Geen groter dogma dan Hilversum

Het zit hem allemaal niet mee. Al die vrije dagen; dat is echt niets voor hem. Hij werkt liever, krijgt het liefste iedere dag de volle aandacht en laat zich nóg liever pijpen door Prem. Het is de man die na jaren ploeteren bij de krant eindelijk terecht kwam bij de televisie. En dan ook nog eens bij de VARA. De omroep met het sociale gevoel en het engagement. En de omroep die prijzen uitdeelt aan eigen werknemers, dat ook. Matthijs van Nieuwkerk heeft het Hilversumse wereldje inmiddels helemaal begrepen. De dogma's zijn keurig uit het hoofd geleerd. Meest belangrijke van dat is in godsnaam geen risico's nemen. Verder staat in de statuten dat je in iedere uitzending minstens twee Amsterdamse vrienden moet laten opdraven, het liefst vier keer per week dezelfde met steeds een ander excuus. Door brulapen als Prem om de zoveel tijd in te huren, krijgt het programma zowaar kleur. In de kleedkamer zakt Matthijs diep door zijn knietjes, schuift de grote lul van Prem in zijn mond en hoopt zelf ook zo'n kleurtje te krijgen en misschien wel een ruggengraat door het zaad eens flink door zijn keeltje te laten gutsen. Een Amsterdamse manier van aan de bak komen. Verder is het van belang interessante muziek slechts veertig seconden te laten horen, want het zou toch zomaar kunnen zijn dat iemand het niet leuk vindt. Maar het allerbelangrijkste nog; het afzeiken van dappere collega's die het volk moeten vermaken op een plek waar eerst nog een absoluut non-personality een varia-programma aan elkaar moest lullen. Gefeliciteerd Matthijs, je bent eindelijk geslaagd!

Ik vond onlangs een VHS band met daarop een kwartier lang oud Matthijs-materiaal. Het betrof één of andere vage muziekquiz. In een slecht belicht decor stelde hij zijn kandidaten al hakkelend de vragen en keek daarbij steeds op z'n kaartje. Ondertiteling was geen overbodige luxe geweest. Zijn zwarte jasje zag er onverzorgd uit en het potje grim met 'bruin' was op de redactie voor de gein verwisseld met het potje 'spierwit'. Kortom; er was destijds geen geld voor deze Oppergod van Nederland 3. Zijn bedje was nog lang niet gespreid. Tegenwoordig heeft hij voor een lastig muziek-vraagstuk het pedante hoofd van Leo Blokhut nodig en leest hij thans nog steeds hakkelend en stotend, zij het minder dan op de VHS band, van de autocue. Zonder enige emotie, betrokkenheid of oprecht spelplezier worstelde onze 'top interviewer' zich door de laatste vragen. Mijn mond viel open van verbazing en de grond zakte onder mijn voeten weg. Ik stond versteld. Mijn droombeeld viel in duigen. Matthijs van Nieuwkerk heeft geoefend, een kans gekregen om na zijn zouteloze optreden een programma op prime-time te presenteren! Het was ooit zowaar een mens! Eén zaak is in elk geval consistent gebleven. Zijn onvermogen zich tot een persoonlijkheid te ontwikkelen. Het enige verschil is dat het toen onkunde was en nu een vastgeroeste trukendoos.

Ik memoreer het moment dat Martin Bril stierf. Natuurlijk was daar volop aandacht voor in het programma. Het was immers een goede vriend van Matthijs. Ik begrijp dat je er dan bij stil wilt staan. Misschien wel een heel uur aan hem wilt besteden. Ik kan dat allemaal nog volgen. Maar je zou toch verwachten dat Matthijs op een integere manier en misschien wel op een lichte emotionele, laten we het houden op betrokken, manier zou presenteren. Je zou toch verwachten van een personality dat-ie tijdens zo'n belangrijk moment zichzelf even aan de kant zet en zijn echte Zijn laat zien. Niets van dit al. Matthijs stond als een geslagen hond met zijn armen eeuwig over elkaar te vertellen dat een goede vriend was heengegaan. Stond je dat ook zo te vertellen tegen je vrouw, Matthijs?

Het siert de VARA dat ze op prime-time een kweekvijver durven te graven voor nieuwe presentatoren. Of het slim is, is vers twee. Ik geef het je te doen om als beginneling het meest bekeken programma van de publieke omroep over te nemen. Ik zag de verbeten gezichtjes van de jonge visjes op tv en kreeg zowaar medelijden. Nog niet verpest door het Vera Keurslijf en nog niet neergesabeld door de publieke opinie. Maar het duurde niet lang of televisie-kijkend Nederland had al een pook in de hand om de maagden eens goed te laten branden. En dat is geheel terecht. Het publiek mag kankeren dat het een aard heeft. De omroep van het socialisme en engagement echter, reageerde zoals het dogma van Hilversum betaamt. Vals. Paul de Leeuw had nog het fatsoen om zich te excuseren. De presentator die met vakantie was en eigenlijk op dat tijdstip zat liet zich echter van een andere kant zien.

Hij schaamde zich voor zijn vakantiekrachten. Hoewel hij nog redelijk mild was richting de presentatoren, moest het programma als concept het onlangs ontgelden. De aanleiding was weer een pappen en nathouden van Hilversum. Een onbenullige prijs wegens zijn interviewkunsten werd hem toegekend. Geheel onterecht wanneer je dit filmpje bekijkt.

Eén maal 'Dion Graus' googelen en je weet dat je met een mafkees te maken hebt. Beste interviewer? Toch knap van een Limburger om een Amsterdammer onder de tafel te krijgen.

Deze man, wiens persoonlijkheid netjes weggestopt is en ook niet tevoorschijn komt op de momenten dat het juist nodig is, de man die Dion Graus geen enkele kritische vraag durfde te stellen. Deze man had het lef om kritiek te hebben op zijn vakantiekrachten? In alle woede ging ik naarstig op zoek naar de VHS band met oude opname van Matthijs om deze als brandbrief naar de VARA te sturen

Maar eigenlijk is het veel te warm om me op te winden over Van Nieuwkerk. Het is goddomme dertig graden buiten. En wat kan die man me nu eigenlijk schelen. Ik mis hem nu niet en zal hem ook nooit missen. Wel wens ik hem een fijne vakantie toe en een prettige Surinaamse pijpbeurt. Een een Amsterdammertje in z'n reet.