een penalty.”
Je zou kunnen overwegen dat bij een bepaald aantal gele of rode kaarten voor een elftal het andere elftal een penalty krijgt. Doel is spelverruwing tegen te gaan en zodoende meer open spel af te dwingen. Meer zuiver “voetbal” te spelen en natuurlijk ook om meer doelpunten te creëren. Is dit eerlijk, vraag ik me af? Bij zo’n systeem ben je volledig afhankelijk van de scheidsrechter. Heb je strenge scheidsrechters dan zul je meer kaarten krijgen, meer penalty’s en dus meer doelpunten. Maar… strenge scheidsrechters geven echter eerder kaarten en dus ook bij relatief lichte overtredingen. Dit gaat willekeur in de hand werken, wat ik je brom.

“Weg met grensrechters, de ingooi, het passief buitenspel en de strafschoppenserie.”
Deze suggesties werden, onder andere, geopperd door Louis van Gaal. Twee scheidsrechters op het veld staan in contact met een derde man aan de zijlijn. Die derde man volgt de wedstrijd met een computer die direct duidelijk maakt of iemand buitenspel staat of niet. Eigenlijk dus een roep om het afschaffen van buitenspel hoewel van Gaal het wat genuanceerder zegt en het heeft over afschaffen van “passief buitenspel”.
Verder zou de ingooi een intrap moeten worden en bij verlengingen geen strafschoppenserie. Om de vijf minuten zou er een speler naar de kant moeten worden gehaald, zodat je na 115 minuten bijvoorbeeld met zes tegen zes speelt. Het is dus net zolang doorspelen met telkens minder spelers tot er een doelpunt, de “golden goal”, valt. Van Gaal wil zo een soort “titanenstrijd” creëren.
Ik ben persoonlijk wel een voorstander van het controleren van spelsituaties en dus staat het idee van de twee scheidsrechters met een derde man achter de knoppen me wel aan. In 1994 deed scheidsrechter Dick van Egmond samen met collega-scheidsrechter Ruud Bossen een proef bij een amateurwedstrijd. Het gebruik van de twee leidsmannen was een groot succes. De spelers waren er echter niet zo blij mee en beklaagden zich dat de twee alles zagen. Maar het kan dus wel. Nadeel hierbij is wel het feit dat twee scheidsrechters soms twee verschillende meningen hebben over dezelfde overtreding. De een vindt het een kaart of een vrije trap waard, de ander misschien niet. Bij twijfel kun je de computer gebruiken maar niet constant, in die zin dat niet telkens het spel wordt doodgelegd voor controle. Voer een systeem in waarbij iedere coach een aantal mogelijkheden heeft om een situatie aan te vechten. Dit gebeurt al in bijvoorbeeld tennis (hawk-eye) en American football (challenge). De coach zou dan, zeg, drie keer per helft mogen ingrijpen. Leg daarna een straf op als blijkt dat de coach ongelijk heeft. Je kan dan misschien een speler vijf minuten naar de kant halen, verlies van een wissel o.i.d.
De ingooi vervangen door een intrap draagt natuurlijk niets bij aan het oplossen van het verdedigende spel. Je maakt van een inworp een vrije trap. Wat mij betreft een overbodige maatregel.
Afschaffen van de strafschoppenserie lijkt mij dan wel weer wat. De penalty is oorspronkelijk natuurlijk uitgevonden als strafmaatregel en zou die status mijns inziens moeten behouden. Geen breekijzer dus aan het einde van een wedstrijd; laat de spelers maar doorgaan tot er een goal valt. Het idee van telkens een speler eruit halen vind ik ook wel wat. Schitterend toch, als je straks Maarten Stekelenburg voorbij Casillas ziet dribbelen? De term “meevoetballende keeper” kun je dan heel letterlijk ervaren. Het veld wordt groter voor minder spelers en er kan dus beter worden gecombineerd met elkaar. Ik ben alleen bang dat hierdoor ook meer verdedigen in de hand wordt gewerkt en er een soort handbalachtige zoneverdediging rond het doel wordt opgeworpen. Deze maatregel is echter alleen van toepassing op verlengingen en die vinden in een reguliere voetbalcompetitie niet plaats.
Het afschaffen van passief of actief buitenspel is interessant genoeg om eens van dichtbij te bekijken.

“Schaf passief en/of actief buitenspel af.”
Ik denk dat als je buitenspel wilt afschaffen, je dan alle twee vormen moet afschaffen. Je werkt dan geen enkele twijfel in de hand dat misschien met een controlesysteem gecontroleerd zou moeten worden. De computer moet een hulpmiddel zijn en natuurlijk niet de wedstrijd gaan beheersen.
Geen buitenspel dus, wat voor situaties ga je dan krijgen?
De buitenspelval is een wapen voor een voetbalploeg. Verdedigende ploegen zowel als aanvallende ploegen maken er gebruik van maar vooral verdedigende ploegen. De achterste linie stapt als een gek naar voren om een speler van de tegenpartij buitenspel te zetten en zo het spel weer stil te leggen. Het is dus een verdedigende tactiek. Als je geen buitenspelval meer kunt gebruiken, betekent dat dus dat het geen wapen meer is en elke speler overal kan worden aangespeeld. Op zich een goed punt, alleen denk ik dat verdedigende ploegen dan extra zekerheden gaan inbouwen tegen ver vooruitgeschoven spelers van de tegenpartij. Een zeer verspreid spelersveld zal het gevolg zijn.

“Drie corners penalty.”
Een oude straatvoetbalregel. Ik herinner me dat we deze regel vaak hanteerden als we op een veldje of op straat balden. Van verschillende kanten hoor ik dat dit te veel aan willekeur onderworpen zou zijn, maar denk er eens even wat langer over na.
Corners vinden bij het doel van de verdedigende partij plaats. De aanvallende partij kan er dan naar streven zo veel mogelijk corners te bewerkstelligen. Je dwingt een verdedigende ploeg dan als het ware om er meer uit te komen en meer naar het doel van de tegenpartij te spelen. Daar heb je dan meer kans tot het forceren van een corner en dus meer kans op een penalty. De penalty, na drie corners, is dan als het ware een beloning voor aanvallend spel en een straf voor het verdedigende team. Je zult zo wellicht meer doelpunten krijgen en dat is altijd goed.
Wat je hier tegenin kunt voeren, is dat ploegen alleen op de corner gaan spelen en er een soort specialisme van maken. Tja, het is maar van welke kant je het bekijkt.

“De penaltygoal.”
Deze regel houdt in, dat als een zeker doelpunt onreglementair wordt tegengehouden door een speler, de scheidsrechter de speler wel met rood bestraft maar ook het zekere doelpunt toekent. Hij geeft dus niet de penalty omdat die te missen valt. Het geval Suarez op het afgelopen WK was een mooi voorbeeld van hoe de penaltygoal toe te passen.
Invoeren deze regel, zeg ik meteen. Zulk gedrag dient gelijk gestraft te worden maar ook een zeker doelpunt dient toegekend te worden. Het voegt echter niets toe aan het aantrekkelijker maken van voetbal waar deze column over gaat. Situaties als de penaltygoal, zijn trouwens ook vrij schaars.

“Maak het doel groter.”
Hier zie ik zeker iets in. Maak het doel bijvoorbeeld twee meter breder en een halve meter hoger. Je speelt op die manier afstandsschutters in de kaart. Om deze schutters geen of zo weinig mogelijk schietkansen te geven, zullen de verdedigers eigenlijk verder bij hun doel vandaan moeten spelen. Zo vangen ze de afstandsschutters sneller op. Beide teams zullen meer naar voren moeten spelen; aanvallender dus.
Het grotere doel heeft ook als voordeel dat afstandsschoten die wel kunnen worden gelost, vaker doel zullen treffen; meer doelpunten dus. Verder wordt de ruimte van de keeper tot de laatste verdedigingslinie vergroot waardoor er ook meer ruimte ontstaat voor bijvoorbeeld steekpasjes, lobjes etc. Als je dit idee nu eens combineert met een ander voorstel, zoals het afschaffen van de buitenspelval waardoor spelers meer vrij spel krijgen. Of je kent doelpunten, gescoord vanaf een bepaalde lijn, meer punten toe. Wat denkt u, zou het spel dan niet een stuk opener worden?
Zwartkijkers zullen tegenwerpen dat het tegenhouden van afstandsschoten nu al gebeurt door verdedigende ploegen. Vanuit de zoneverdediging stappen bepaalde spelers uit en proberen de opbouw van de tegenstander zoveel mogelijk te storen en aldus het afstandsschot in te perken. Ik heb wel eens gehoord dat bijvoorbeeld Inter Milan zo speelt en als je naar hun resultaten kijkt met betrekking tot het aantal tegengoals dan werkt dat wel. Tja, wie heeft er nu gelijk?

“Meer of continu wisselen.”
Met deze maatregel zul je de attractiviteit van het spel zeker bevorderen. Als je, ik zeg maar iets, om de vijf minuten kunt wisselen, heb je een veel fitter team dat kan blijven gaan. Je kunt goed presterende spelers vaker inzetten of op belangrijke spelmomenten als corners inbrengen. Een soort roulerend systeem zoals je wel bij volleybal ziet. Of je het starre verdedigen er door zult laten verdwijnen vraag ik me af; je kunt tenslotte ook meer of sterkere verdedigers inzetten. Het zal de creativiteit van teams en coaches wel bevorderen, denk ik. Dat zou al een hele stap vooruit zijn. Misschien ook in combinatie met een ander voorstel.

“Schaf de punten voor een gelijkspel af.”
Dit idee hoorde ik onlangs van een vriend. Het klonk mij heel aardig in de oren. Alleen ploegen die winnen krijgen punten en dus zullen de teams er voor móeten gaan anders zijn er geen punten. Ik denk dat dit idee aanvallender spel zeker bevordert. Wat denkt u?

U ziet, er zijn voldoende ideeën. Ik ben er zeker van dat er nog veel meer te bedenken valt. Misschien niet allemaal even effectief, maar als er niets gebeurt, blijven we dat angstige, verdedigende voetbal propageren. Maar ja, de FIFA staat niet bepaald bekend om haar daden- of vernieuwingsdrang. Waar sporten als hockey (afschaffen buitenspelregel), volleybal en squash (invoering rallypointsysteem), tafeltennis (sets ingekort), korfbal (weghalen van een vak) meer spelregelwijzigingen kennen, is het voetbal star en stug gebleven. Ik zou zeggen: “ voer eens één of meerdere wijzigingen door voor de duur van één seizoen en evalueer dan het resultaat. Misschien staan jullie wel versteld.”
Hoe dan ook, ík vind het voetbal minder leuk dan vroeger en beschouw dat als een gemis. Wat mij betreft worden er eerder vandaag dan morgen maatregelen doorgevoerd die het spel leuker maken.
Ik kan natuurlijk alvast zelf gaan lobbyen bij ome Sepp, maar of dat zin heeft…?