Krant lezen Arabian style
Vele linkshandigen hebben altijd wat te miepen over het onloochenbare feit dat heel veel apparaten voor rechtshandigen zijn ontworpen. Ze zijn dus bij veel dagelijkse doe-dingen in het nadeel. Alleen heb je ook lui die het klagen wat overdrijven. Ik heb eens een linkshandige met een stalen smoel horen beweren dat pennen alleen neutraal in het gebruik zijn omdat de ontwerper er effe niet aan dacht om ze voor rechtshandigen te ontwerpen. Die figuur zag er dus zelfs een complot in. Een positief ingesteld linkshandig mens zou ook kunnen overwegen dat de rechtshandigen de geestelijke capaciteiten van de linkshandigen op een dusdanig hoog niveau inschatten dat ze gewoon geen eigen spullen nodig hebben. Een verkapte loftuiting dus. Maar zover komen de meesten helaas niet.
Er zijn echter artikelen die we dagelijks gebruiken en waarbij de linkshandigen onmiskenbaar in het voordeel zijn. Ik doel op boeken, kranten en tijdschriften. Die zijn echt beter bruikbaar voor het linkshandige volksdeel. Immers, je slaat om met je werkhand en dat gaat voor een rechtshandige minder handig. Goed, ik ben eraan gewend, weet zelfs niet beter maar het feit blijft wel degelijk. Oplossingen, dus boeken en tijdschriften die voor rechtshandigen precies andersom worden bedrukt zie ik niet komen. Ik bedoel dat je dan achterin het boek begint, met je rechterhand de bladzijden omslaat en langzaam naar voren leest. Waarom zou dat niet kunnen? Weet ik veel, het gebeurt gewoon niet. Bovendien zou het tot heel vervelende toestanden kunnen leiden. Voorbeeldje? Je koopt een rechtshandige thriller maar de suffe verkoopknakker pakt een exemplaar voor linkshandigen in. Thuisgekomen let je effe niet op en slaat het boek op de pagina open die voor jou de eerste moet zijn. En ja hoor, je leest de ontknoping en je weekend is naar de gallemiezen.
Bij tijdschriften is het minder problematisch, want er is niemand die je kan dwingen om op pagina 1 te starten met lezen. Het zijn allemaal losstaande artikelen, de volgorde van lezing is de keuze van de lezer. De hoofdartikelen staan ook niet altijd voorin, dus hier is het geen probleem. Afgezien van soms wat verder bladeren om bij de start van een artikel te komen wijkt lezing van een magazine van achter naar voor niet wezenlijk af van de normale manier.
Bij kranten echter is er een wereld van verschil. Als je achterin begint lees je eerst de dingen die door de redactie als minder belangrijk zijn bestempeld. En dan ben je algauw geneigd om het nu maar eens oneens te zijn met de visie van de krantenmensen. Lekker eigenwijs, tegendraads, maar dat mag toch? Het proberen waard. Ik heb het AD van zaterdag voor mijn neus. Eerst maar eens de katernen scheiden. Het algemene deel, het Utrecht-katern, sport, weekend en tv-gids. Daar begin ik maar mee, het is ongeveer de laatste. Ook hier geldt de krantenwet: het belangrijkste in de optiek van de schrijvers staat voorin. Nu dus even niet. En kijk, deze keer bewijst mijn vrouw mijn gelijk, dat mag best als je al 38 jaar getrouwd bent. Puzzeltjes, ze is er drie minuten na levering van de krant al mee bezig. Veel later kijk ik nog even of ze ergens is vastgelopen en of ik nog wat licht in de duisternis kan brengen. Haa, dan de auto’s, altijd leuk om even te kijken. Daarna worden dvd’s, cd’s en games behandeld, niet mijn spul, dus omslaan maar weer, heel makkelijk met mijn rechterhand. Kijk, er zit nog een katern in, Reiswereld, die gaat er even uit, bekijk ik later. Hee, leuk verhaal over 3D-printen, dat lees ik morgen wel, nu eerst dit stukkie tikken. Daar komen de programma’s voor zondag, die zijn altijd van meer belang dan die van zaterdag, want zaterdagavond schrijf ik dit stukkie en staat de buis ergens op, waarop is niet zo van belang. Tenslotte een snorkend stuk over mevrouw Tweebeeke, getuige de dikke kop boven het artikel. Dat moet dus de smaakmaker zijn van dit katern. Nou, ik ga het misschien lezen, maar in mijn optiek is zelfs in dit minder belangrijke katern mijn mening heel anders dan die van de redactie. Voorlopig ben ik nog helemaal niet overtuigd van het gelijk van de schrijvers van de krant. Verder dus maar weer.
Het Weekend-katern. Eerst (achterin dus, bent u er nog?) een leuk verhaal over een gezin van een wat afwijkend type, ga ik morgen lezen. Dan een verhaal over het nut van vitamines uit een potje en de medische zeker lezen. Kijk, een verhaal over Mackmyra-whisky, lezen opa, je bent nogal gek op Scotch, dus dit wil je weten. Een stukje verder naar voren (belangrijker dus?) twee bladzijden over sterrenbeeld-voorspellingen, dat kan ik missen als kiespijn. Haa, daar komt een verhaal over pleegzorg, dat vinden wij hier thuis echt belangrijk. De plek van dit artikel zou in onze optiek nog heel wat prominenter mogen zijn. Maar de redactie van het AD besliste anders, getuige de snorkende kop boven een artikel over Trijntje Oosterhuis. Dat mens is al helemaal plat geschreven, dus het waarom ontgaat me enigszins. Het haalt het in ieder geval niet bij het verhaal over pleegzorg. Verkeerde volgorde dus, en de lettergrootte van de koppen is dus ook verkeerd-om.
Op deze manier de krant doornemen is echt een openbaring. Ook al omdat je dagelijks de hele dag internet om je heen hebt en je dus het echte nieuws al grotendeels kent uit andere bronnen. Op veel artikelen die in grote opmaak voorin de krant staan hebben, is nogal wat aan te merken: ze staan daar omdat alle kranten het belangrijk lijken te vinden of omdat een leidende krant het belangrijk vindt en de rest dus volgt, of het is een enorme open deur, of het blijkt later een grote berg gebakken lucht. En juist de kleine artikeltjes en berichtjes verderop in de krant missen vaak de verdieping die ze zo nodig hebben. En zo verdienen. Hulpverleners Moerdijk-brand ziek. Ja, wat verwacht je anders? Het ECHTE nieuws zou moeten zijn dat ze niet allemaal in het ziekenhuis zijn beland. Als de lijst van stoffen op het terrein ruim 80 pagina’s beloopt en iedere stof op een andere manier reageert op hitte en verbinding met zuurstof, dan mag het wel een groot wonder heten dat er niet tientallen hulpverleners het loodje hebben gelegd.
Voorspelling van Gramps? Dit wordt weer een partij touwtrekken met de verzekeraars die vele jaren in beslag gaat nemen en waarbij de hulpverleners in financieel opzicht in hun hemd komen te staan. En dat wordt dan maar sporadisch nieuws. En juist dat zou anders moeten zijn. Die maatschappijen zouden net zolang op de huid moeten worden gezeten door het journaille dat ze per omgaande met een bevredigende oplossing komen. Dat zou pas echt nieuws zijn voor de betrokkenen. Maar dat gebeurt niet, want het is goed nieuws, en dat is geen nieuws.
Nee, dat krant lezen arabian style is voor mij zeker geen zinloze onderneming. Ik ga het veel vaker doen. Koppen negeren, of ze minder gewicht toekennen. Zoeken naar human interest van minder belangrijk nieuws. Dat werk. Eigenlijk zou je een krant in digitale vorm moeten kunnen DTP-en: herindelen, koppen schrappen of verkleinen dan wel vergroten. Commentaar leveren, heet van de naald, met de reeds opgedane kennis terzake van internet op de achtergrond. En het resultaat massaal terugsturen naar de redactie. Zou dat niet zeer verhelderend zijn voor die luitjes?
Ik weet het niet. U?
