EK Dagboek deel 6: Ineens kan het weer
Vanaf de kwartfinale is een toernooi altijd open. De groepsduels tellen dan niet meer. Door het knock-out systeem krijg je automatisch meer spanning rond de duels. Nederland moest het doen tegen Zweden en het won. Het was niet zo dat Oranje nu zo’n geweldige wedstrijd speelde. Het ging gelijk op tegen de degelijke Zweden, die paal en lat raakten. Nederland raakte echter ook de paal en zag een treffer afgekeurd worden. Eigenlijk was het bij de rust al niet ondenkbaar dat het 0-0 zou blijven. Zo geschiedde.
Een hele natie zat nagelbijtend voor de buis, want strafschoppenseries zijn ons nationale trauma. Het ging mis in 1992, in 1996, in 1998 en in 2000. In 2004 echter niet. Nederland won de serie met 4-5 en had daar slechts 6 strafschoppen voor nodig. Om Cruijff te citeren: “Het is dus niet zo dat je er een hoop gemist hebt en zij nog meer, nee, ze zijn goed ingeschoten.”
Zo bevindt Nederland zich ineens in de halve finale en is het nog maar twee zeges verwijderd van een tweede Europese titel. Wie had dat gedacht, na de moeizame kwalificatie en de groepsfase? Ineens kan het weer. Nederland is er nog lang niet, maar het besef dat er nu een grote kans is op een titel zal nog meer krachten los brengen bij de selectie.
De vraag is of die ploeg goed genoeg is voor een Europese titel. Doelman Edwin van der Sar in ieder geval wel. Van der Sar is anoniemer dan jaren geleden, maar kan nog altijd wedijveren met de betere keepers in de wereld. Zijn gestopte strafschop en, vooral, zijn verbeten blik daarna verraden dat hij zich goed voelt. Tevens is het volstrekt legitiem dat Michael Reiziger als rechtsback de voorkeur krijgt boven Heitinga. Het fantastische talent Heitinga is onwennig op die plaats, want hij is een centrumverdediger. Daar kan hij een man uitschakelen en met zijn fraaie pass van waarde zijn, op de rechterflank niet. Reiziger is in balbezit niet de sterkste, maar door zijn ervaring is hij de logische keus op deze plaats. Over Jaap Stam hoeft niemand zich zorgen te maken, wel over de positie naast hem. Wilfred Bouma begon als eerste keuze, maar is absoluut niet goed genoeg, terwijl Frank de Boer zich tegen de Letten sterk herstelde, maar nog altijd te veel hinder heeft van zijn traagheid. Feitelijk is Heitinga de beste keuze, maar dat lijkt Advocaat weer niet te willen. Giovanni van Bronckhorst kende een sterk seizoen in Barcelona en een wisselvallend toernooi. Desondanks is hij eigenlijk de enige mogelijkheid als linksback.
De invulling van het middenveld werpt ook vraagtekens op. We doen het nu met Cocu, Seedorf en Davids. Daar valt iets voor te zeggen, maar onomstreden zijn zij niet. Phillip Cocu, de alleskunner, was jaren achtereen de beste international, maar lijkt vermoeid en minder scherp. Dat blijkt uit de merkwaardige fouten die hij af en toe maakt en uit het feit dat we hem ook niet meer uit het niets in het vijandelijke strafschopgebied zien opduiken. Bij PSV zal men zich wel eens achter de oren krabben, als ze deze Cocu zien. Oude zangers moet je ook niet meer live laten zingen, maar Cocu mag toch steeds weer mee spelen. Davids is een perfecte aanjager en zal dus altijd spelen. Wesley Sneijder zou dus eigenlijk de voorkeur moeten krijgen boven Cocu. De volledig tweebenige middenvelder ziet razendsnel openingen en heeft de kwaliteiten om dan een goede pass te geven. Ook de aanvallers zullen beter renderen met Sneijder als middenvelder. Davids kan hem defensief ontlasten, al is het verhaal dat Sneijder defensief kwetsbaar zou zijn, grotendeels op niets gebaseerd.
Dan Clarence Seedorf. Het is aandoenlijk hoe sommige mensen deze man blijven verdedigen. Ik heb er zelf jaren aan mee gedaan. Na Bursa heb ik Clarence als een tijger verdedigd, na elke zwakke wedstrijd gaf ik hem krediet. Dat is nu op. Ik zeg niet dat Clarence niet goed speelt, maar het is toch stuitend om te zien dat hij zich bij Milan wel en bij Oranje niet aan zijn taken wil houden. Te vaak speelt Clarence de grote Clarence-show, waarin hij standaardsituaties opeist en verprutst en doet waar hij zelf zin in heeft. Dat daar af en toe iets aardigs uitrolt is mooi meegenomen, maar een wankele basis om een EK mee te winnen. Aan de andere kant is Rafael van der Vaart na zijn zwakke voorbereiding en seizoen ook even geen optie. We zullen het dus met Clarence moeten doen en maar moeten hopen dat coaches en medespelers hem dusdanig bij de les houden dat hij niet gaat zweven.
Voorin heb ik het recht verspeeld om kritiek op Andy van der Meyde te hebben, zoals ik aangaf in mijn eerdere column Bellen met Andy. Het is een aardige jongen. Marc Overmars is trouwens nauwelijks beter. Overmars doet al zijn gehele loopbaan hetzelfde kunstje: op snelheid langs zijn opponent gaan. Nu zijn snelheid van een Formule 1-wagen is afgenomen tot een aftandse eend met aanhanger is dat niet zo moeilijk te verdedigen. Misschien moet Makaay maar eens als verkapte rechtsbuiten gaan spelen. Over Ruud van Nistelrooij, zo scherp als een mes, en de nieuwe sensatie Arjen Robben hoeven we ons geen zorgen te maken.
Er zijn dus nog wel wat twijfels, maar na de wedstrijd tegen Zweden lijkt er in ieder geval een goede chemie te zijn tussen de spelers. Portugal, de opponent van vanavond, is niet beter, maar ook niet slechter dan Oranje. Er zijn zelfs wat parallellen te ontdekken. Beide teams gaan uit van een aanvallende stijl, met vleugelspitsen. Beide teams zijn gegroeid in het toernooi. Beide teams wonnen na een strafschoppenserie. Het zal er om gaan spannen. Met een beetje geluk komt een herhaling van 1988 zo maar weer in zicht. En dan zijn alle woorden overbodig.