Moby maak je niet dik
Aan het eind van de 16de eeuw werden, bij de zoektocht naar alternatieve vaarwegen naar het verre oosten, gebieden ontdekt waar zich zeer veel walvissen ophielden. De Nederlandse walvisvaart begon in 1612. De haringvisserij liep niet meer zo goed in die tijd en vele vissers stapten dan ook over op de walvisvangst. In Nederland was destijds ook de olie een schaars en duur goed. De prijs was zo hoog dat het aantrekkelijk werd om walvistraan op de markt te brengen als een goedkope vervanging van olie. Een walvis leverde producten op als traan en balein.
Van 1614 tot 1642 had de Noordse Compagnie het alleenrecht op de walvisjacht. Toen dit octrooi afliep, gingen ook anderen meedoen aan de jacht op de Groenlandse walvis. Die toenemende concurrentie en het afnemende aantal walvissen in de noordelijke zeeën maakten de walvisvaart tot een verliesgevende bedrijfstak en leidde uiteindelijk tot de ondergang ervan.
De walvis werd vroeger altijd afgeschilderd als een gevaarlijk dier. Dit kwam voornamelijk door zijn omvang, hoe reusachtiger iets is hoe gevaarlijker het oogt. Ook de scheepvaart, vooral de groep vissers onder hen, was niet blij met de dieren. Schepen waren in die tijd niet altijd even goed bestand tegen de kracht van het zwemmende zoogdier. Op diverse schilderijen is ook nog te zien hoe mannen heldhaftig vechten tegen de duivelse "vis". Het vangen van een walvis was dan ook een heroïsche prestatie. We kennen het beest ook uit diverse verhalen. Moby Dick is uiteraard het meest bekend daarvan, maar ook de namen Pinocchio en Jonas doen ons aan walvissen denken.
Tegenwoordig weten we dat de walvis een vredelievend dier is en weten we veel van haar leefgewoonten. Toch wordt dit enorme dier heden ten dage in haar voortbestaan bedreigd. Men vreest dat bepaalde soorten over een aantal jaar al uitgestorven zijn. Er is zelfs een internationale walvis commissie (IWC), die zich bezig houdt met de walvis populatie. Deze week hadden zij een bijeenkomst over het eventueel opheffen van het jachtverbod op walvissen. Dit verbod bestaat inmiddels 18 jaar en wordt alleen niet erkend door Japan, IJsland en Noorwegen, die nog altijd een walvisvaart hebben. Zij beweren deze aan te houden voor wetenschappelijke doeleinden.
Een hele discussie is ontstaan tussen de milieubewegingen, de grote Europese landen en het IWC. Het opheffen of versoepelen van het vangverbod zou volgens velen leiden tot een snellere afname van de walvis populatie. Ook de vrees dat Japan stemmen zou kopen onder de leden van het IWC om de opheffing van het verbod er door te drukken werd hardop uitgesproken. De eerste stemming onder de leden bracht 29 tegenstanders en 24 voorstanders van een hervatting van de jacht. Vreemd genoeg was milieubewust Nederland een van de 24 voorstanders. Zou Japan toch een te belangrijke relatie zijn van den Hollanders?
Dit heeft mij redelijk verbaasd. Ik dacht altijd dat Nederland zo milieubewust was en zo’n groot voorvechter van dierenrechten. Tot plots de beelden van geruimd vee weer door mijn hoofd gingen, toen besefte ik weer dat dieren en milieu niets te maken hebben met deze commissie. Het gaat zoals gewoonlijk weer om de pingels, om de dollars, de yen en euro’s Hoe lief vindt Japan ons straks nog? Als je niet voor ze bent ben je misschien wel tegen ze. Dat het land nooit het verbod heeft erkend wordt gewoon geaccepteerd. Ik heb nooit een officiële aanklacht gezien tegen een van deze overtreders van het verbod. Ik vraag me af of die houding ook zo was geweest als het om een land ging waar men geen economische band mee heeft.
Laten we dan ook niet hypocriet meer doen en de hele commissie gewoon afschaffen. Men handhaaft straks een verbod dat gewoon genegeerd wordt. Wat is de zin daarvan? Sterker nog, laat het dier maar uitsterven. Als je toch niet serieus bezig bent met de bescherming ervan, als economische belangen zwaarder wegen dan die van het dier, hou er dan gewoon helemaal mee op. De natuur herstelt zich toch wel weer vanzelf.
Sommige mensen denken dat het evenwicht verstoord wordt in de oceaan als de walvis verdwenen is, maar ik ben er heilig van overtuigd dat de natuur zichzelf wel weer aanpast. De mens is zo arrogant dat hij denkt dat hij de taak heeft de natuur te redden, maar de natuur redt de mens. Bosbranden zijn rampzalig? Nee hoor, het leven krijgt juist weer kans om van de grond af aan weer op te bloeien. We zijn nu bezig met restauratie van een stukje geschiedenis. We willen dieren behouden omdat we onze kinderen dan kunnen laten zien hoe een walvis er uit ziet, niet omdat het dier zo cruciaal is voor het ecologisch evenwicht. Ik maak me er dus niet meer druk om.
De klimaatconferentie van Kyoto gaf mij even het idee dat de wereld bezig was aan een toekomst te bouwen, totdat Amerika er achter kwam dat dat nu geld kostte. Het verdrag wodt dus simpelweg niet nageleefd door Amerika. Maakt ook niets uit, want ze worden echt niet ineens geboycot voor dat staaltje arrogantie. Laten ze dus maar lekker hun clubje hebben, laat ze maar lekker zakken met geld gebruiken voor dure bijeenkomsten. Laten ze maar fijn dagen ouwehoeren om uiteindelijk nog niets verder te zijn. Het helpt niets, het verandert niets, het geeft niet.