Maurice
In de meest recente peiling van bureau Synovate staat het CDA op een historisch dieptepunt; het is al twaalf jaar geleden dat het CDA zo weinig virtuele zetels had. Daarentegen blijft de VVD stijgen; de liberalen staan inmiddels op 36 zetels, waarmee ze de grootste partij vormen en de PvdA dus achter zich laten. Een coalitie met het CDA en de PVV ligt voor de hand, maar ook een regering met de PvdA en D66 is niet uit te sluiten. Groenlinks is langzaam op de weg terug en lijkt steeds meer kiezers van de PvdA terug te halen. Job Cohen blijkt toch niet de verlosser die veel mensen in hem zagen.
‘Moet de PvdA zich zorgen maken?’ vraagt Matthijs. Maurice glundert. Hij pakt er een mooie rode tabel bij. 'Kijk,' zegt hij. En hij vertelt iets over de populairste premierkandidaat. ‘Vorige week was dat nog Job Cohen, maar kijk, Neelie Kroes lijkt een grote concurrent te worden.’ Maurice staat de ene dag in de krant met een reclame voor een energieboer, de andere dag definieert hij de bewegingen van de Nederlandse kiezer. Felix Rottenberg houdt zijn bril vast als hij naar de schermen kijkt. Dan slaat hij zijn armen over elkaar. Hij mag ook een duit in het zakje doen; hij zal het allemaal verklaren. Net als vorige week en de week ervoor.
Peilingsbureaus parasiteren op het idee dat de mening van de ander essentieel is voor de stem van het individu. Stemmen op de partij met het beste partijprogramma is lang niet zo belangrijk als stemmen op een partij met de grootste regeringskansen. Dat houden Maurice en co de kiezer voor, tv-show na tv-show en persbericht na persbericht. Idealen en een visie zijn ondergeschikt aan coalitiekansen. Idealen zijn wel mooi, maar iedereen bindt in als de partij in de peilingen zakt. Politici zijn niets meer dan fervent zetelclaimers en daarom doodsbang voor de virtuele-zetelgeilheid die heel Nederland bevangt. Waar strategisch stemmen begint, raakt de democratie geamputeerd.
Peilingen zijn geen feiten, maar momentopnames van de spartelingen van een vertwijfeld volk. Ze leiden niet tot helderheid, maar tot de debilisering van de democratie. De media passen er met liefde haar programmering op aan. Een premiersdebat op RTL doet het voorkomen alsof er presidentsverkiezingen zijn. Partijen als Groenlinks en D66 worden niet uitgenodigd, terwijl partijen als Groenlinks en D66 uiteindelijk wel nodig zijn voor het vormen van een regering. Niet de grootte van de grootste partij, maar de inhoud van de partijprogramma’s die de coalitiepartners meebrengen doet er toe. Peilingen ondermijnen dat principe.
Dat na de verkiezingen vaak blijkt dat de peilingen nergens op sloegen, dat elke twee maanden de partijen er compleet anders voor staan, lijkt niks uit te maken. De komende weken mogen Maurice en Felix dagelijks aanschuiven in De Wereld Draait Door. Een speciale verkiezingsprogrammering. Dagelijks neuzelen over grafiekjes die er pas ná 6 juni echt toe doen, dagelijks conclusies trekken die gebaseerd zijn op aannames van aannames. Maurice bepaalt de inzet, de winst en de wedstrijdregels. Stembureaus zijn bookmakers. Iedereen verliest.
