Is Nederland een democratie?

Redactie
Column door gluurbuurX

Breng het referendum terug. Sterker nog, maak hier een vast en regelmatig gehouden nationaal evenement van. Waarom?

Om te beginnen ben ik het spuugzat om als Nederlands staatsburger op ondemocratische wijze aan de kant te worden geschoven. Het bekendste voorbeeld hiervan is de afwijzing van de Europese Grondwet door Nederland en Frankrijk in 2005. Hierna is een nieuw voorstel gekomen; het Verdrag van Lissabon. In grote lijnen hetzelfde voorstel, maar nu zonder referendum er doorgedrukt door de politiek. Ierland hield hierover in 2008 wél een referendum, en de weinig verrassende uitslag is alom bekend. Tijd voor een tweede referendum dus...
Het belangrijkste verschil tussen het voorstel voor de Europese Grondwet en het Verdrag van Lissabon is het verschil van inlichting. Wat is het Verdrag van Lissabon nu eigenlijk? En wat zijn de verschillen en overeenkomsten met datgene wat wij hadden weggestemd? Dat werd ons niet uitgelegd.
Gelukkig zijn Wouter Bos, D66, SP, Groen Links, Partij voor de Dieren en de PVV het met mij eens dat dit niet kan. Als een in grote lijnen gelijksoortig voorstel eerst in een referendum van tafel wordt geveegd, is het niet meer dan logisch dat een nieuwe versie ook aan een referendum wordt onderworpen.
Jammer is dat de meerderheid in Den Haag hiertegen is, ja zelfs sowieso tegen het gebruik van referenda is.

Tegenstanders van het referendum zijn van mening dat het 'volk' te dom is om te kunnen meebeslissen met die ingewikkelde politieke kwesties. Politici zeggen het in andere woorden natuurlijk, zij stellen dat het voorlichten en informeren te tijdrovend en kostbaar zou zijn. Na een korte blik op een topic van Nujij.nl te hebben gezien zijn er zoals verwacht veel 'gewone' mensen die het in 'gewone' taal zeggen; we zijn te dom.
Referenda zeggen vaak het tegenovergestelde van wat de politiek van plan is. Om deze uitslagen als 'dom' te bestempelen is eerder kinderachtig dan genuanceerd. Is het niet om precies deze reden dat Den Haag geen zin heeft in nog meer referenda?

Het voorlichten en informeren van het volk moeilijk? Sorry hoor, maar hoeveel mensen kijken dagelijks - vrijwillig - het journaal? Of lezen de krant, weblogs, nieuwssites en actualiteitenprogramma's? Het volk wíl geïnformeerd worden.
Welnu; is het niet aan de media, die ons zo professioneel dagelijks kunnen onderdompelen in de zaken die zij voor u uitkiezen, om de verantwoordelijkheid te nemen om actuele zaken die een referendum waard zijn in de aanloopperiode te belichten? Ik zie geen probleem hierin; kranten kunnen er katernen aan wijden en hierin deskundigen, voor- en tegenstanders en politici aan het woord laten komen. De publieke omroepen kunnen net als met de Zendtijd voor de Politieke Partijen een Referendumprogramma inlassen. Naast deze programma's kunnen actualiteitenprogramma's als Nova of EenVandaag vast wel een paar keer in de aanlooptijd het onderwerp belichten. Dan biedt het journaal, waar zoveel mensen naar kijken, een uitgelezen plek om de voortgang en opinie te laten zien.
Dan heb ik het nog niet eens over het nieuwe medium gehad; websites met polls bestaan al lang en mensen houden van polls. De doorstoot naar een grootschaliger idee is bijna een inkoppertje. Houd het bij één onderwerp per keer zodat er geen onduidelijkheid - en dus desinteresse ontstaat.
Op deze manier gaat het vanzelf spelen onder de bevolking en ik heb er het stelligste vertrouwen in dat het volk slim genoeg is om zich te kunnen blijven verdiepen in de onderwerpen. Te kleine opkomst betekent kortweg te weinig moeite genomen in het informeren door de media / politiek.

Daarom ben ik voor een vast en regelmatig referendum. Eens per halfjaar. Vijf keer per jaar. Eens per maand als het aan mij ligt. Zo houd je politiek dicht bij het volk. Geef van tevoren aan of het een correctief -, of raadplegend -, of keuzereferendum wordt; in andere woorden of een besluit moet worden teruggedraaid (privatisering van de zorg misschien?), of het volk een mening mag geven waarna de politiek haar mening verder kan vormen (bijvoorbeeld het huidige gedoogbeleid), of dat de politiek een aantal keuzes aan het volk voorlegt (bijvoorbeeld inzake de filebestrijding).
Internet maakt stemmen makkelijker dan ooit. Tevens zou ik geen problemen hebben met het stemmen per post; op eenzelfde wijze als het per acceptgiro betalen - wat naar mijn mening gewoon waterdicht is - kan het ouderwetse stembureau zijn deuren sluiten. Want toegeven; wie wil er nou nog na een lange dag werken naar een suf hokje in de lokale basisschool?

Ik weet dat het een ver gezocht ideaal is. Als de politiek er al in beginsel geen zin in heeft zal dit idee hopeloos falen. We moeten unaniem voor een transparante samenleving kiezen, waarin de burger weer zijn democratisch recht terugkrijgt. Want, zeg nou zelf, deze huidige parlementaire 'democratie' is het ook niet; wij kiezen onze vertegenwoordigers (die daarna zelf hun ideale coalitie uitzoeken, zodat een partij als de SP veel meer kiezers moet hebben dan 't CDA om te hopen op een plek in de coalitie), waarna zij zelf de macht uitoefenen die weinig strookt met wat het volk wil. Voorbeelden te over.
Dit moet anders. Hoe moeilijk het ook lijkt, wij moeten ons hier hard voor maken. Het is mogelijk.