Erdo Erdo Gan

Het is vandaag 64 jaar geleden dat het Eerste Kamerlid Wendelaar Kamervragen stelde over het gedicht Oote van Jan Hanlo. Hij noemde het gedicht infantiel gebazel, maar daar ging het niet om. Het ging erom dat het tijdschrift dat het gedicht had gepubliceerd, subsidie kreeg van de overheid.  

Misschien dat niet iedereen dit gedicht kent en daarom zal ik het eerste gedeelte even vermelden, dan kunnen jullie zelf oordelen.

Oote oote oote
Boe
Oote oote
Oote oote oote oote
Oe oe
Oe oe oote oote oote
A
A a
Oote a a a
Oote oe oe
Oe oe oe

En zo gaat het nog een hele tijd door.

Jullie merken wel dat het gedicht er een beetje vreemd uitziet en het rijmt ook niet. Maar als iemand het voordraagt dan merk je al snel dat het een klankgedicht is. Het is ‘kinderbrabbeltaal’, zoals Hanlo zelf zegt. Het tijdschrift ‘Roeping’ publiceerde het gedicht en dat tijdschrift werd gesubsidieerd als literair tijdschrift.

Wat je ook van dit gedicht vindt, het is toch een beetje gênant om Kamervragen te stellen over het tijdschrift dat het publiceert. Het was een literair tijdschrift en het publiceerde regelmatig werken van belangrijke auteurs. Anton Coolen, Anton van Duinkerken en Cornelis Verhoeven hebben er werken in gepubliceerd. Bovendien is in een democratie zoals de onze, literaire vrijheid een groot goed. De politiek moet zich er verre van houden. Helaas gebeurt dat niet. Nu, 64 jaar later, is er weer een gedicht dat stof doet opwaaien.

De Duitse dichter Böhmermann mag worden vervolgd door de rechter vanwege een gedicht waarin hij de Turkse president Erdogan beledigt. Erdogan heeft eigenlijk Merkel opgedragen de dichter te laten vervolgen en Merkel is vanwege de vluchtelingenproblematiek een subje van Erdogan geworden. Dat krijg je ervan als je als Europa niet zelf zo’n probleem kunt oplossen. Nu worden we gegijzeld door een oude Turk, die in zijn eigen land niet eens meer populair is.

Eens te meer is nu bewezen dat oude mensen soms seniel worden en niet in de politiek thuis horen. De man snapte niet dat het gedicht juist een provocatie was tegen de Duitse regering. Böhmermann heeft herhaaldelijk gezegd dat zo’n gedicht in Duitsland niet is toegestaan volgens de Duitse wet. Een dergelijk proces maakt bij een rechter dan ook geen enkele kans als het goed is. Het gevolg is wel dat de wet die het proces mogelijk maakt waarschijnlijk wordt afgeschaft en dat is natuurlijk ook de bedoeling. Böhmermann is trouwens wel vaker opgedoken als provocateur. Eigenlijk laat Erdogan zich voor het karretje van Böhmermann spannen.

Het is echter wel van de gekken dat die man macht heeft over een Europese leider en dat hij het ook nog voor elkaar krijgt om onze vrijheid van meningsuiting aan te tasten. Natuurlijk is er die wet, waarin staat dat je buitenlandse staatshoofden niet mag beledigen, maar Merkel had moeten weten dat een proces geen enkele kans zou maken, gezien de context waarin het gedicht is voorgedragen. Ze had dus ook tegen Erdogan kunnen zeggen dat een proces niet aan de orde was omdat de dichter gewoon een voorbeeld van een verboden gedicht gaf. Maar dan was Erdogan boos geworden op haar en dat is momenteel nadelig want dan nemen de Turken de vluchtelingen niet meer terug. Dat is iets waar ze momenteel toch al om de haverklap mee dreigen.

Moeten wij ons dan maar laten gijzelen door Erdogan? Nee toch? Han Teeuwen heeft al een leuk statement tegen Erdogan gemaakt en heeft alle cabaretiers opgeroepen om satire te maken op Erdogan.  Nu ben ik geen cabaretier en ook geen provocateur, maar ik weet zeker dat de oude provocateur Jan Hanlo er wel iets op zou hebben gevonden. Misschien wel weer een klankgedicht. Zoiets als dit:

Erdo erdo erdo
Gan
Erdo erdo erdo erdo
Gan
Erdo mèh mèh
mèh mèh mèèèèèh
Oe oe oe oe oe ooooooeeeee
Gat wijd schijt geit
geit geit geit
Mèh mèh mèh mèh mèh bleh bleh
Mèèèèrkel