Wilde beesten op de fiets

In 2017 was voor het eerst het aantal doden door een ongeval met een fiets groter dan het aantal doden door een ongeluk met een auto.

Vind je het gek?

Tegenwoordig kennen we het fenomeen E-bike en de hele vergrijzing heeft er eentje. Dat is op zich niet erg. Je komt lekker buiten en hoewel je niet veel energie verspilt, beweeg je toch en dat is beter dan stilzitten. Zeker op je oude dag.

Maar er zijn grenzen.

Het probleem is dat heel veel ouderen niet goed kunnen sturen met die zware fietsen en de ouderen hebben over het algemeen minder reactiesnelheid. Als je er dan mee gaat scheuren, dan kunnen er problemen ontstaan. Gelukkig scheurt niet iedereen met die dingen, maar een behoorlijk aantal doet dat wel.

Ik reed laatst met mijn racefiets in de buurt van Leiden en moest een bocht naar links maken, maar moest de stoep op omdat er een oude oma Pollewop mij voorbijkwam en sneed. Ze wilde per se een wedstrijdje doen. Waarschijnlijk omdat ze bij de reclame op tv had gezien dat je met zo’n E-bike makkelijk wielrenners op een racefiets voorbij kon rijden vanwege de trapondersteuning. Natuurlijk had ik haar snel weer ingehaald, want veertig rijden met zo’n ding dat durfde ze niet, maar ze reed er te hard mee en haalde gevaarlijke fratsen uit. Ik wilde in het voorbij gaan nog ‘stom kutwijf’ roepen, maar gezien haar leeftijd wilde ik beleefd blijven en riep dus ‘stomme vrouwenplasservrouw’.

Het viel me ook op dat ze geen helm op had en ik wel. Ik zie bovendien maar heel weinig ouderen die een helm op hebben als ze op een E-bike fietsen. Logisch dat er meer dodelijke ongelukken mee gebeuren. Alleen al het feit dat er door die E-bike veel meer fietsers bij komen is al een oorzaak van het feit dat er meer ongelukken mee gebeuren.

Maar het zijn niet alleen de ouderen die de oorzaak zijn van het oplopende aantal dodelijke ongelukken met een fiets.

In de buurt van 's-Gravenzande zag ik voor me op het fietspad een jongen van ongeveer zestien jaar op een oude fiets. Ze zeggen wel eens dat je het op een oude fiets moet leren en daar was hij inderdaad volop mee bezig, want hij slingerde nogal. Dat was op zich niet gek, want de harde wind kwam van rechts, maar bij mij kwam hij ook van rechts en ik slingerde niet. Het was een kwestie van goed je stuur vasthouden en dat kon hij niet, want hij had een mobieltje in zijn rechterhand.

Ik heb geen bel op mijn racefiets dus toen ik al redelijk dichtbij was, riep ik: 'sorry.' Hij reed net rechts, maar schoot ineens weer naar links en ik knalde dus bijna op hem. Mijn reactievermogen is gelukkig nog goed dus ik kon een aanrijding vermijden en het werd me ook duidelijk hoe het kwam dat hij mij blijkbaar niet had gehoord. Hij had namelijk een flinke koptelefoon op zijn hoofd. Niet zomaar een oortje in, maar een volwassen koptelefoon. Ik weet niet wat voor muziek hij luisterde, maar in ieder geval was die hard genoeg geweest om mij niet te horen.

Nu was het goed afgelopen, maar als ik op een scooter had gereden en hij had de toeter niet gehoord, dan had het slechter kunnen aflopen. En hij is niet de enige die met zo'n ding op zijn kop fietst of hardloopt.

Ik hou echt heel erg van muziek. Sterker nog: ik maak zelf muziek met mijn band. Als ik echter op de fiets zit of hardloop, wil ik absoluut alles goed kunnen horen wat er om mij heen gebeurt. Zo denkt niet iedereen er over. Regelmatig zie ik jongeren met oortjes in fietsen. En dat is niet omdat ze via de oortjes instructies krijgen vanuit een volgwagen. Dat is gewoon omdat ze altijd en overal muziek willen horen. Hardlopers hetzelfde verhaal. Oké, als je in een park loopt op een voetpad kan het misschien weinig kwaad, maar ze lopen ook gewoon op straat. Vaak hebben dan de jongeren ook nog eens het mobieltje in een van de handen, dus het sturen is dan ook al minder goed.

Een aantal jaren geleden kwam er vlakbij mijn huis een jongen op een scooter onder de tram en overleed. Ik ken dat punt. Je kunt van alle kanten de tram zien aankomen en er luidt een bel ten teken dat die tram eraan komt. Zelfs als je van dezelfde kant als de tram komt en er dan via het fietspad voorlangs moet kruisen, dan moet je de bel horen en als je voor het oversteken van de rails even naar rechts kijkt, dan zie je de tram aankomen. Het is dus een raadsel hoe je daar onder de tram kunt komen. Heb je echter onder je helm nog een oortje in en luister je naar muziek, dan hoor je de bel niet. Als je dan ook niet uitkijkt dan kan zo´n ongeluk gebeuren. Het is lullig voor de nabestaanden, maar het is toch eigen schuld.

Onlangs las ik dat ergens in het Noorden een jongen met een fiets frontaal op een auto is geknald. Ik ken de feiten niet, maar als ik zoiets lees, dan denk ik er het mijne van. Hoe kan iemand frontaal met de fiets tegen een rijdende auto botsen? Dan zit je dus gewoon niet op te letten, want anders zie je die auto wel aankomen. Ook dit was weer een dodelijk slachtoffer helaas.

Uit onderzoek van de SWOV Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid in 2013 blijkt dat driekwart van de 12- tot 17-jarigen tijdens het fietsen naar muziek luistert en ook nog vaak de smartphone gebruikt. Die jongeren zitten dus gewoon totaal niet op te letten wat er om hen heen gebeurt. De percentages zijn: 77% zit te bellen en 76% zit naar muziek te luisteren tijdens het fietsen. Vroeger was er een liedje: als ik drie keer met mijn fietsbel bel, dan weet je het wel. Maar je kunt nu bellen tot je een belduim hebt en dan nog horen ze je niet met die oortjes in.

De meeste jongeren en ouderen die naar muziek luisteren tijdens het fietsen en hardlopen doen dat omdat ze het 'gewoon leuk' vinden. Ik zou zeggen: kap ermee. Het is levensgevaarlijk. Ten eerste zie je niet wat er om je heen gebeurt als je steeds op je schermpje zit te kijken, je hoort niets als je muziek op hebt en je kunt vaak je fiets niet recht houden als je een telefoonnummer intoetst of een berichtje typt. Je vertrouwt er dan dus op dat anderen jouw verkeersgedrag wel in de gaten houden.

Ik weet wel dat groepjes wielrenners van middelbare leeftijd ook levensgevaarlijk kunnen zijn, maar ik fiets altijd in mijn eentje. Dan kan ik lekker mijn eigen tempo fietsen en het is bovendien veel minder gevaarlijk.