Boom boom pow

Op Wikipedia trof ik laatst een overzichtje van de Amerikaanse Top 40 van 2009 aan. Ik kende de meeste nummers. Het viel me op dat hoewel er vorig jaar een paar goede platen zijn uitgebracht, de nummer-één-lijst gekenmerkt werd door wat Prediker zo mooi noemt 'ijdelheid der ijdelheden, het is al ijdelheid'. In de moderne vertaling is dat tot 'lucht en leegte' omgetoverd, een uitspraak die de vertalers grappig genoeg uit de Donald Duck haalden, maar doeltreffend blijft het.

All the single ladies, all the single ladies, all the single ladies, now put your hands up –
Just dance, gonna be okay, d-d-d-dance, dance, dance, just, j-j-just dance –
You spin my head right round right round when you go down, when you go down, down –
P-p-p-pokerface-p-p-pokerface, p-p-p-pokerface p-p-pokerface – de eerste paar maanden zetten al aardig de toon. Maar dan gebeurt er iets bijzonders in de States: de Black Eyed Peas staan een half jaar lang – van 18 april tot 17 oktober – op nummer één met slechts twee nummers, respectievelijk Boom boom boom, gotta get-get, boom boom boom, gotta get-get (12 weken) en I gotta feeling that tonight's gonna be a good night, that tonight's gonna be a good night, that tonight's gonna be a good, good night (14).

De Black Eyed Peas, of zoals Stephen Colbert ze pleegt te noemen, Fergie and the other ones, including the Obama guy. Ik zal het maar meteen toegeven: ik vond ze ooit erg goed. Vooral toen ik in mijn puberteit het Irak-debacle zag geschieden en ze met een enorme hit kwamen die goed in het oor lag, fantastisch uitgewerkt was in een clip en teksten had die tot op de dag van vandaag actueel en ontzettend waar zijn.

People killing people dying
Children hurtin', you hear them crying
Can you practice what you preach
Would you turn the other cheek?
Father Father Father help us
Send some guidance from above
'Cause people got me got me questioning
Where is the love?

Overigens valt het op dat het in kleine dorpjes in vooral de landelijke gewesten van Nederland wel meevalt met wat er nu gaat komen, maar in de plaatsen waar ik vaak kom door werk, school of kamer, in alle grote Randstedelijke agglomeraties, word ik niet meer begroet. Mensen kijken zelfs een beetje raar, vaak, als je ze als vreemde zomaar vriendelijk een “goedemiddag” toeroept, alsof je een besmettelijke ziekte hebt. Hoewel de Sire-campagnes vaak erg uitgekauwd zijn, kan ik het met “hoe gaan we met aardige mensen om”-spotje wel waarderen. Zelfs een lach of een hoofdknikje is voor negen van de tien teveel. Ik ben student, dus ik woon hier pas, deze buurt kent elkaar al jaren, onbekenden groeten elkaar niet en zo houdt blijkbaar de gemiddelde huis-tuin-en-keuken-Nederlander zijn leven geanonimiseerd voor iedereen behalve directe sociale contacten.

Tegelijkertijd voert narcistische leegte als eerder beschreven in mijn column over MTV hoogtij, een – om de bijbel er weer eens bij te halen – hoogmoed komt voor de val-spiraal waarin consumentisme het hoogste doel is, elke generatie weer een beetje slechter onderwezen wordt, zo'n beetje elke van de zeven Katholieke (haha, Katholieken :') )  zonden tot standaard is verheven, tv  niet is waar het ooit voor bedoeld en uitgevonden is; een medium om doeltreffende en actuele informatie door te geven, een platform voor nieuws, opinie, journalistiek, geschiedenis, documentaires, politiek en sport, maar nee, tegenwoordig slechts een herhaling van een herhaling van dezelfde hersenloze, haast intelligentie beledigend simpele onzin die Hilversum en Aalsmeer altijd al weten uit te kakken. Linda, Beau, Ruben, Jeroen, Mathijs, altijd dezelfde koppen, altijd dezelfde sidekicks, terwijl er met hetzelfde geld ZO veel meer gedaan kan worden dan de kas van een stuk of honderdvijftig 'BN'ers' spekken in ruil voor dom geneuzel, aftandse humor en meningen die we al een ziljoen keer hebben gehoord.

Maar dat blijkt geen kijkcijfers op te leveren. Mensen die wél nog inhoud zoeken op tv, zijn geforceerd buitenlandse kanalen als de BBC te kijken of sporadisch een programma als Andere Tijden of Tegenlicht op te zoeken. Inhoud is schaars. De vraag is natuurlijk: kip of ei? Wat kwam eerder, het egoïsme, narcisme en de decadentie, of de inhoudsloosheid van zo'n beetje ál het entertainment. Zo ook de muziek. Het is dance, fuck, love, dance, have a good time, shut up and drive.

Miley Cyrus, nota bene een kind van 17 dat al jaren optreedt als tienersterretje voor een doelgroep van 7-15-jarigen, scoorde nog een bescheiden hitje met het eigenlijk alles samenvattende Party in the USA, waarin ze uiterst eloquent verklaart: I'm noddin' my head like yeah, movin' my hips like yeah. Zo'n beetje de complete entertainmentindustrie behelst mondiaal slechts nog een paar bedrijven, die dus blijkbaar collectief dit soort meuk produceren. En 2009, da's eigenlijk alweer gedateerd. Kijk naar de nieuwe aanwinst in de hitlijsten, Lady Gaga's Telephone. Weer een stapje decadenter dan tevoren. Het liedje gaat ogenschijnlijk over Gaga, die in de club, vanzelfsprekend, te druk is met dansen om de telefoon te woord te staan.

Hello, hello, baby, you called, I can't hear a thing
I have got no service in the club, you see, see
Wha-Wha-What did you say? Oh, you're breaking up on me
Sorry, I cannot hear you, I'm kinda busy.

Maar dan de clip. Gaga en Beyoncé, beide monotoon pratend als gehypnotiseerd, moorden in het verhaal een archetypische Amerikaanse diner uit door het ontbijt van de gasten te vergiftigen, waarna ze tussen de lijken van hun landgenoten in Star Spangled Banner-pakjes een vreugdedansje doen. Gaga heeft in de clip op tal van manieren haar haar zo gearrangeerd, dat het lijkt op een telefoonhoorn, of er zelfs één daadwerkelijk in d'r haar zit – de boodschap is duidelijk. Ze kan en wil niet langer denken, de ratio volledig wegcijferen ten faveure van frivoliteit en leegheid. Head and heart on the dance floor. Een haiku uit Fight Club borrelt in me op – worker bees can leave, even drones can fly away, the queen is their slave, maar dan het exact tegenovergestelde ervan. Submissief consumentisme. Doel en verstand inwisselen voor zedeloosheid, gemak en nihilisme. In de woorden van George Carlin: the table is tilted, folks. The game is rigged. And nobody seems to notice, nobody seems to care.

Stop callin', stop callin',
I don't wanna think anymore!
I left my head and my heart on the dance floor.

Er zijn gelukkig nog steeds uitzonderingen die de regel bevestigen. Muse kwam in 2009 met een eng actueel klinkende ode aan Orwell's 1984 met hun plaat The Resistance, Lily Allen schrijft maatschappelijk kritische teksten als het volprezen Fuck You, Rammstein wreef het er al in met (We're All Living In) Amerika, Green Day in American Idiot. Sluimerend onder de o zo bekoelde oppervlakte bevinden zich de frustraties, de machteloze woede, wanhoop, onbegrip, en o zo vaak zagen we die onlusten subiet boven komen borrelen in de vorm van massale opstanden, revolutie of anderzijds de samenleving op zijn kop zettend ongemak voor de status quo. We laten ons muilkorven door een systeem waar we allemaal noodgedwongen dermate deel van uitmaken dat we er nooit onderuit zouden kunnen of willen – linkse hobby's, rechtse hobby's, hobby's recht door zee, maar iedereen is er afhankelijk van.

De jeugd slecht onderwijs en nul moraal aangeleerd via de muziek, films en tv die ze voorgeschoteld krijgen, de volwassenen ongelukkig met maar enorm afhankelijk van de status quo, de studenten, als ik, er precies tussenin. Deels schop ik wellicht zo, omdat ik nu nog nergens aan vast zit. De meeste mensen hebben een gezin, vrouw, huis, auto, hypotheek, et cetera, zijn afhankelijk van het raamwerk waar ze vijftig procent van hun inkomen aan doneren. Maar nog zou je zeggen dat de jeugd hier doorheen kan prikken. Of het gebeurt? Ik weet niet. Er stonden op de vooraangekondigde 'massale demonstratie' afgelopen vrijdag 2000 studenten op het Museumplein, slechts het dubbele van de eerdere demonstratie in Den Haag. Triest, maar de stufi gaat er dus aan.

---

Een paar weken nadat ik bovenstaande in een furie opschreef, lees ik het nogmaals over, me afvragende hoe hieraan een eind te breien. U moet weten dat dit van alle half-afgeschreven stukken de meest voltooide is, en dat een gebrek aan inspiratie me ertoe dwong dit stuk nogmaals tot me te nemen. Maar ís er eigenlijk wel een eind aan te breien? Onwillekeurig stel ik mezelf de vraag: fulmineer je niet tegen iets dat feitelijk al decennia hetzelfde is in de moderne media? Het liedje 'Everybody's doing a brand new dance now, come on baby, doooo the locomotion' is immers ook alweer bijna 50 jaar oud. Een knagend psychoanalytisch gevoel maakt zich van me meester en fluistert in dat de leegheid die ik lijk aan te treffen, slechts een spiegeling is van mijn persoonlijke grieven, dat de moderne maatschappij echt niet zo voor galg en rad opgroeit als ik vaak meen te observeren.

Maar toch, hoewel er qua productie en geliktheid aan moderne muziek en films niets valt af te dingen, plaats ik Where is the Love tegenover Boom Boom Pow. Toch doet het elke keer als het als hierboven beschreven punt weer bevestigd wordt, een beetje pijn vanbinnen. In de modernste samenleving ooit, met meer kennis en mogelijkheden dan ooit tevoren, lijkt het allemaal zo mateloos onbenut, lijkt iedereen zo ongelooflijk passief en ongeïnteresseerd. Ook de nummer één van de hitlijsten op dit moment in Nederland, ik zocht het toch weer even op, kan zo aan dit stuk geplakt worden. Hoewel Frans, is de boodschap hetzelfde als J-j-just dance: Alors, on dance. Koppen dicht, verstand op nul en met die voetjes van de vloer. Gaat u maar rustig slapen.

Om af te sluiten met het laatste couplet van het genoemde Where is the Love:

I feel the weight of the world on my shoulder
As I'm gettin' older, y'all, people gets colder
Most of us only care about money makin'
Selfishness got us followin' the wrong direction
Wrong information always shown by the media
Negative images is the main criteria
Infecting the young minds faster than bacteria
Kids wanna act like what they see in the cinema

Yo', whatever happened to the values of humanity
Whatever happened to the fairness and equality
Instead of spreading love we're spreading animosity
Lack of understanding, leading lives away from unity
That's the reason why sometimes I'm feelin' under
That's the reason why sometimes I'm feelin' down
There's no wonder why sometimes I'm feelin' under
Gotta keep my faith alive 'till love is found