Digitaal Vampirisme

Het game-nieuws wordt de laatste tijd gedomineerd door de verschillende next-gen consoles en alle ophef die hier omheen ontstaat. Zo zijn er vele fans van een bepaalde console die zweren bij hun product en zonder blikken of blozen consoles van andere fabrikanten beschrijven als iets wat ondergeschikt is aan vuilnis. Tussen de PR-stunts en massaal marketing-lawaai en fan-geneuzel is er één bepaald gameplatform dat minder in de spotlight staat maar op zijn minst even veel, zo niet meer heeft bereikt dan welke next-gen console dan ook, ik heb het hier natuurlijk over de PC.

De PC was een relatieve laatbloeier op het gebied van games. Zo waren de eerste PC-games ondergeschikt aan games van zijn concurrenten zoals de C64, Amiga, MSX en ZX Spectrum. Maar eind jaren 80, begin van de jaren 90 van de vorige eeuw kwam PC meer en meer naar voren als een gerespecteerd gameplatform. Onder andere ID, Sierra en Lucasarts zagen de PC als de platform waarop hun spellen tot hun recht kwamen. En sinds dien zijn er veel ontwikkelaars die de PC zien als de beste platform voor het maken en spelen van uiterst goede, vooruitstrevende games. Maar sinds kort is op dit gebied dus verandering te bemerken. Ontwikkelaars beginnen multiplatform games en console only games te prefereren aan PC games. De PC wordt, op MMORPG's na, meer en meer gezien als een platform waarop exclusieve titels geen stand kunnen houden. De reden hiervan? Simpel: Piracy.

Nu zal menig lezer van deze column al verontwaardigd naar de reden kijken. Piracy? Doe normaal! Die ene game die ik van BitTorrent af heb gehaald gaat echt niet de winst van EA, Ubisoft of ID beïnvloeden. En dan nog, ik heb het alleen gedownload omdat ik niet zeker wist of ik het een leuk spel vond, kon ik het niet downloaden dan had ik het ook echt niet gekocht! En mijn persoonlijke favoriet; de studios moeten niet zeiken, ze verdienen toch al genoeg aan de hardcore gamers, die kopen de spellen toch wel.

Deze redenen zijn stuk voor stuk belachelijk. Ten eerste, als iemand een spel downloadt dan gaat hij of zij echt niet eerst één of twee levels spelen om dan te denken: "Hmmm, het spel is wel erg leuk, ik ga het direct kopen!". Nu is het zo dat mensen die een spel downloaden vaak het spel van begin tot eind uitspelen. Hier kunnen ze bij Ritual over mee praten, zo werd de QA-afdeling van deze ontwikkelaar overspoeld met supportrequests van mensen die SiN: Episode 1 illegaal hadden gedownload. Het liep zo erg de spuigaten uit dat Michael Russell, hoofd van de QA-afdeling van Ritual, stelde dat de voor iedere support request van iemand met een legale versie er vijf waren van mensen die de illegale versie hadden gedownload. Hiernaast onderstreept dit het niveau van de mensen die illegaal een game downloaden, support voor een gratis game? Alsof support een ontwikkelaar niets kost! En het laat zien dat deze personen echt niet het spel illegaal hadden om het uit te proberen, als je het uitprobeert heb je geen support nodig van latere levels binnen het spel. En als je dat wel denkt te hebben wil je het spel uitspelen, en dan kan je het echt niet hard maken dat je dat spel daadwerkelijk nog wil aanschaffen.
Ten tweede, het is inderdaad zo dat de winst van grote uitgevers niet ontzettend hard wordt geraakt door piraterij, maar dat komt vooral omdat deze lieden multiplatform games uitgeven, en natuurlijk omdat ze ook in de console-markt bezig zijn. Zo heeft de CEO van ID software, Todd Hollenshead, op de GDC van 2007 bekend gemaakt dat ID geforceerd is om Quake wars: Enemy Territory multiplatform te maken doordat grootschalige piraterij een PC only versie financieel onhaalbaar maakte.
En, last but not least, ontwikkelaars worden het hardst geraakt door piraterij, hierdoor moeten ze vaak (kwalitatief mindere) ports maken naar consoles om zo toch een succes te boeken, of ze gaan zich richten op online multiplayer games omdat er simpelweg te weinig singleplayer games worden verkocht. Een mooi voorbeeld hiervan is Funcom die door toedoen van piraterij de ontwikkeling van singleplayer PC games geheel heeft gestaakt en zich alleen gaat richten op MMO constructies. Zo stelde de CEO van Funcom, Trond Arne, dat Dreamfall 200000 keer was gedownload voordat het officieel was uitgegeven, ook zei hij dat voor ieder gekocht spel het al drie tot tien keer gedownload was. Deze cijfers zijn schrikbarend, en laten zien dat het illegale downloaden van spellen verre van kleinschalig is. Het laat zien dat iedereen die wel eens een spelletje downloadt deel uitmaakt van een enorme, groeiende, groep die langzamerhand het ontwikkelen van spellen voor de PC erg moeilijk aan het maken is voor ontwikkelaars en uitgevers.

Nu zullen jullie wel denken: "Als ik een game koop gaat er maar weinig naar de ontwikkelaar". En hierin hebben jullie enigszins gelijk, en dat is ook direct de reden waarom piraterij de ontwikkelaar ook enorm beïnvloedt. Een ontwikkelaar moet minstens zijn kosten terugverdienen om verder te gaan met het maken van games. Hierbij moet rekening gehouden worden met het feit dat een budget game op zijn minst drie ton kost, dit zijn pure ontwikkelingskosten. Stel dat een ontwikkelaar 7,5 euro per verkocht spel verdient (in de realiteit ligt dit bedrag vaak lager), dan moet een ontwikkelaar 40000 spellen verkopen om alleen de kosten eruit te halen. En ontwikkelaars kunnen vaak alleen doorontwikkelen als ze winst maken die ze vervolgens kunnen investeren in een nieuw project.
Ook al krijgen sommige (grote) ontwikkelaars een bedrag van uitgevers om een spel te ontwikkelen dan staan de ontwikkelaars achter in de rij voor de opbrengsten. Eerst moet de uitgever dit bedrag terugverdienen voordat de ontwikkelaar ook maar een cent ziet van de opbrengsten van de verkoop.

In verschillende persberichten hebben ontwikkelaars dus aangekondigd om te stoppen met het (door)ontwikkelen van PC only games doordat illegale downloads veel te veel omzet hebben weggekaapt. En veel reacties van de downloaders hielden de retoriek in dat het dan wel slechte games/genres moeten zijn geweest. Het rare is dan wel dat deze games (bijvoorbeeld Eastside Hockey Manager, Dreamfall en The Longest Journey) enorm populair zijn bij BitTorrent sites met veel leechers (downloaders) en seeders (uploaders), dus als deze spellen/genres echt heel slecht waren, hoe komt het dan dat ze zo populair zijn bij de download sites? En is het niet heel raar dat menig reviewer (waaronder de reviewer hier bij FOK!games) deze titels goed vonden?
Vroeger was het zo dat PC-gamers een spel kochten na aanleiding van demos, reviews en waar mogelijk trailers. Dit is nog steeds het geval bij de overgrote meerderheid van de consolegamers. En juist door het zien van illegale downloads als een manier van het previewen van games helpt een downloader mee aan het aftakelen van de PC-game ontwikkeling. Ontwikkelaars en uitgevers zijn niet gek, en kijken heus naar BitTorrent- en andere P2P sites waar vaak te zien is hoe vaak een spel geupload dan wel gedownload is. Zij trekken hiervan hun conclusies, en die zijn tot nu toe niet positief voor de PC als gameplatform.

Downloaders leven in een wereld van self fulfilling prophecies en digitaal vampirisme. De self fulfilling prophecy ligt in het kader van: "de game verkoopt niet dus zal het wel slecht zijn, het komt echt niet door de downloads". De echte reden is eerder "De game verkoopt niet door onder andere de downloads, en hierdoor krijgt het ook een slecht imago". Het is vaak zo dat games die initieel niet veel verkopen ook slecht blijven verkopen, ook al zijn het prima games. Tevens is het zo dat wanneer een spel multiplatform wordt gemaakt er beslissingen moeten worden gemaakt die qua gameplay alle platformen gelijk moeten stellen. Dit kan ervoor zorgen dat de gameplay van PC-versies van deze spellen ondermaats zijn aan PC only games, wat weer tot gevolg heeft dat het spel uitgekotst wordt door de gamer. Zo houdt de houding dat slechte verkoop duidt op een rotspel, en de gevolgen van slechte verkopen van PC spellen elkaar in de hand. Gefeliciteerd! Door downloaden van spellen zorgt de downloader ervoor dat er qua gameplay minderwaardige producten verschijnen, of denkt men nu echt dat een spel dat voor meerdere platformen gemaakt is geoptimaliseerd wordt voor de unieke gameplay mogelijkheden van de PC? Dit kost geld, illegale downloads zorgen ervoor dat de PC minder rendabel is waardoor er dus minder aandacht hieraan word besteedt.
Het digitaal vampirisme is puur het downloaden en uploaden zelf. Zo zijn de meeste downloaders spelers van PC-games. Zij willen graag leuke PC-spellen spelen, en er zijn ontwikkelaars die deze graag (willen) maken. Maar als PC-gamers de games downloaden kan een ontwikkelaar simpelweg niet verder gaan met het maken van PC-games, en moeten zij uitwijken naar consolegames en multiplatform games. Grote spelers zoals ID, Gearbox en Bethesda hebben deze stap al gemaakt, dit om winst te blijven maken en om games te blijven produceren. Downloaders van illegale PC-spellen zuigen dus in feite datgene leeg waar zij het meeste profijt van hebben; ontwikkelaars en uitgevers die PC only games maken.

Zo ook vallen er klappen bij de kleinere uitgevers. Deze, vaak voor ontwikkelaars interessante tegenhangers van enorme uitgevers zoals Ubisoft en EA, geven vaak spellen uit voor de PC. Dit komt vooral omdat deze uitgevers beginnende ontwikkelaars een kans geven, en gezien het beperkte budget van dergelijke ontwikkelaars is de PC als platform het goedkoopst om voor te ontwikkelen. Althans dat is zo op dit moment, als de downloadscene blijft groeien zoals dat nu het geval is zullen deze uitgevers ook een andere strategie moeten hanteren om het hoofd boven water te houden. Kleine uitgevers hebben immers minder marketingpower en minder distributiekanalen dan de grote spelers en hierdoor zijn zij juist erg kwetsbaar voor de gevolgen van sterk verminderde verkopen. Zo kunnen zij minder tegenslagen verwerken doorat ze minder financiële reserves hebben en door de kosten van devkits is het ontwikkelen op consoles ook onaantrekkelijk voor dergelijke uitgevers en ontwikkelaars.

Vroeger was er ook piraterij, zo kon men via via aan "illegale CDs" komen waarop veel nieuwe spellen stonden. Ook werden spellen die uitgebracht waren op floppy disks veelal gekopieerd. Omdat CD-roms meer bestand waren tegen illegale kopieën werd dit snel de medium der keuze van de industrie. Illegale Cds waren underground; ze waren relatief moeilijk te verkrijgen en vaak waren (enkele) spellen die erop stonden beschadigd en dus onspeelbaar. Omdat een relatief kleine groep hiermee bezig was de schade ook relatief beperkt. Nu is het anders; door P2P programma's zoals BitTorrent en vele nieuwsgroepen kan iemand met een half brein aan illegale versies van PC-spellen komen, deze installeren en spelen. Het circuit van de illegale games is hierdoor van de underground naar de mainstream geëvolueerd waar honderdduizenden zo niet miljoenen mensen dagelijks games downloaden.

Waar het op neer komt is dit: door PC-spellen waarin je geïnteresseerd bent niet te kopen maar te downloaden schaad je niet alleen de uitgevers maar vooral de ontwikkelaars die PC only games maken. Hierdoor zal de markt van de PC-games verkleind worden tot een niche markt waar MMO's dominant zijn op enkele sporadische PC only successen na. De hoeveelheid aan PC only games zal verminderen en multiplatform games zullen na verloop van tijd de plaats hiervan innemen. En dan zou het mij niets verbazen als de PC, zoals bijvoorbeeld bij de uitgave van de PC-versie van Halo, gezien wordt als een secundair, onbelangrijk gameplatform. Daarnaast zullen PC-games vaker en vaker te maken krijgen met kopieerbeveiligingen zoals bijvoorbeeld StarForce en online activering. Nu is het zo dat alleen de grote uitgevers hier de kosten van kunnen dekken. En wat doen grote uitgevers de laatste tijd? Juist, zij focussen op multiplatform games.