Mijn helden (1): Prince

Vandaag is hij jarig, twee-en-vijftig is hij geworden. Maar dat zou je hem niet geven. Dat komt doordat hij zijn verjaardag niet meer viert, zegt hij zelf. Dan word je niet ouder. Dat niet vieren heeft met zijn geloof te maken. Vroeger vierde hij het wel. Grootse feesten waren dat. Zo'n 7.000 man in Hamburg, 8.000 in Milaan of 15.000 in Detroit. En je hoefde hem nooit iets te geven, hij gaf zelf altijd. Muziek, een mooiere gift is er niet. "Real music, by real musicians", in zijn eigen woorden. Ik heb het natuurlijk over The Minneapolis Midget, His Royal Badness, TAFKAP, The Artist, The Modern Day Mozart, The Minneapolis Genius, kortom: Prince.

Vroeger moest ik niets van hem hebben. Teveel soul, disco en R&B. Ik was meer van de rockmuziek, het steviger werk. Die mening was gebaseerd op de singles, de albums kende ik nog niet. Op MTV was hij een van de eerste zwarte artiesten die gedraaid werd met 1999. Ook nog teveel dansmuziek voor mij. De opvolger, Little Red Corvette, was al een heel stuk meer rockmuziek, maar nog niet genoeg om mijn interesse te wekken. Dat gebeurde wel met het volgende album en met name twee singles: Let's Go Crazy en Purple Rain. Van dat laatste nummer had ik de 12" gekocht. Mijn eerste Prince-aankoop. Toen had ik nog geen idee hoeveel er zouden volgen. Op dat moment was het gewoon een leuk nummer, een leuke videoclip met een Jimi Hendrix-look en een aparte gitaar, meer was het voor mij nog niet.

Tot mijn nicht me vroeg of ik een concert op wilde nemen van Prince dat op een Duitse tv zender in het programma Rockpalast werd uitgezonden. Het was 30 maart 1985, bij ons 31 maart vanwege het tijdsverschil. Het concert werd live uitgezonden vanuit Amerika en vond plaats in een gigantische hal met 50.000 mensen erin. Het nadeel van een rechtstreeks concert uit Amerika is het tijdsverschil van zes uur. Tegen de tijd dat het begon was het hier drie uur 's nachts. En ik moest opblijven, want ik had nog geen video, dus ik nam het op cassettebandjes op. Die kon je niet van tevoren programmeren en je moest na dertig of vijfenveertig minuten het bandje omdraaien.

Tegen drieën was ik behoorlijk pissig op mijn nicht. Waar was ik aan begonnen, waarom had ik 'ja' gezegd? Twee, misschien drie nummers waren leuk en dan moest ik tot vroeg in de ochtend opblijven om het op te gaan nemen? Al deze gedachten waren op slag verdwenen toen het concert begon. Het podium vulde zich met rook en de stem van Prince klonk: "Hello Syracuse and the world. My name is Prince, and I've come to play with you." En spelen deed hij. Nadat hij letterlijk opsteeg uit het podium barstte het spektakel los en twee uur later zat ik ademloos te luisteren naar de laatste tonen van een 19-minuten durende versie van Purple Rain. Het zou nog tot augustus 1986 duren voor ik hem voor het eerst live zou zien in Ahoy, maar dit was het begin van een tot nu durende verslaving.

Als eerste begon ik zijn platen te kopen. Op die manier kwam ik erachter dat hij vrijwel alle instrumenten zelf speelde. Eigenlijk speelt hij alles behalve blaasinstrumenten, maar daar gebruikt hij zo af en toe onze Candy dan weer voor. Daarnaast schrijft, arrangeert en produceert hij alles zelf en in veel verschillende stijlen, alleen metal heb ik hem nog niet horen spelen. De nummers waren ook enorm uiteenlopend, met niet de meest voor de hand liggende onderwerpen. Zo gingen er nummers over pijpen, de Antichrist, seks met zijn zuster en een poging een lesbienne te overtuigen voor hem te kiezen in plaats van voor een vrouw. Zo hoog zingen als een vrouw doet hij soms ook met zijn hoge falsetto. Niet altijd mijn smaak, maar hij heeft wel een enorm bereik en live zingt hij zelden een noot vals. Iets wat je ook zeker niet moet doen als je onderdeel uitmaakt van zijn band. Hij is enorm perfectionistisch en eist dat ook van zijn bandleden.

Zijn begeleidingsband wisselt regelmatig van samenstelling maar ze hebben allemaal één ding gemeen: zij zijn stuk voor stuk uitstekende muzikanten en ze zijn perfect gedrild. Tijdens optredens heeft Prince nogal eens plotselinge invallen en roept dan een commando of geeft een handgebaar en de band moet daar op reageren. Dat betekent dat ze niet alleen geconcentreerd moeten zijn op wat ze spelen, ze moeten ook nog eens constant op dat kleine opneukertje daar voor op het podium letten. En gaat het er bij de gewone shows nog redelijk standaard aan toe, bij zijn beroemde aftershows kan hij redelijk los gaan.

Sinds 1986 heeft hij de gewoonte om nogal eens na een concert naar een kleine club, formaat Paradiso, te gaan om daar nog eens een concert te geven. Die aftershows zijn veel losser dan de gewone shows. Daar speelt hij vaak lange jams, aparte versies van zijn eigen nummers en heel veel covers. Want niet alleen bespeelt hij heel veel instrumenten, hij kent ook heel veel nummers die hij dan wel helemaal speelt, dan wel in een jam verwerkt. Dat kunnen logische nummers zijn van James Brown, Sly and The Family Stone, George Clinton, maar net zo makkelijk speelt hij Miss You van de Stones, Whole Lotta Love van Led Zeppelin, The Best Of You van Foo Fighters of Creep van Radiohead. Een avondje Prince is een avondje muziekgeschiedenis.

Zijn muzikanten moeten al die nummers ook maar kennen en soms letterlijk op afroep spelen. En ze moeten soms ook maar afwachten of ze diep in de nacht nog eens twee uur het podium op moeten. Het voordeel is dat geen enkel optreden hetzelfde is en dat is wel prettig. Normaal gesproken zie je maar een of twee optredens van een tournee, maar Prince heeft nog iets dat hem apart maakt. Hij is namelijk één van de meest gebootlegde artiesten ter wereld. Daar kwam ik mee in aanraking in 1987 toen een vriend me vroeg of ik de opnames wilde hebben van een van de concerten in Utrecht waar we heen waren geweest. De kwaliteit was in die jaren nog niet al te best, maar het was wel gaaf om te hebben. Ik wist niet eens dat dat kon en er was nog meer. Niet alleen waren er ongelofelijk veel concerten te verkrijgen, er bleken ook vele uitgelekte studio-opnames van hem te circuleren. Hij neemt altijd heel veel nummers op en veel van die demo's en alternatieve versies zijn de studio uitgesmokkeld en bij bootleggers terechtgekomen.

Zo is er bijvoorbeeld de veertien minuten durende versie van Computer Blue. Of zijn beroemde gecancelde Black Album uit 1987 en het minder bekende Dream Factory uit dezelfde periode. En zo heeft hij er nog vele. Beroemd is zijn kluis waar meer dan duizend nummers in zouden liggen. Het Black Album is naar alle waarschijnlijkheid het meest gebootlegde album ter wereld. Een andere bekende is een perfecte opname van een aftershow in Het Paard van Troje in Den Haag, die ook meteen laat horen wat een fantastische muzikant hij is. Alle nummers van zijn album The Gold Experience uit 1995 waren bij de bootleg-verzamelende fans al bekend voor het album offcieel uitgebracht was. Het was grappig om te zien hoe een deel van de fans tijdens zijn tour van dat jaar perfect mee wist te zingen en een ander deel zich constant af liep te vragen wat dit nu weer voor nummer was. Inmiddels heb ik ruim zes strekkende meter aan Prince cd's in de kast staan, waarvan het grootste deel concerten. Bijna 350, zo'n twintig procent van het aantal concerten dat hij gegeven heeft.

Maar hoe leuk het ook is om al die verschillende concerten te horen, er gaat niets boven hem live te zien en horen. Ik heb hem inmiddels 25 keer gezien, waaronder vier aftershows. Het nadeel van een aftershow meemaken, is dat je dan verwend bent. Het is net alsof je een keer in een Ferrari mag rijden en je daarna weer met je Fiat 500 naar je werk mag gaan. Maar hoe dan ook, het gaat nooit vervelen. Ook al ken je alle nummers en heb je ze al duizend keer gezien of gehoord, altijd zit er wel iets verrassends tussen en het is natuurlijk nooit een straf om een van de grootste muzikanten ter wereld te zien en te horen. In juli komt hij weer voor een aantal concerten naar Europa, onder andere Werchter en Roskilde. Tot die tijd duw ik er nog maar een cd'tje in of kijk een filmpje.

While My Guitar Gently Weeps - 2004 Rock 'n' Roll Hall of Fame induction tribute to George Harrison met Prince (solo vanaf 3:28), Dhani Harrison, Tom Petty, Jeff Lyne en Steve Winwood