Plat Haags: Lieflaf

Nick (ArchEnemy)

Vaste prik, zondagse politiek. Archenemy en DriekOplopers kijken terug en naar elkaar. De vorige aflevering van PlatHaags, geschreven door Driek Oplopers, lees je hier.

Driek, wat ik je eigenlijk nog wilde vragen: hoe zie jij jezelf over tien jaar met je nieuw gevonden politieke incorrectheid? Als je nu kijkt naar de mensen die al tien jaar bezig zijn oppositie te voeren tegen de brave burgerlijkheid, schrik je dan niet van hoe traag het besef doordringt, en hoe wonderlijk weinig verschil al die uit de droom geschudde mensen werkelijk kunnen maken in de politiek? Ze mogen in het weilandje van de PVV wat rondrennen en mekkeren, daarbuiten gaat de gewone politiek gewoon weer door...

Je had het vorige week over de publieke omroep waarin oud-bidlip Henk Hagoort tegenwoordig de tent runt. Als zijnde EO-meubulair uiteraard volstrekt waanzinnig dus van geen kant serieus te nemen, maar als fenomeen toch wel iets om bij stil te staan. Henk niet, maar het feit dat zo'n relinitwit op een post terecht is gekomen die sinds Joop den Uyl nadrukkelijk weggelegd is voor iemand die zo 'sociaal-democratisch' mogenlijk is.

Dat was voor mij een schrikker, zien hoe onder Joop den Uyl met een schaamteloos nepotisme de beleidsposten verdeeld werden door de haarvaten van Nederland. Hoe subsidies gingen naar de linkse krant, en niet naar de rechtse. De invoering van de belangerijkste politieke mediaprijs, de 'Anne Vondelingprijs' voor de allerbeste journalist van Nederland. Besturen van universiteiten en hogescholen. Het enige niet-linkse bastion in de jaren tachtig was de Tweede Kamer, den Uyl had een prima erfenis achtergelaten. Zijn socialistische injecties in de samenleving waren sterk genoeg om links mee te laten regeren vanaf de zijlijn.

En natuurlijk zat daar geen gemeen, megalomaan plan achter (anders dan dat links nou eenmaal de baas hoort te zijn). In de jaren zeventig was je gewoon links, of iemand had nog niet de tijd genomen je een en ander duidelijk te maken. Slimme mensen begrepen dat de socialistische omgangsvormen garant stonden voor een fijne maatschappij, rechtse mensen moesten dat steeds maar weer opnieuw uitgelegd krijgen, dus besloot men het onderwijs maar om te gooien om te zorgen dat die enge rechtse opvattinkjes er niet meer ongemerkt in konden sluipen.

Televisie werd vrouwvriendelijk en plantaardig. Verankerde opvattingen dienden voortdurend ter discussie te staan om harde, onwelgevallige oordelen te voorkomen. Het sociaal-democratische systeem draait immers op een imposante reeks van goede bedoelingen, en daar kan gelukkig niets mis mee zijn. Sterker nog, iemand die beweert dat iets dat goed bedoeld is wezenlijk niet deugt, deugt zelf voor geen meter dus die ontkennen we gewoon. We moeten het immers wel sociaal houden.

Een beetje slim mens begint dan voorzichtig het geknaag te voelen dat een goede bedoeling wel lief is, maar geen garantie op intelligentie. Eerder op roekeloosheid, want een gebod om niet te twijfelen aan de diep-ontroerende goedheid van het socialistische denken geeft je natuurlijk een lekker gevoel van zelfverzekerdheid als je de hele tijd socialistisch na loopt te denken. Geen mens kan nog kritiek op je hebben, want die deugen niet, en jij deugt hoe langer hoe meer. Oh ja.

Daar hebben we allemaal doorheengelopen. Door een politieke wereld van overmoed, optimisme en goede bedoelingen. Geholpen door een rechtse economie en torenhoge belastingen zijn er miljarden in sociaal beleid gestoken. Wat op zich helemaal niet verkeerd is, sociaal beleid is immers bedoeld om het voor iedereen in dees samenleving fijner te maken. Niks, maar dan ook niks mis mee. Maar het blijft beleid. En dat moet je nou eenmaal controleren, zelfs als mensen dat vervelend vinden.

Ik moest hier aan denken toen ik bij de vrienden van de VARA op bezoek was, ik wil wel eens naar Joop.nl surfen. Ook een beetje uit medeleven, aangezien onze columnhoek alleen al meer bezoekers trekt dan deze subsidiesite. Daar kwam ik afgelopen week Hanneke Groenteman tegen, die zich druk maakte over Selma.

Nette docu op teevee over Joodse vrouw die vroegah uit concentratiekamp terugging naar Nederland, maar haar Nederlandse nationaliteit kwijt bleek te zijn geraakt omdat ze getrouwd was met een Pool. Ze was toen officieel Pools, en ja, Polen hebben nou eenmaal -zoals wel meer mensen met een gezamelijk paspoort- een specifieke plek van de aarde ingericht, net zoals Nederlanders in Nederland en Belgen in... Affijn. Maar goed, Hanneke dus over haar rooie, want Selma was net zo zielig als een moderne asielzoekster die met zeven kleine kinderen op straat gezet werd nadat haar asielaanvraag voor de tweeëndertigste keer was afgewezen. Hoe schandalig Nederland is, hoe vreselijk de Nederlanders zelf zijn. We behandelen asielzoekers als concentratiekampoverlevenden die we kil en onverschillig naar huis sturen. Dat we daar maar eens over moeten gaan nadenken.

Deed zij dat maar...

Want terugkomend op mijn vraag: hoe zou jij een Hanneke Groenteman geduldig en oprecht vriendelijk kunnen uitleggen dat Nederland vlak na de bevrijding van de concentratiekampen toevallig ook niet helemaal datjezegt 'op orde' was? Ook hier bleek sprake te zijn geweest van een soort van 'conflict' met een buurland dat nogal wat aandacht en arbeid naar zich toe wist te trekken. Dat een vrouw met een Poolse nationaliteit die aan de deur klopt dan niet meteen een uitkering, ingericht huis en drie jaar stukjestherapie krijgt is in dat kader niet zo vreemd.

Hanneke zou ook kunnen weten dat er op enorme schaal misbruik wordt gemaakt van de asielprocedure. En daar valt ze dan door de mand, want daar zou ze -als ze echt zo begaan was met oorlogsslachtoffers- ontzettend kwaad over moeten worden. Een uitkeringstraject, bedoeld voor mensen die vreselijke ervaringen mogen meedragen misbruiken, dat is toch wel vrij laag zou je zeggen. Maar Hanneke boeit dat niet, die ziet de afgewezen Joodse vrouw -zou haar mamma kunnen zijn- en gemene rechtse mensen die het op haar opvattingen voorzien hebben.

En dus op dat lekkere gevoel van nagedachte eigenwaarde van haar. Arme tante Hannie.

Het is de combinatie van liefheid en lafheid. Goede bedoelingen bezitten, een mens van goede wil zijn, maar eigenlijk niet zo heel slim en vooral redelijk snel bang. Als je dan links gaat denken voel je je ineens veilig met al die gelijkgestemdheid om je heen. Twijfelen hoeft niet meer, en dat is maar goed ook, want dat is eng. Om aan jezelf te kunnen twijfelen heb je immers moed nodig. Kritiek hebben op haar goede bedoelingen is een beroep doen op haar vermogen tot zelfreflectie.

En dat heeft ze amper, daarom is zo ook zo links. Anderen sturen haar morele kompas, zij hoeft zelf geen enkele verantwoordelijkheid te dragen in haar leven. Zonder twijfel ga je je erg zelfverzekerd voelen. Alles is al uitgedacht voor je, je hoeft het alleen maar na te denken (en te kakelen). Hanneke werd ooit beroofd door Marokkanen, werd heel even boos en rechts op haar weblog, schaamde zich daarna publiekelijk en zag daarin het bewijs dat een enkele burger zich niet mocht bemoeien met bestuurszaken.

Over tien jaar, Driek, over tien jaar denkt Hanneke dit nog steeds. Hoe zou jij ingrijpen? Hoe ontmantel je een tweedehands geweten en een angstig en bijzonder breekbaar meta-ego? En denk erom, je mag niets zeggen dat op kritiek lijkt, dat maakt haar bang. Het kan allemaal alleen maar nóg beter...