Het Zondagse Orakel - Durf te vragen
Sommige columns behoeven geen commentaar. Deze column is er zo eentje. Een goed verhaal waar je in wordt gezogen en simpelweg over je heen laat komen. Maar Bazbo heeft er een vraag in verwerkt, die door de lezers niet wordt beantwoord. En dan zie ik toch een uitdaging om op die vraag in te gaan.
"Wat heeft ertoe geleid dat de eenzame dakloze alcoholist in een wereld van lege blikken terecht is gekomen?"
Een kerel die bezopen op een bankje zit. Niet eenmalig, maar vrijwel iedere dag en vrijwel altijd op hetzelfde bankje. Of toch in ieder geval in de buurt van dat bankje. Of in ieder geval altijd in dezelfde buurt. Ik denk dat iedereen daar wel een beeld bij heeft. Bijna iedere wijk in iedere stad heeft minimaal één zo’n figuur door de straten lopen. Vaak kennen we deze figuur enkel zoals hij is. Zelden hebben we een herinnering aan de man die hij ooit was.
Nu hoeft het niet meteen een drinkende man te zijn. Er zijn vele verslavingen, psychische aandoeningen of andere oorzaken die iemand op straat doen belanden. Maar laten we voor het gemak maar even uitgaan van de man met halve liters bier. Waarom zit of loopt deze man drinkend op straat? Schijnbaar afgesloten van de rest van de wereld?
Eigenlijk is het veel makkelijker om het niet te weten. Je kunt niet alle ellende in de wereld dragen of oplossen. Daarom is het ook eenvoudiger om die man enkel in zijn huidige staat te zien en dit enkel als feit vast te stellen. Vanaf het moment dat je zijn geschiedenis zou kennen, kun je er nooit meer achteloos langslopen. Dan wordt iedere keer dat je hem met een blik bier ziet zitten een confrontatie. Je zou dan bijna de neiging krijgen om er iets mee te doen.
Het belangrijkste is namelijk dat er inderdaad altijd en zonder uitzondering een geschiedenis achter schuilt. Niemand wordt als bier drinkende zwerver geboren. Ooit was die man een kind dat graag buiten speelde en vriendjes had. Zijn ambitie was niet om dakloos of alcoholist te worden. Als tiener wilde hij gewoon een leuk meisje leren kennen. Met dat meisje trouwen en kinderen krijgen. Een huisje. Een leuke baan. Wellicht heeft diezelfde man dit allemaal al eens een keer bereikt ook.
Hoe dan ook. Het beeld van de drinkende man op dat bankje is dus nooit compleet. Hij was daar niet zomaar ineens. En toch kijkt bijna iedereen er zo tegenaan. Het is makkelijker om de geschiedenis achter Bill Gates of Mark Zuckerberg te kennen. Die ooit arme studenten, die multimiljardair zijn geworden. Of om te weten dat Gordon ooit marktkoopman en Lee Towers ooit kraandrijver was. Dat zijn namelijk beelden die we graag op onszelf willen kunnen projecteren. Zij representeren de kans dat iedere gewone jongen alles kan bereiken.
Die ene dakloze alcoholist op dat bankje representeert de mogelijkheid dat we daar zelf ook hadden kunnen zitten. Of in de toekomst terecht kunnen komen. De mogelijkheden zijn talloos. Als die jongen het meisje heeft gevonden en al zijn dromen heeft waargemaakt, maar ineens alles verliest, kan het zomaar gebeurd zijn. Als het meisje er met de kinderen vandoor gaat. Als die leuke baan naar de klote gaat en de deurwaarders hem uitkleden. Of als de leuke baan zeventig uur per week kostte en hij uiteindelijk doordraaide.
We vragen het niet. Hoe hij op dat bankje terecht is gekomen, met die halve liter bier in zijn handen. Ik durf te wedden dat hij het verhaal gewoon zou vertellen. Blij dat iemand een keer naar zijn verhaal wil luisteren.
