Tien Procent

Er bestaat een wijdverbreid misverstand dat mensen maar tien procent van hun hersenen gebruiken. Dit zou betekenen dat slechts tien procent van onze hersencellen – neuronen – actief zijn en dat de rest nooit activiteit vertoont (gliacellen, hun ondersteunende buren, laten we even buiten beschouwing).

Waar het idee vandaan komt is niet geheel duidelijk, maar de meeste bronnen wijzen de vinger richting William James, één van de invloedrijkste Amerikaanse psychologen. Hij schreef in zijn The Energies of Men (1908) het volgende: ‘We are making use of only a small part of our possible mental and physical resources.’ Deze woorden, hoewel bedoeld om aan te geven dat we meer uit onszelf kunnen halen als we ons daar toe zetten, vonden hun weg naar het boek van Lowell Thomas die in 1936 schreef: ‘Professor William James of Harvard used to say that the average man develops only ten per cent of his latent mental ability.’ Waar de tien procent vandaan kwam is niet duidelijk en helaas was professor James er niet meer om uit te leggen dat hij het niet zo had bedoeld (hij overleed in 1910), met als gevolg dat volgens recent onderzoek twee derde van ons nog steeds denkt dat we maar tien procent van onze hersenen gebruiken.

Echter, onze hersenen zijn een toonbeeld van efficiëntie. Bij de ontwikkeling van hersenen in kinderen is dit goed te zien: in de eerste jaren na de geboorte worden er eerst meer verbindingen gelegd tussen bestaande neuronen, maar in de jaren erna wordt hier flink in gesnoeid: ongeveer de helft van deze verbindingen verdwijnt om een efficiënter netwerk over te laten. Dit netwerk bestaat uit 86 miljard neuronen die we elke dag met ons mee sjouwen. Voor perspectief: als je met vier vrienden in de kroeg zit hebben jullie samen al meer neuronen boven de toog hangen dan er sterren in ons melkwegstelsel zijn. Het lijkt niet echt in het kader van deze efficiëntie te passen om 75 miljard ongebruikte neuronen overal mee naar toe nemen.

Een andere reden: je hersenen gebruiken rond de twintig procent van je totale energieconsumptie. Als je maar tien procent van je hersenen zou gebruiken, zou het betekenen dat als je je hersenen volledig zou gebruiken je 200% van je energieverbruik nodig zou hebben voor je hersenen alleen. Daar gaat je dieet.

Tenslotte, als we negentig procent niet zouden gebruiken zou je denken dat we wel wat grijze massa zouden kunnen missen. Ook dit is helaas niet het geval: kleine beschadigingen kunnen grote gevolgen hebben, denk maar aan beroertes, die (gelukkig) toch echt niet negentig procent van het brein hebben aangetast.

Nee, we gebruiken ons hele brein, hoewel het in deze dagen van campagnevoerende politici soms moeilijk te geloven is.

Dit item is geschreven door Benny van schrijverscollectief Kaf.