Column: Allemaal een schooluniform
Een uur later zat de wethouder achter zijn bureau op het stadhuis. Hij moest eigenlijk een beleidsnota nakijken, maar zijn gedachten waren bij die ochtend. Vanaf het moment dat zijn zoontje zichzelf mocht aankleden, schoot het maar niet op. Het jongetje wist nooit wat hij aan moest trekken en wilde altijd dingen aan die hij, de wethouder, niet bepaald leuk vond. Wat zou het handig zijn als zijn zoon elke dag hetzelfde aan moest. Geen gezeur, gewoon een uniform. He... wacht eens even... Een uniform... Daar hebben we de oplossing voor alle ochtendperikelen! Als ik nu aangeef dat ik graag een verplicht uniform zou zien op alle openbare scholen, want over bijzondere scholen heeft de staat in dat opzicht niks te zeggen, dan scheelt mij dat een hoop gezeur 's ochtends!
Misschien is het wel echt zo gegaan. Misschien lagen er andere ideeën ten grondslag aan het plan van wethouder Verhulst. Maar feit is dat de beste man heeft voorgesteld op alle openbare basisscholen in Utrecht een schooluniform te verplichten. Die uniformen zouden volgens hem meer gelijkheid brengen. Ook gaat een verplicht pakje het spijbelen tegen, je valt namelijk erg op als je in je nette jasje door de stad struint.
Op het eerste gezicht is dit een goed idee. Uniformen kunnen er namelijk best mooi uitzien. Een leuk grijs plooirokje, witte kniekousen, een mooie witte blouse, een grijze spencer en een blauwe blazer. Om het af te maken nog een mooie stropdas, rood gekleurd. Waarschijnlijk breng ik met deze beschrijving vele mannen in vervoering. De onschuldige schoolmeisjeslook is namelijk tijdloos. Maar ook voor de dragers zelf zitten er grote voordelen aan: nooit meer uren voor de kast staan om te beslissen wat je aandoet, geen dure merkkleding meer kopen omdat je er anders niet bij hoort, geen suffige trui aan moeten van je moeder en een mooie kleurcompositie op de klassenfoto. Maar gaat een schooluniform ook werken op de manier die de wethouder graag wil zien?
Om duidelijk te maken waar we het nu precies over hebben, moet ik op dit punt nog even benadrukken dat het schooluniform alleen zou moeten gelden op de basisscholen. Op de middelbare school hebben kinderen, volgens de wethouder, al te veel een eigen identiteit. Maar: als het alleen voor basisscholen geldt, dan vallen de door mij aangedragen argumenten weg. Geilen op meisjes van tien jaar oud is namelijk pedofilie, kinderen van zes jaar oud vinden het binnen redelijke grenzen vaak wel best wat ze dragen en en als ze dat niet vinden, dan werp je de moeilijkdoenerij met je ouderlijk gezag omver. Kinderen van die leeftijd hebben nog geen merkkleding nodig (of ze dat later wel nodig hebben is een andere vraag) en klassenfoto's zijn toch juist altijd zo lekker fleurig?
Dan maar naar de argumenten die de wethouder heeft aangedragen. Om te beginnen: een uniform straalt gelijkheid uit, waardoor onderlinge verschillen wegvallen. Ik vraag me als eerste af of die identiteit er wel is. Als tieners te veel een eigen identiteit hebben, ben ik zo vrij om te concluderen dat basisschoolkinderen die niet hebben. Als ze geen eigen identiteit hebben, is dat uniform onnodig. Ze zijn toch allemaal hetzelfde. Maar goed, de wethouder spreekt van onderlinge verschillen, dus we gaan ervan uit dat die er zijn. Dacht meneer Verhulst nou echt dat die verschillen door een uniform worden weggepoetst? Rode haren, een bril, een beugel; die dingen blijf je altijd zien. En dat zijn nou net de dingen waarop basisschoolkinderen letten. Pas op de middelbare school komen ook andere verschillen aan bod; merkkleding, hipheidsgehalte, enzovoort. Maar ja, kinderen hebben dan blijkbaar te veel een eigen identiteit, dus daar kan niks tegen gedaan worden.
Nu het spijbelvraagstuk, want de wethouder heeft in zijn wijsheid bedacht dat een uniform het spijbelen tegengaat. Meneer de wethouder, basisschoolkinderen spijbelen niet!!! Die worden door hun mama of papa naar school gebracht en geven braaf een appel aan de juf. En de paar stoere jongens die in groep acht wel spijbelen, die doen dat ook heus nog als ze een uniform moeten dragen. In rugzakken kun je namelijk niet alleen een lunchtrommeltje, maar ook kleren verstoppen: "Nee meneer de agent, ik zit al op de middelbare school, daar draag ik deze kleren altijd."
Een schooluniform zou alleen handig zijn als deze (ook) op de middelbare school wordt ingevoerd. Want daar krijgen kinderen een eigen identiteit en worden ze steeds ongelijker. Op zich geen probleem, maar het kan tot nare situaties leiden. Met een schooluniform kan dat verholpen worden. Althans, voor een deel. Het blijft aan accessoires toch wel af te zien wat iemand draagt en hoe rijk iemand is. Iedereen die Harry Potter heeft gelezen weet dat Ron Weasly / Wemel gepest wordt omdat zijn verplichte schoolgewaad er zo sjofel uitziet.
En pas als ieder kind een schooluniform moet dragen kun je het spijbelen tegengaan. Want dan valt het op als een 15-jarige op een dinsdag in z'n spijkerbroek bij de Mac zit. Maar Nederland is geen uniformenland. Fluitsma en 'Idols' Van Tijn zongen toch al dat geen uniform heilig is? De politie heeft geen gezag, militairen worden in een uniform alleen maar lekker gevonden en als je met je groene scoutinghemdje over straat loopt word je uitgelachen.
Nee, meneer Verhulst, dit gaat niet werken. Pesten ga je er niet mee tegen, spijbelen ga je er niet mee tegen, een uniform heeft eenvoudigweg geen enkel voordeel. En wilt u 's ochtends geen ruzie meer met uw zoontje? Gooi dan al zijn truien weg en creëer uw persoonlijke Verhulst-uniform. Of laat hem gewoon dragen wat hij wil. Maar kom niet met onzinnige ideeën aanzetten.