Bloed, zweet en luxeproblemen

Iedere dinsdagavond bespreekt Luc van Lier een hoogte- of dieptepunt van het Nederlandse medialandschap. Vandaag aandacht voor het BNN-programma Bloed, zweet en luxeproblemen.

Een prachtig concept. Neem wat Hollandse welvaartstypes en zet ze aan het werk in een ontwikkelingsland. Dat levert prachtige reality-televisie op.

De deelnemers aan het programma zijn mooi gecast. Een nuchtere boerenzoon. Een spichtig fotomodelletje met een miljoen paar schoenen in de kast. Een nichterige supermarktmedewerker, al dan niet uit de kast. Een modeboy met rastahaar, een eeuwige studente en een volslagen wereldvreemde veganiste. "Als ik iets leuk vind, dan koop ik het gewoon", vinden de meeste deelnemers. Behalve de veganiste, die zurig stelt dat alles wat ook maar een beetje met vlees te maken heet, uiterst verderfelijk is. Zelfs vegetariërs zijn in haar ogen nog lang niet goed genoeg.

Dit gevarieerde zestal wordt overgevlogen naar Ethiopië. Wel een rare uitspraak van de voice-over, in de eerste aflevering: "Ver weg van alle beschaving..." Hoezo? De deelnemers komen terecht in een dorp. Met mensen die kleren dragen, in simpele hutten en gebouwtjes wonen, en regelmatig een auto van dichtbij zien. Dus om nu te zeggen "Ver weg van de beschaving" is me iets te dramatisch.

Het zestal wordt telkens voor twee dagen aan het werk gezet. In een goudmijn, op een koffieplantage, bij een leerlooier en nog wat van die bedrijven. Daar moeten ze onder slechte omstandigheden keihard werken om een zeer schamel bedragje bij elkaar te verdienen. Net genoeg om de uiterst sobere huisvesting van te betalen. Dat is een beetje het probleem van het programma. Slechts twee dagen ergens werken geeft slechts een momentopname, meer niet. Maar het opent wel de ogen. Van de deelnemers en van de kijkers. Leuk ook, om te zien dat de deelnemers, die toen ze nog in Nederland waren eigenlijk amper een boodschap hadden aan de afkomst van onze luxegoederen, steeds meer belangstelling gaan tonen voor de plaatselijke arbeiders. Soms ook behoorlijk naïef, maar altijd oprecht belangstellend.

Mooi ook, om te zien hoe het team elkaar overeind houdt. Mensen die wildvreemden zijn, worden al snel een hechte ploeg. Ondanks hun zeer verschillende karakters.

Slechts één deelnemer valt steeds verder buiten de boot. Mevrouw de veganiste. Haar niet aflatende gezanik over hoe verwerpelijk de gebruikers van vlees en andere dierlijke producten zijn, begint de groepsgenoten steeds verder de keel uit te hangen. Terecht. Mooi is het, om te zien hoe een fittie ontstaat tussen haar en de eeuwige studente. Reden om nieuwsgierig uit te kijken naar de afleveringen die nog komen.

Toch ook een vraag. Waarom kozen de makers van het programma er eigenlijk voor, een militante veganiste te selecteren? Het was vooraf overduidelijk dat zij niet zou willen werken in een leerlooierij. Effectbejag? Iets anders?

Maar goed. Houdt de nuchtere boerenzoon stand? Hoe genuanceerd zal de nu nog kort door de bocht communicerende eeuwige studente tegen de dingen aan gaan kijken? Is de modeboy zijn fysieke inzinking definitief te boven? We zullen zien.

Hoe dan ook, en ondanks enkele kanttekeningen: zeer het bekijken waard. Er komen nog drie afleveringen. Maandagavond, Nederland 3. Aanrader!