Artsen aan de schandpaal!
Je zou maar zijn geopereerd door een arts die bij het dichtnaaien van je maag vergeet dat zijn scalpel, haarnetje, mondkapje, de lippenstift van zijn minnares en zijn broodtrommeltje er nog in zitten, zodat je na je narcose met een zwaar gevoel en een compleet uiteengereten buik weer wakker wordt. Je klaagt een arts aan bij een regionaal medisch tuchtcollege, waarbij je in het gelijk wordt gesteld en de arts een waarschuwing of een berisping krijgt. “Nou, dat gaat dus niet meer gebeuren!” denk je dan. De arts gaat lekker verder, maar zijn toekomstige patiënten weten niet dat hun arts eens een grove fout heeft gemaakt. Medici willen dit graag onder de pet houden. Patiënten en de VARA-ombudsman zijn klaar voor de heksenjacht. Name and shame!
De klant is koning, maar als klant vinden we stiekem allemaal dat we een god zijn en als zodanig behandeld moeten worden. Bij ieder product wil ik als consument weten waar ik het beste kan zijn. Dat geldt ook steeds meer voor de zorg. Zorgverzekeraars strijden met tarieven en pakketten voor de meeste klanten, ziekenhuizen komen op ranglijsten waarop hun kwaliteiten gemeten worden en wie in Nederland niet snel genoeg aan de beurt is om de juiste zorg te krijgen, gaat daarvoor de grenzen over. De kwaliteit van ziekenhuizen is echter niet alleen afhankelijk van het interne beleid en alle voorgeschreven protocollen, maar zeker ook van de artsen. En die kwaliteit kan je niet voldoende controleren.
Artsen zijn net mensen. Ze staan op torenhoge voetstukken, omdat zij wonderbaarlijke kennis hebben over de patiënt. “Ja”, “nee” en “amen” zijn de drie woorden die een patiënt vroeger aan een arts kon richten. Niemand snapte immers wat ze zeiden! Maar het artsenlatijn is vertaald naar doe-het-zelf-internetsites waarop de kleinste kwaal wordt uitvergroot tot de ernstigste vorm van kanker. Iedere patiënt is nu mondig genoeg om zelf ook vragen te stellen. Maar de arts blijft de expert en als hij iets zegt, dan zal het uiteindelijk wel zo zijn. “Amen.” En dan raakt iemand ernstig beschadigd door een operatie die niet nodig was. “Foutje, bedankt.” Ja, artsen zijn net mensen.
Wie de beste arts wil vinden, kan natuurlijk kijken naar de mate van specialisaties in een bepaald ziekenhuis. Maar de arts zelf kan je niet controleren op grove fouten uit het verleden. Als ik een teen breek en ik ga naar het ziekenhuis, dan kan me het niet zo veel schelen wie mij helpt. Dat komt vast goed en anders zijn de gevolgen nog te overzien. Op het moment dat er iemand in mijn hersenen moet wroeten, wil ik het complete vertrouwen in de arts hebben. En dat is ook niet zo gek. Als ik een auto koop, kan hij er wel mooi en glimmend uitzien, maar als de remmen het niet blijken te doen, heb ik toch een groot probleem. Het is alleen wat jammer dat je zo’n arts niet op een proefrit mee kan nemen.
Er bestaat wel een BIG-register, een lijst met alle mensen die een beroep hebben in de individuele gezondheidszorg. Hieronder valt ook een zwarte lijst met naam en toenaam van mensen die hun beroep in de gezondheidszorg nooit meer uit mogen oefenen. Maar de lijst met de reguliere maatregelen zoals waarschuwingen en berispingen is alleen beschikbaar als je het registratienummer van de arts hebt, of zijn complete adres- en geboortegegevens. Daar kom je als patiënt dus nooit aan. En hoewel de uitspraken van het medisch tuchtcollege openbaar zijn, net als in de reguliere rechtszaken, blijkt dit alleen te gelden voor de mensen die op de zitting aanwezig waren. In de publicaties worden alle gegevens van de aanklager en verweerder zodanig gecensureerd, dat het onmogelijk is om te ontcijferen om welke arts het ging. Een patiënt kan zijn arts dus nooit vooraf controleren op zijn persoonlijke kwaliteiten en eventuele misstappen in het verleden.
Medici verwachten een heuse heksenjacht op het moment dat al deze gegevens openbaar zouden worden. Het zou te nadelig voor een arts werken. Zo zegt KNMG-voorzitter Kruseman dat een gewaarschuwd arts nog steeds een goede arts is, dus het heeft geen meerwaarde voor een patiënt om het tuchtrechtelijk verleden van zijn arts te kennen. Maar als een gewaarschuwd arts nog steeds zo goed is, maakt een openbaarmaking van de lijst toch ook niet uit? Een patiënt kan zelf kijken of een uitspraak van het tuchtcollege relevant is voor zijn eigen behandeling en bij twijfel een second opinion aanvragen bij een volgende arts. Daarbij blijft het natuurlijk zo dat een arts met een schoon verleden in de toekomst een fout kan maken. Een gewaarschuwd arts telt natuurlijk voor twee. Een gewaarschuwd patiënt ook. Dat zijn alweer vier extra oplettenden om zoveel mogelijk medische missers te voorkomen.
En die schandpaal? Ach, dat gebeurt al zo lang op internet. Her en der worden namen en ziekenhuizen sterk afgeraden door beroepszeikerds, maar het zal niet zo snel komen tot een complete lynchpartij. Het wordt sowieso eens tijd dat artsen elkaar niet meer moedwillig een hand boven het hoofd houden, maar open en eerlijk hun eigen en elkaars fouten erkennen. De erkenning is vaak ook het enige waar patiënten voor strijden als ze naar een tuchtcollege stappen. Een waarschuwing of berisping van het medisch tuchtcollege is immers niet bedoeld als financieel winstje voor de patiënt, maar om de arts wakker te schudden en de zorg te verbeteren. De klant is koning en heeft recht op de beste zorg. Als er een paar artsen aan de schandpaal moeten om de kwaliteit van de zorg te verbeteren, dan moet dat maar.
