Zondaars
In de rubriek Plat Haags nemen P8, Driek Oplopers, Luc van Lier, Petertjeprik en harry64 het Nederlandse politieke landschap onder de loep.
Welkom bij mijn tweede column. De vorige column haalde kritiek op de hals. Deze kritieken werden door velen gedeeld. Ik dank jullie allereerst voor het uitlezen van die column. Dat ik mijn verhaal kon doen voordat het gezeik begon is nieuw voor me. In het echte leven ben ik namelijk de puisterige, overlijvige slaaf van mijn vriendin die alleen mag praten wanneer ze om bevestiging vraagt. Het minste dat ik terug kon doen was luisteren naar jullie kritieken. En mijn enige vraag hierop is; Zijn jullie niet goed in jullie hoofd? Ik, die vriendelijk, doch duidelijk kenbaar had gemaakt nooit columnistaspiraties te hebben gehad. Ik, die eerlijk mijn aanstaande vaderschapszorgen openbaar maakte. Ik, die op het punt stond om uit wanhoop met een ijspriem mijn fontanel open te breken om mijn hersens eruit te lepelen. Waar haalden jullie het gore lef vandaan? Dit volkomen gebrek aan fatsoen bracht mij via een paar onnavolgbare gedachtegangen tot het volgende. Luister en zwijg, "Zondaars".
Het is zondag. De dag van bezinning en prediken over jullie zondige bestaan. Vandaag bespreek ik Mammon. Mammon, de demon die zichzelf sinds Bijbelse tijden heeft opgewerkt tot de rechterhand van Beëlzebub zelf. Mammon, een zelfbenoemde leider. Mammon, de personificatie van hebzucht. Mammon, onze god.
In een kapitalistisch systeem wordt hebzucht aangemoedigd. Het kapitalisme draait om investeringen en winst. Zolang er geen kapitalistische winst te behalen valt is het onverstandig om te investeren. Het nastreven van winst wordt doorgaans gezien als iets goeds, terwijl hebzucht nog altijd als iets slechts wordt gezien. De logica hierin ontbreekt volledig. Om “hebzucht “(of de “drang om winst te behalen”) te begrijpen moeten we dieper graven. Wat is hebzucht en waar komt zij vandaan?
De mens is een dier en het dier verlangt naar status. De top van de hiërarchie moet bereikt worden om het nageslacht veilig te stellen. De top is de plek van waar het meeste voedsel is te krijgen en waar de levensomstandigheden het prettigst zijn. Daarnaast moet het individu in staat zijn deze positie te behouden. Het lijkt allemaal ingewikkelder dan het is. In feite is het niet meer dan een biologisch potje King of the Hill. Bij de mensen is "welvaart" de vervanger geworden voor het voedsel en de levensomstandigheden. Immers, welvaart koopt dezen. Dat neemt niet weg dat er een constante wens aanwezig is om meer welvaart te verkrijgen. Genoegen nemen met wat je hebt is evolutionair gezien nooit goed geweest. Meer welvaart betekent meer vrouwen aan je puddingbuks. Meer vrouwen aan je puddingbuks is altijd goed. In elk geval gold dit tot ze alimentatie bedachten.
Tot op zekere hoogte is iedereen hebzuchtig en in gematigde vorm is dit niet problematisch. Het terug willen krijgen van een uitgeleend boek is prima. Jij vond dat boek prachtig en wil die pracht delen met anderen, maar wil wel de mogelijkheid bewaren om het te blijven delen. Prima. Maar hebzucht is een zichzelf belonende eigenschap en hij die hebzuchtig is zal doorgaans (materieel) welvarender zijn dan hij die vrijgevig is. Het gevaar dat hierin schuilt is dat de beloning van “meer bezit” verslavend werkt. Wanneer er in bezitsuitwisselingen persoonlijke interactie plaatsvindt zal (bij de meesten) altijd de factor van menselijke eerlijkheid en compassie meespelen. Hoe sterker de band tussen beide partijen, hoe eerlijker de afgesproken prijs zal zijn. Dit beperkt de verslavende werking van de beloning.
Echter, wanneer men met aandelen werkt verdwijnt deze persoonlijke interactie. Hierdoor kunnen grote winsten geboekt worden zonder ooit oogcontact te krijgen met de gedupeerden van deze handel. Hierdoor verkleint het schuldgevoel dat de meesten zullen ervaren wanneer ze wel contact hadden gehad. Hierdoor heeft de verslavende werking van grote winsten vrij spel en dit maakt beurzen in feite een verzamelplaats voor gokverslaafden. De handelaar maalt niet om de bedrijven waar hij aandelen in heeft, laat staan de werknemers. De handelaar wil alleen zien dat het bedrijf doet wat hijzelf voorspeld heeft. En iedereen werkt hier aan mee. Tenminste, ik neem aan dat iedere lezer van dit stuk een bankrekening heeft en dat de meesten een pensioen opbouwen. Banken en pensioenfondsen beleggen in de wapenindustrie. Jij doet dat dus ook. De storm van kritiek die hen enkele jaren geleden overviel is overgewaaid en onze spaartegoeden en pensioenen zijn inmiddels weer veiliggesteld door middel van landmijnen, kernwapens en drones. In het verleden behaalde resultaten bieden zeker garanties voor de toekomst. Wist je dat de aandelen van bijvoorbeeld Lockheed Martin, een van de vele wapenfabrikanten, sinds de laatste oorlog in Irak met 400% zijn gestegen?
Deze column sluit ik af met het meest wrange van alles. Het is de persoonlijke en individuele hebzucht die dit alles veroorzaakt. Door jullie constante verlangen naar “rendabeler” en “goedkoper” ontstaan er bedrijven die hier gehoor aan geven. Deze bedrijven gaan letterlijk over lijken om jullie tevreden te houden. Ze kunnen ook niet anders, want uit humane principes achterlopen op de concurrentie is economische harakiri. Chapeau, voor jullie hebzucht!
