Referentiekadertje bouwen

Er worden op dit moment twee discussies gevoerd die gruwelijk langs elkaar heen schuren, zonder dat het gros van de mensen dit in de gaten lijkt te hebben. Enerzijds maken we ons allemaal heel veel zorgen over onze leerlingen die nu allemaal onderwijsachterstanden aan het oplopen zijn, met in hun kielzog opbrandende ouders die het thuisonderwijs in combinatie met hun werk niet rond krijgen. Aan de andere kant breken op het moment dat ik dit stukje typ de leerlingen van een jaar of vijf terug het centrum van mijn stad af. Zonder enig gevoel voor verhoudingen organiseren ze rellen om de politie, die hun ‘vrijheid berooft’, een lesje te leren. Gehuld in uiterst smaakvolle hoodies rennen ze als losgeslagen lemmings achter elkaar aan, een opengebroken Jumbo in, terwijl ze de baude verzetskreet ‘Alles is gratis!’ scanderen.

De jeugd van tegenwoordig

We kunnen nu heel hard roepen dat ‘de jeugd van tegenwoordig’ geen moraal meer heeft. Dat ze zich niks aantrekken van wat er in de wereld gebeurt, behalve als ze er zelf een klein beetje last van hebben. Dat klopt ook wel, maar is iets van alle tijden. De jeugd is bij vlagen idealistisch, maar door de mangel genomen voornamelijk lui en egoïstisch. Dat hoort gewoon bij de ontwikkeling van de hersenen. En wat de hersenen van de jeugd nu missen, is een referentiekader. Als ze vergelijkingen trekken tussen hun huidige lot en dat van de joden in de Tweede Wereldoorlog, hebben ze ergens een lesje gemist. Al dan niet spijbelend. Daarnaast laten ze zich van alles wijsmaken. Ook dat was nooit anders, maar nu ligt er wel een veelvoud van misinformanten op de loer. De nieuwe populisten. Influencers. Gatverdamme, wat haat ik dat woord. En wat haat ik het fenomeen. Mensen zonder inhoudelijke kennis, uit op persoonlijk gewin (want jong en dus lui en egoïstisch), roeptoeteren vrolijk mee met alle kreten die op dat moment het beste lijken te vallen bij de doelgroep. En dat ís me een stroom diarree! Het overspoelt met gemak alles wat de jongens (en meisjes?) vroeger van hun ouders, juffen en meesters hebben meegekregen. Door de strontwaas voor de ogen zien ze een auto van ProRail aan voor een politieauto en tja, die moet dan in brand.

De achterstand

Er zit geen pijn achter deze acties. Enkel opwinding.
En het gebrek van deze frivole sloopkogels zit niet in de tafeltjes of werkwoordspelling. Het zit in hun referentiekader, de normen en waarden waarop ze hun oordeel over de werkelijkheid baseren. Aan dat referentiekader vergeten wij (ouders, leerkrachten, ‘de maatschappij’) al een tijdje samen te bouwen. We vechten om hun aandacht, liefde en geld. De jeugd is puur een doelgroep geworden. Tenminste, zo zijn we naar ze gaan kijken.
We laten hun persoonlijke, sociale ontwikkeling over aan het internet, social media, influencers, kortom: het lot. En dat lot kent geen moraal en geen richting. Het is het verliezende lot.

Dit item is geschreven door Bas van schrijverscollectief Kaf.