Mijn beste vriendin, een echte grefo
Wat is het leven toch simpel als je kind bent. Je beste vriendje of vriendinnetje is gewoon degene die net als jij graag cowboytje speelt of lustig erop los 'Legoot'. Dat je verder niks met elkaar deelt, maakt op die leeftijd niets uit. De desillusie komt jaren later.Mijn beste vriendin op de lagere school, Joke, kwam uit een zeer gereformeerd tuindersgezin in het Westland. Qua reservaat is deze Glazen Stad vergelijkbaar met Volendam en Urk. Mijn familie behoorde er tot ‘de import’. De christelijke basisschool waar ik op zat, was bedoeld om mij wat normen en waarden bij te brengen.
Als ik bij Joke speelde, at ik tussen de middag vaak mee. In de sombere, bruin-ingerichte woonkamer stond de lange eettafel, waar een tapijtdik boerenkleed op lag. Vader en moeder zaten aan de hoofdeinden.
Vader gaf het startschot: het gebed.
Daarna prakten de familieleden in diepe borden aardappels, draadjesvlees, jus en sla-uit-eigen-tuin met blendersnelheid door elkaar. Met een vork aten ze in hetzelfde tempo alles op, likten hun borden schoon en lepelden er daarna vla uit.
Speciaal voor mij lag er een mes.
Na afloop las vader uit de Bijbel. Hij ademde per alinea in en prevelde in één teug, in afnemend volume, over zaken als zonden en stenen werpen.
Spelen deden we vooral buiten, op de ‘tuinderij’. Ik op mijn keurige, leren Pinokkioschoenen, Joke in blauwe overall met kaplaarzen. Op de tuinderij was er altijd wel een kat die zwanger was. Kort na de geboorte waren de poesjes vaak alweer weg, nog voordat ik ze gezien had. Tot mijn grote teleurstelling.
Maar Joke kwam met een alleszins logische verklaring.
Haar vader gooide de kittens in een vuilniszak met baksteen in de sloot.
"Niemand kon toch voor zoveel poesjes zorgen?"
Ik was er nooit bij als Joke en haar familie op de zondagen twee keer naar de kerk gingen. Maar de collectes daar waren vast niet voor de Dierenbescherming.
Toen we een jaar of tien waren, kochten Joke en ik van ons zakgeld altijd de Popfoto. We plakten onze agenda’s vol met foto’s van John Travolta en andere idolen. Joke wilde altijd dat haar kamerdeur dicht bleef.
Toen ik op een dag bij haar vader moest komen, begreep ik waarom.
Daar zat hij, in een rookfauteuil, met in zijn handen ONZE Popfoto.
Of ik dat soort bladen wel vaker kocht?
Of dat ook mocht van mijn ouders?
Ik zei enthousiast dat ik mijn zakgeld vrij mocht besteden!
Hij vond de Popfoto niet geschikt voor Joke.
Die wilde daarna heel vaak liever bij mij thuis komen. Vooral in het weekend, tijdens haar middelbare schooltijd. Want uitgaan was voor Joke uit den boze. Zodra de klok op zaterdagnacht twaalf sloeg, begon de zondige zondag namelijk. Joke bleef dus bij de ene na de andere vriendin ‘gezellig logeren’.
De volgende dag miste ze alleen ’s ochtends de kerk.
Ik begreep ineens waarom rolletjes pepermunt zo populair waren in het Westland.
Na mijn eindexamen verhuisde ik naar mijn studiestad. Ik kreeg nog een kaartje van Joke: ze ging, negentien jaar jong, trouwen. Met een jongen van de kerk.
Ik ben blij dat het allemaal goed is gekomen met Joke.
Mijn beste vriendin heb ik daarna nooit meer gezien.