11 Meter Psychologie
Zo langzamerhand merk je dat het EK begint te leven. Collega’s die je voor gek verklaren als je chagrijnig bent na een nederlaag van je favoriete club zijn opeens kenners bij uitstek en zelfs de overbuurvrouw vindt dat Koeman Litmanen moet opstellen tegen de Esten. De gastoeters liggen weer in de rekken bij de Xenos en de Halfords en het is wachten tot de Oranjeburgers in de aanbieding komen. Opeens is iedereen kenner en moet het nationale gevoel aangehaald worden. Persoonlijk heb ik daar weinig moeite mee, zolang iemand zich niet gedraagt als een volslagen gestoorde idioot.
Zoals vanouds heeft iedereen er veel vertrouwen in en als je naar de selectie kijkt is dat ook heel logisch. Met wereldtoppers als Seedorf, Makaay en Van Der Vaart in je elftal mag je hoog van de toren blazen. De groepsronde moet te doen zijn, ook al heten de tegenstanders Tsjechië en Duitsland. Maar daarna weet iedere mogelijke tegenstander waar hun kansen liggen tegen het grote en machtige Oranje. Ga gewoon met elf man 120 minuten lang op de doellijn liggen en zorg dat er geen bal ingaat. Laat daarna de keeper drie slap ingeschoten strafschoppen tegenhouden en je bent een ronde verder.
Dit weet iedere tegenstander en nog steeds zegt Dick Advocaat dat een penaltyserie een loterij is. Dit dachten de hockeyheren ook toen ze voor de zoveelste keer een finale verloren na het nemen van strafballen. Maurits Hendriks, destijds bondscoach, geloofde niet in de geluksfactor. Laat iedereen in de selectie een strafbal nemen op de training en ze vliegen er allemaal in, maar vraag ze datzelfde kunstje te herhalen in een kolkend stadion en het aantal missers neemt schrikbarend toe.. Dat is natuurlijk een vreemd fenomeen, want een dag eerder schoot iedereen nog gewoon raak.
Met de techniek zit het dus wel goed, maar presteren onder druk blijkt een stuk moeilijker te zijn. Ik geef Advocaat groot gelijk als hij zegt dat je die druk niet kan nabootsen, maar dat is ook niet nodig. De hockeyers namen een sportpsycholoog in dienst. Deze man sprak met de spelers over de druk tijdens de beslissende momenten. De druk zit altijd tussen de oren. Op een training schiet je die bal onberispelijk binnen, dus waarom niet in de finale? Een goede psycholoog kan een sporter dat duidelijk maken en ook bij de hockeyheren wierp het zijn vruchten af; de Olympische titel werd binnengehaald en in zowel de halve finale als de finale werd de tegenstander verslagen na strafballen.
De cynici onder ons kunnen roepen dat het gewoon puur geluk was en dat spelers zelf mentaal sterk genoeg moeten zijn op beslissende momenten, het zijn immers topsporters. Iemand die een psycholoog nodig heeft om beter te worden is niet geschikt voor het allerhoogste niveau. Ik vermoed dat Dick Advocaat er precies zo over denkt en dat is jammer.
Op de training schoot Frank De Boer de strafschoppen er zonder problemen in, maar tegen de Italianen deed hij alles fout wat hij maar fout kon doen. Na een onzekere aanloop schampte hij de bal zachtjes in de handen van de even dankbare als verraste Toldo. Je zag aan alles dat Frank met allerlei randzaken bezig was. Normaal genomen neemt hij een korte aanloop en schiet de bal onhoudbaar langs de keeper. Hij was dus mentaal niet in staat om zich te focussen op de strafschop.
Ik ben ervan overtuigd dat de spelers gebaat zijn bij een psycholoog. Als ze er niet beter van worden, worden ze er ook niet slechter van. Alles is beter dan niet trainen en er daarna uitvliegen tegen de oersaaie Zweden omdat Van Der Vaart, Robben en Makaay onder druk faalden. Mocht Nederland er wederom uitvliegen na strafschoppen, durf ik te voorspellen dat er een hoop fans op de sofa mogen gaan liggen om te praten over hun strafschoppensyndroom.