In je moerstaal

Sindsdien weiger ik pertinent games te kopen waarvan ik weet dat ze nagesynchroniseerd zijn; die games koop ik dan wel als ik in een Engelssprekend land ben of via een internetwinkel in het buitenland. Een gebruikershandleiding in het Nederlands is nog net acceptabel, al heb ik liever ook die in het Engels. Ondertiteling is prima, zo kunnen slechthorenden of mensen die Engels niet of minder goed begrijpen tenminste ook een spel spelen. Ik heb dan wel het liefst een keuze tussen Engels en Nederlands en anders moet het uit te schakelen zijn.

Het is niet zo zeer dat de kwaliteit veel te wensen overlaat, al krijg ik soms wel kromme tenen als "travelcloth" vertaald wordt als "reiskleding" terwijl het om een lapje jute gaat dat je moet aanraken om het spel "veilig te stellen". Het is meer dat het in mijn oren gewoon niet klinkt, de Nederlandse taal leent zich niet voor fantasierijke settings waarin de games die ik speel zich veelal afspelen. Tijdens het spelen van zo'n spel wil ik me in kunnen leven in de personages die in die wereld wonen, even in een andere wereld zijn, en als ze Nederlands spreken is dat een stuk moeilijker. Ik speel geen shooters, maar ik kan me ook helemaal niet voorstellen dat een spel nog spannend is als er termen als "sluipschuttergeweer" en "as-mogendheden" in voorkomen. Bij het vertalen gaat er ook veel van de oorspronkelijke sfeer en eventuele humor verloren. Veel grappen en uitdrukkingen zijn nu eenmaal niet te vertalen of klinken "knullig" of "lomp" in het Nederlands.

De allerslechtste oplossing die men kan kiezen is de oorspronkelijke stemmen in het spel laten maar de menu-opties en de keuzemogelijkheden in gesprekken wel in het Nederlands te vertalen. Je moet dan dus in het Nederlands een zin uitkiezen, die je personage vervolgens in het Engels uitspreekt. Het antwoord krijg je in het Engels, met Nederlandse ondertiteling. Waanzin.

Natuurlijk speelt het ook mee dat we in Nederland maar een handjevol stemacteurs hebben zodat je keer op keer dezelfde stemmen hoort, wat natuurlijk bijzonder ongeloofwaardig is. Vooral als 'kinder'stemmen ingesproken worden door volwassenen die een hoger stemmetje opzetten, of als meerdere personages binnen één spel door dezelfde acteur worden ingesproken. Bovendien klopt er van de lip-synchronisatie natuurlijk geen biet meer als er een andere taal gesproken wordt.

Maar het grootste bezwaar is wel dat de uitgever brutaalweg voor mij bepaalt dat mijn Engels niet goed genoeg zou zijn om de teksten in het spel te kunnen begrijpen. Zonder te willen opscheppen, de communicatie voor mijn werk verloopt volledig in het Engels en ik heb een jaar in het buitenland gewoond en gewerkt. Ik kijk BBC zonder ondertiteling en lees Tolkien en Dickens zonder woordenboek. Ik verbeter regelmatig fouten in spelling en grammatica van collega's wier moedertaal weldegelijk Engels is. Hoe haal je het dan in je hoofd mij te dwingen alleen in mijn moerstaal te spelen? Pure betutteling, anders hadden ze me wel een keuze gegeven, net als bijvoorbeeld bij films. Als je naar de bioscoop gaat of een DVD koopt, kan je kiezen of je de oorspronkelijke versie (eventueel met ondertiteling in het Nederlands of Engels) of de nagesynchroniseerde versie wil zien. Bij games heb je die keuze niet, en het staat doorgaans ook niet op de achterkant van het doosje vermeld. Om teleurstelling te voorkomen koop ik een spel bij twijfel niet (of pas later tijdens een reis).

Ik wil gewoon kunnen kiezen in welke taal ik mij vermaak, is dat te veel gevraagd?