De Hongaarse Man
In films zijn wasserettes altijd magische plekken. De meest uiteenlopende mensen treffen elkaar op een ogenschijnlijk toevallig moment. Mensen die elkaar normaal gesproken op straat straal voorbij zouden lopen, raken in de wasserette in gesprek. De meest onwaarschijnlijke discussies kunnen plaatsvinden. Het zal wel aan de verveling liggen. Mensen doen er alles aan om die 35 minuten durende wastijd sneller te laten gaan. Ik had zulke wonderlijke interacties echter nog nooit meegemaakt in een wasserette.
Maar toen ik de afgelopen keer in de wasserette op de Zeilstraat was, zag ik een oudere man rondlopen. Nou heb ik het normaal niet zo op bejaarden. Ik denk erg zwart-wit over hen wat dat betreft. Ouderen die na hun 80e nog genoeg joie de vivre hebben en ondanks alle lichamelijke mankementen nog lachend met hun rollator over straat waggelen, kan ik erg waarderen. Helaas is dit naar mijn mening slechts een klein deel van de ouderenpopulatie. De meeste oudjes zijn chagrijnig, tonen geen initiatief meer, en zeuren alleen over hoe kut alles nu is en hoe geweldig het leven op hun 11e was bij tante Greet op de Veluwe.
Dus toen de oudere man naast mij kwam staan zag ik al weer hoe laat het was. Mijn stereotype negatieve beeld van de bejaarde burger werd geactiveerd en ik zag alleen een voorover gebogen, norse en ietwat muf ruikende oude man. Ik moest echter nog een minuut of twintig op mijn was wachten en er was dus geen ontsnappen aan.
De man begon gaandeweg te vertellen dat hij uit Hongarije kwam en hier al vijftig jaar woonde. Hij was na de Hongaarse opstand in 1956 naar Nederland gevlucht en sindsdien slechts enkele keren teruggeweest. Hij vertelde dat hij in zijn jongere jaren soldaat was geweest en tegelijkertijd voor het militaire voetbalelftal speelde en daar een maandelijkse vergoeding van omgerekend 25 eurocent voor kreeg. Het ging hem om de eer. Hoewel alle militairen hun hoofd kaal moesten scheren, mochten de voetballers een centimeter haar op hun hoofd hebben om beter te kunnen koppen, wat ik erg grappig vond. Verder vertelde hij dat hij meerdere malen door een tegenspeler voor de wedstrijd werd gewaarschuwd dat als hij een duw van de Hongaar zou krijgen, er een vriend met een geweer in het publiek zat, gereed om te vuren. Ook afspraken over de uitslag voor de wedstrijd om geld waren niet ongewoon. Verder vertelde hij in correct Nederlands, maar met een gemengd Amsterdams/Hongaars accent, dat hij in Nederland naast zijn werk als simulatietrainer op Schiphol Hongaarse dameselftallen in Nederland 'opving' en hen verblijdde met wat in hun ogen dure parfum was.
Het duurde niet al te lang tot hij in een tirade verviel over de verschrikkelijke Nederlandse regering. Toen ik hem vroeg waarom hij dan niet liever terugging naar Hongarije, vertelde de oude man dat hij daar nog vijanden had die hem het leven onveilig zouden kunnen maken. Niet lang geleden was de oude man in Budapest een voormalige vriend tegengekomen. Deze vriend gaf de oude man een dikke knuffel, waarop de oude man zei dat deze vriend meer dan 250 meter afstand van hem moest bewaren, aangezien de 'vriend' vroeger bij de Stasi zat en dus een verrader was.
Hoe langer ik met de man praatte, hoe warriger en minder coherent zijn verhaal werd. De oude man werd steeds enthousiaster en de emoties die de zee van herinneringen bij hem opriepen waren duidelijk aan zijn gezicht af te lezen. De onderwerpen wisselden elkaar steeds sneller af en ik kon hem niet altijd meer even goed volgen. Maar ik bleef staan, ook al was mijn was al lang klaar. De oude man was veel te blij om een keer een luisterend oor te hebben en hij leefde helemaal op bij de verhalen die hij vertelde. Ik zag zelfs een glimlach verschijnen onder de diepe rimpels.
Enkele minuten later stopte hij abrupt met zijn verhaal. Zijn was klaar. Wederom nors en voorovergebogen liep hij naar buiten. Hij ging zijn weg, ik de mijne. Ik zou hem nooit meer zien. Maar ik wist dat zijn dag weer goed was, omdat er iemand was die even de tijd voor hem had genomen. En ook ik hield een positief gevoel aan deze ontmoeting over.
Ouderen hebben ondanks hun gezeur altijd een interessant levensverhaal te vertellen. Elk leven dat zijn einde nadert bevat in ieder geval een paar mooie herinneringen en leuke anekdotes. De vraag is alleen of wij als jongeren de tijd willen nemen en de interesse willen tonen om de alsmaar groeiende groep ouderen hun verhalen te laten vertellen.