Draghi en financieel beleid, een oxymoron?
Ja hoor, voor de zoveelste keer staan we voor een voldongen feit, of zo u wilt een fait accompli. De papier- en katoenleveranciers hebben een topjaar, want zij moeten het materiaal aanleveren om een onvoorstelbare berg bankbiljetten te drukken. Ook de leveranciers van de drukpersen hebben al meteen een jaar in het vooruitzicht waarin ze vette zwarte cijfers kunnen schrijven. Laten we eerst maar eens wat gaan rekenen aan die 1100 miljard eurootjes. Voor het gemak drukken we al dat geld in briefjes van vijftig euro. Ik schat dat een stapeltje van honderd briefjes van vijftig een centimeter dik is. Dus dat is dan 5000 euro per centimeter, oftewel een half miljoen per meter. Kijk, zo wordt het makkelijk rekenen: tweeduizend halve miljoenen in een miljard, dat is ook een stapel van 2000 meter hoog aan bankbiljetten van vijftig euro. Om grote aantallen te vermijden maken we van die 2000 meter meteen maar even 2 kilometer. Maal 1100 is dat een stapel van 2200 kilometer hoog. Gramps, dat blijft niet staan, dus leg het maar neer in 10 lange rijen langs de A2, van Amsterdam tot ruim voorbij Maastricht. En als we er een toren van zouden bouwen - dat vinden wij Nederlanders wel leuk - met een diameter van 15 meter, dan werd die toch mooi 114 meter hoog, zo'n beetje net als de Domtoren.
O, het wordt naar alle waarschijnlijkheid geen chartaal maar giraal geld? Jammer, het was zo'n leuk, aanschouwelijk sommetje. Ook jammer natuurlijk voor de papier-, katoen- en persenleveranciers. Alhoewel, dat papier wordt toch wel gebruikt, voor alle gedrukte commentaren over de ECB-maatregel die ons heel lang zullen gaan overspoelen. Het meest navrante aan het verhaal is dat een heel bepaald soort deskundigen het nu voor de allereerste keer eens roerend met elkaar eens is. En dat zijn de hoogleraren economie. Ze kijken zonder uitzondering bezorgd en schudden het wijze hoofd. En dat zegt mij toch wel iets, want als een peuter van twee jaar in de wandelwagen de portemonnee van zijn mam te pakken krijgt en met gulle hand de bankbiljetten over straat uitstrooit, ook dan zijn de dames en heren economen het hevig met elkaar oneens bij het bespreken van deze gebeurtenis. Ik heb nooit anders meegemaakt dan dat ze, meestal gelukkig in academische bewoordingen, elkaar om ieder wissewasje zo grondig mogelijk affakkelen. Als dat nu niet het geval is moet er een enorme hoeveelheid poep in de ventilator zijn gewaaid. Laten we maar eens kijken.
We zitten met de EU al jaren in de rottigheid, met name omdat de aangesloten landen zo sterk verschillend zijn. Er is een stel brave borsten, vooral in het noorden van het werelddeel, waaronder natuurlijk ook ons land. Dat heeft zo zijn beloning, in de vorm van een lage rente op staatsleningen. Inmiddels is het zelfs zo dat Nederland geld toe krijgt als het een paar miljard leent. Het geld moet dan toch echt over de plinten klotsen, dit is volstrekt nieuw. Landen die minder betrouwbaar zijn, die dus een lagere rating hebben, moeten meer rente betalen, omdat de geldgevers een risico inbouwen. En ondanks dat de EU zeer vele miljarden in de zuidelijke landen als Griekenland heeft gepompt, het resultaat is nog steeds niet om over naar huis te schrijven. De rente die de ECB aan grote banken berekent kan inmiddels niet verder omlaag, dus moet men andere plannen smeden. Het prijspeil begint ook al de nul te naderen, de inflatie is weg. Of en in hoeverre dit is toe te schrijven aan de sterk dalende prijzen voor brandstof en energie is mij niet bekend, maar men kijkt er in Frankfurt heel bezorgd naar. Negatieve inflatie is deflatie, en dat schijnt heel slecht te zijn. Ter zelfder tijd zitten heel veel banken met slechte leningen in hun maag die zwaar op de balans drukken en de uitleenmogelijkheden sterk beperken.
Het plan is nu om veel van die slechte leningen op te kopen, zodat de balanspositie van de banken beter wordt en uiteindelijk het geld in de vorm van leningen weer in de zakenwereld terecht komt. Alleen, voor dat laatste is er geen enkele garantie. Dat moeten we gewoon afwachten. Bovendien kan het in het slechtste geval alleen uitstel van executie betekenen. Idealiter zou het zo moeten zijn dat een bank die weer gezond is, zich keihard voorneemt om nu de boel eens echt netjes op de rit te houden. Jaja, en als het over een jaar of tien weer net zo'n rotzooi blijkt te zijn als het nu is? Jammer maar helaas? Ik vrees dat het zo zal aflopen. Er zijn landen zoals Italië waar cliëntelisme en nepotisme al honderden jaren vaste waarden zijn. Een regeringsfunctionaris of politicus die kan aantonen dat hij niets van doen heeft met de georganiseerde misdaad, heeft al vele streepjes voor, over zijn kundigheid wordt dan nog niet eens gesproken. Zelfs de bank van de Heilige Stoel is zo rot als wat. Er wordt daar al eeuwen gewerkt volgens methoden die bij ons ten enenmale taboe zijn. Dat beetje geknoei in de marge dat bij ons voorkomt is vergeleken met die landen maar klein bier, hoe afkeurenswaardig ook.
En dan komt de voorzitter van de ECB, de heer Mario Draghi juist uit Italië. Je praat hier over een ingreep die, uitgesmeerd over alle mensen binnen de EU, 2000 euro per persoon betreft. En als het fout loopt zal de rekening alweer door de brave borsten in de EU moeten worden voldaan. Dat zijn veel minder mensen, zodat de schuld per persoon dan algauw vele malen hoger zal zijn dan die 2 mille. Nee, ik ben nog uit de tijd dat inflatie een ramp was, zodat ik heel blij was met maximaal 2% per jaar. Het voordeel dat je toen wel had, was dat je geld kon lenen voor een woning en dat met veel goedkoper geld terugbetaalde. Je gooide dus met kwaad geld naar goed geld. En dat ging prima, reken maar. Hier is het precies andersom, we gooien goed geld naar kwaad geld. En dat vinden de professoren in de economie ook, ten diepste. Zij zijn er allesbehalve gerust over. Ik deel die mening van harte.
Nee, voorlopig is in mijn optiek Draghi en financieel beleid een oxymoron. Aan hem de zware taak om mijn ongelijk te bewijzen.
