Eigen schuld, dikke bult
We gaan nu met ons allen vaststellen, wanneer iemand wel of niet juridisch aanspraak maakt op medische zorg.
Die discussie zullen we moeten voeren, want de gezondheidszorg wordt anders te duur. Zegt meneer Hermans.
Iemands levensstijl heeft invloed op zijn gezondheid, dat staat denk ik wel vast. Als je rookt of drinkt, of drugs gebruikt, of een ongezonde smaak van eten hebt, dan breng je door je eigen gedrag je gezondheid in gevaar. Hoe erg, dat hangt natuurlijk af van de mate waarmee je dat doet. Maar alleen helemaal niet roken, drinken of spuiten is pas echt gezond. En alleen maar gezond eten, daar wil ik niet eens over nadenken. Ik leef vooral van chinees eten, omdat ik het lekker vind, en uit gemakzucht. Groente en fruit vind ik gewoon vies, met uitzondering van broccoli en aardbeien. En een biertje, of een glas whisky, wil ik ook niet altijd laten staan. Hoewel, sommige artsen bevelen matig alcohol gebruik aan om het bloed op peil te houden, heb ik wel eens gehoord. Medicinaal drinken, heet dat.
Maar wat is nou precies een gezonde leefstijl? Niet te veel eten, vooral geen vette hamburgers en gehaktballen, niet te veel drinken en veel bewegen. Maar er zijn heel veel manieren om je gezondheid in gevaar te brengen. Sporten, bijvoorbeeld. Dat is wel het meest ongezonde wat je kunt doen, gezien de duizenden blessures, die elke dag behandeld moeten worden in alle ziekenhuizen van de hele wereld.
Neem bijvoorbeeld de wintersport, een populaire bezigheid bij veel van mijn medelanders. Zelf begin ik er niet aan, ik haat die witte zooi die elk jaar het landschap volledig verpest, en ik heb een bloedhekel aan de smerige brei die onze wegen elk jaar onbegaanbaar maakt. Bovendien ben ik de grootste koukleum van het noordelijk halfrond, dus ik blijf in de wintermaanden zoveel mogelijk binnen. Maar goed, dat ben ik. Wie er de lol van inziet moet vooral maar op ski’s of snowboard of sleetje van een helling gaan afglijden, ik vind het best.
Maar als zo’n bergtoerist dan beneden aankomt met gebroken ledematen, moet hij wel gerepareerd worden, en meestal ook gerepatrieerd. En de kosten daarvan dragen wij met zijn allen, door de verzekeringspremies voor de gezondheidszorg. En ik vind dat niet erg. Ik vind het helemaal niet erg, dat iemand uit vrije wil, opzettelijk lijf en leden riskeert voor eigen plezier, en als het misgaat gebruik maakt van de voorzieningen die wij allemaal betalen. Ik gun een ander van harte zijn vertier, ook als hij daarmee risico’s neemt, die ik zelf niet zou willen nemen. Die solidariteit kan ik nog wel opbrengen.
Het is dom en kortzichtig, om dan te zeggen: Je zoekt het maar uit met je gebroken benen, we laten je gewoon daar liggen, want niemand heeft gezegd dat je die afdaling moest maken. Je hebt er zelf voor gekozen. En als je geen geld hebt voor een gipsvlucht, eigen schuld, dikke bult.
Evenmin getuigt het van enig inzicht, als je bijvoorbeeld vanwege het risico van blessures de sport voor eigen rekening en risico laat plaatsvinden, of helemaal verbiedt.
Het is nu eenmaal zo, dat iedere activiteit bepaalde risico’s met zich meebrengt. Als ik in mijn eigen woonkamer op een ladder klim, om mijn plafond te witten, riskeer ik dat ik door de zwaartekracht word aangevallen, tegen de grond flikker en iets breek. Als ik dan te horen krijg, dat mijn plafond al wit genoeg was, naar de smaak van de verzekering, zodat ik geen reden had op die trap te klimmen, en daarom zelf maar voor de kosten van de reparatie van mijn gebroken ledematen moet opdraaien, dan zou ik toch wel een probleem hebben.
Als iemand even niet oplet, en de weg oversteekt terwijl er een auto nadert, en vervolgens tegen het asfalt wordt gesmakt, gaan we dan ook zeggen: Had je maar moeten uitkijken, eigen schuld, dikke bult. Of gaan we toch maar medische hulp verlenen, die de persoon zelf niet kan betalen?
Dan zijn er bijvoorbeeld de bejaarden, die misschien hun hele leven gezond geleefd hebben, maar desondanks vanwege hun algehele aftakeling meer gezondheidszorg nodig gaan hebben, die wij moeten betalen. Gaan we dan zeggen: Had je maar op tijd dood moeten gaan, eigen schuld, dikke bult?
Meneer Hermans (c.s.) wil dat wij zijn heilloze gedachten volgen, en ik begrijp zijn zorg, dat het allemaal betaalbaar moet blijven. Maar ik betaal liever wat meer premie of belasting, dan dat ik bij iedere actie en elke hap eten moet gaan nadenken, of ik wel een aanvaardbaar risico neem. Of mijn medelanders moet gaan controleren, of zij geen onverantwoorde risico’s nemen, waarvoor ik moet meebetalen. Ik ga ervan uit, dat de meeste mensen verstandig genoeg zijn om voor hun gezondheid te doen, wat zij nodig vinden. En na te laten, wat echt erg ongezond of regelrecht gevaarlijk is. Als daar de dreiging bijkomt van een gepeperde rekening, als je wel eens een vette gehaktbal eet, en daarvan kotsmisselijk bij de dokter belandt, dan kunnen we helemaal niets meer doen.
Laten we die discussie dus vooral niet voeren. Laat iedereen lekker doen waar hij of zij zin in heeft, met de bijbehorende risico’s voor de eigen gezondheid, die eraan verbonden zijn. Daarbij een beetje matigen en voorzichtig zijn kan geen kwaad, maar het gaat in het leven niet alleen om geld. Laten we vooral niet proberen, op basis van geld als criterium, elkaar een bepaalde leefstijl op te dringen, zoals de heer Hermans c.s. wil.
Als geld het startpunt van je gedachtegang is, kom je er volgens mij achter, dat het leven in zijn geheel gewoon te duur is. En als je alle risico’s wilt uitsluiten, kun je beter niet leven. Bovendien is doodgaan ook niet echt goedkoop.
De vraag, of we de schade die mensen zichzelf toebrengen, volledig moeten blijven verzekeren is bij deze beantwoord. Het antwoord is: Ja.
Die schade hoort bij ons, is onvermijdelijk, want zij ontstaat doordat wij leven.
Kappen dus met die onzin, alstublieft, meneer Hermans!