Yes, je bent failliet

Zelf heb ik twee keer een eigen bedrijf gehad. Het eerste liep goed en was een uit de hand gelopen hobby. De tweede daarentegen is een flop gebleken dankzij illegale praktijken van mijn franchisegever. Misleid met fictieve prognosecijfers, valse beloften en een waardeloze begeleiding. Geef ik alleen de franchisegever de schuld? Nee, natuurlijk niet! Zelf had ik mijn hoofd er bij moeten houden en niet moeten geloven in de cijfers en beloften die ik voorgeschoteld kreeg. Ik had kritisch moeten blijven en mijn grootheidsgeestesziekte aan de kant moeten schuiven, hoe lastig ook aangezien ik nogal aan een heftige vorm van megalomanie lijd.

Wat mij opvalt in het ondernemende Nederland is dat veel mensen zich laten misleiden door mooie beloften of hun eigen optimisme. In deze tijd van crisis, waarbij zelfs de gevestigde orde maar moeilijk het hoofd boven water houdt, zijn er mensen die bol staan van enthousiasme en grootheidswaanzin als het gaat om hun eigen plan. Ergens vraag ik mij dan af, waarom is er niemand die deze mensen even duidelijk uitlegt hoe de cijfers echt zijn? Waarom is er niemand die hen vertelt dat een eigen bedrijf niet alleen eigen baas zijn betekent, maar ook keihard werken? En dan heb ik het niet over veertig uur per week hard werken, ik spreek hier over tachtig uur per week, kei- en keihard bikkelen. Vierentwintig uur per dag moet je klaar staan voor jouw zaak, je moet flexibel zijn. Deze flexibiliteit betekent overigens niet: zelf bepalen wanneer je werkt, het is namelijk altijd werken. Flexibel zoals ik het nu bedoel is aangepast, buigzaam en conveniënt naar je klanten toe. Dat is de enige vorm van flexibiliteit die je tegenkomt binnen je eigen onderneming.

Onlangs hoorde ik een verhaal voorbij komen van een man die zijn eigen onderneming wilde starten. Laat me van te voren wel even duidelijk zijn, ik wil niemand zijn droom de grond in boren, maar het plan dat ik hoorde deed me van mijn stoel vallen. Deze personage wil graag een hobbywinkel starten, markant detail; hij is al twee keer eerder failliet gegaan met soortgelijke winkels. Op zich zou je nog kunnen denken, dat geeft niet, hij heeft twee keer geleerd hoe hij het dus niet moet doen. Vervelend maar desalniettemin ernstig belangrijk detail: we leven in een economische crisis. De afgelopen jaren hadden we economische crisis en de aankomende jaren wordt het volgens veel economen geen ruk beter. En wat staat er gelijk aan economische crisis? Juist, heel goed geraden, bezuinigen op luxe artikelen. Wat zijn hobby artikelen? Ja, nogmaals goed geraden, dat zijn luxe artikelen. Mijn idee over dit plan is dan ook “Yes, je bent failliet” nog voor je bent begonnen.

Met het verhaal dat ik net vertel wil ik niet zeggen dat niemand een eigen zaak moet beginnen. Wat ik wel wil zeggen is: bezint, eer gij begint. Denk goed na over de risico’s die je loopt zodra je voor je zelf begint. Vraag jezelf heel goed af of jij de consequenties kunt dragen als het mis loopt. Tuurlijk wil je er het liefst vanuit gaan dat juist jouw zaak geweldig gaat lopen en in je stoutste droom komt er wellicht een groots imperium uit voort. Maar laten we eerlijk naar de cijfers kijken, de kans is groter dat je faalt dan dat je slaagt. Dus, kun en wil je de schulden dragen als je naar de klote gaat? Heb je dat er voor over, om je droom te verwezenlijken?

Zijn je antwoorden op deze vragen hardgrondig nee, begin dan niet of pak het slimmer aan. Er zijn namelijk legio mogelijkheden om een bedrijf te starten zonder persoonlijk verantwoordelijk te zijn voor de rotzooi die je uiteindelijk maakt. Bijvoorbeeld: zet het bedrijf op de naam van je vrouw als je haar haat en je eigenlijk van te voren al weet dat je zaak gedoemd is te mislukken. Of ook nog een mogelijkheid: maak gebruik van een rechtsvorm waarbij je niet persoonlijk aansprakelijk bent. De laatste optie is overigens ook uitvoerbaar als jij je partner diepgrondig haat.

Er is een tijd geweest dat ik principieel had besloten nooit meer een eigen bedrijf te beginnen. Voornamelijk vanwege het keiharde werken dat je iedere dag opnieuw staat te wachten en de enorme risico’s die op de loer liggen. Maar laten we eerlijk zijn: het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Ondernemer word je niet, maar ben je in hart en nieren. Dus grote kans dat ik mij toch weer onder de megalomanen zal scharen.

Na deze preek over het ondernemerschap rest mij alleen het volgende nog te zeggen.

Voor iedereen die nu een onderneming heeft en zijn hoofd boven water houdt: dikke vette duim! Voor degene die in deze tijden van crisis een bedrijf willen starten: je hebt ballen en ik wens je alle succes van de wereld! Voor de ondernemers onder ons die het faillissement staat te wachten: zet het bedrijf snel op naam van je partner, vraag een scheiding aan en ren zo hard als je kan!

Als je interesse hebt, stuur dan een column van jouw hand naar pschouten@live.nl. Of stuur een PM. Je krijgt z.s.m. een reactie.

Eindredactie FOK!columns