Het Drama van Oudemirdum

Neuskleuter

De oneindige weilanden van Friesland worden slechts van de hemel gescheiden door een lijntje in de verte. De horizon wordt op enkele plaatsen onderbroken door kerktorentjes, als bakens van de kleine beschavingen die zich rondom de toren bevinden. Krekels tjirpten hun keeltjes schor, twee reigers bedreven verlegen de liefde op de verlaten slootkant. Het kievitseitje dat niemand vond, lag langzaam te rotten in de zachte modder en een spitsmuisje stak zijn snorhaartjes trillend van vreugde in de wind. Het Friese landschap lag er op tweede Pinksterdag idyllisch bij. Tot de grond begon te trillen door de bastonen in de verte.

De reigers hopten verschrikt iets bij elkaar vandaan en schudden hun veren recht. De horizon werd plotseling onderbroken door een flink lint. Het was weer zover. Gedurende een paar uur lang kwamen er ruim 30.000 wielen voorbij met evenzoveel benen, 15.000 helmen, 12.400 bellen, 18 toeters en één gezichtsmaskertje. In Friesland kunnen ze hem steppen, skeeleren, op springveren afleggen, varen, rijden, wandelen en schaatsen. Maar gisteren was het de beurt aan de fietsers, die 240 kilometer lang naar de billen van hun voorganger konden kijken.

De Elfstedentocht op de fiets is ieder jaar weer een groot feest in Friesland. De kaarten zijn sneller uitverkocht dan Lowlands en jong en oud stapt op om een poging te wagen. Wie gisteren niet mee kon fietsen zat gekluisterd aan de lokale radio om te horen wanneer de eerste fietsers hun stad zouden naderen. De oude mensjes vertrokken het eerst om met hun scootmobiel of rollator nog een goed plekje te krijgen aan de Dorpsstraat. Dan volgden de jonge gezinnen en een enkele jongere. De beveiliging was weer flink aanwezig. Vrijwilligers spanden lintjes uit waar het publiek achter diende te blijven en de buurtpreventiegroepen gaven rebellerende jongeren bij voorbaat huisarrest. Zo kon er tijdens dit evenement níets meer gebeuren.

De fietsers zelf zijn knettergek. 240 Kilometer fietsen door een nauwelijks afwisselend landschap tussen weilanden is een hele opgave. Ter afwisseling komen ze door de elf oude steden, die al blij zouden mogen zijn als ze de naam gehucht verdienden. De route zou ook wel Dertienstedentocht kunnen heten, want het gehucht Bolsward wordt zelfs driemaal aangedaan op de fiets; als start, midden en finish van de tocht. Dat is wel een behoorlijke overdosis voor een gat waar ze nog steeds praten over de winter van 1979. Ja, in Bolsward is altijd wel wat te doen. Een groentesoepje uitdelen om de vochtbalans van de deelnemers op peil te houden, bijvoorbeeld.

Toch was er gisteren een plaatsje waar wél wat gebeurde. In het stempelpostgat Oudemirdum reed een man van 92 jaar in op het publiek. Bijna de helft van het dorp is aangereden en het bejaarde echtpaar was hevig geschrokken. De andere helft van het dorp raakte zo in paniek dat ze het voorval vergeleken met het drama op Koninginnedag in Apeldoorn. En ook al ging het bij Het Drama Van Oudemirdum slechts om vier mensen, waarvan er twee voor onderzoek nog even naar het ziekenhuis gingen, dan moeten we het toch in perspectief blijven zien. In Friesland zijn zes betrokkenen bij een ongeluk in zo’n dorp zo veel mensen, dat er vanaf nu een Jaarlijkse Fietselfstedentochtherdenking komt op het parkeerterrein van het ongeluk.

De fietsers zullen hier echter weinig van hebben gemerkt. Die hadden het al zwaar genoeg op de route van Dokkum naar Stavoren, waar ze continu tegenwind hadden. Dan maakt het eigenlijk ook niet meer uit dat je Bolsward niet meer kunt zien, want het wordt een begrip waar je aan moet komen voor de deadline van 12 uur ’s nachts. Die mooie ononderbroken horizon, het haasje in de weiland en de reiger die je probeerde weg te kijken van zijn wijfje maken ook niet meer uit als de man met de hamer je achterna zit. Het kievitseitje dat niemand vond, rotte door waar de fietsers met kramp in hun tenen doortrapten, die door de tranen van vermoeidheid nauwelijks de weg nog konden zien en toch doorzetten. Want dat is de Fietselfstedentocht. Die brengt je voorbij je eigen grenzen naar de finish.