Waarom komen negers zo vaak te laat?
Niet álle Nederlanders zijn gierig, niet álle Belgen zijn dom, niet álle Marokkanen zijn kut en ook niet álle negers komen te laat. Toch wil ik het over deze laatste groep hebben en dan met name Antilliaanse en Surinaamse mensen. Voor het gemak gebruik ik maar even de verzamelnaam negers. Hoe kom ik nou toch weer op zo’n onderwerp? Nou, dat zit zo.
Maandag is mijn vrije dag. Maar vanmorgen ben ik toch een paar uur naar mijn werk geweest om een nieuwe collega wegwijs te maken en voor te stellen aan het team, want mijn baas is op vakantie. Het is een Surinaams meisje. Een heel vriendelijk meisje. Toch was ik vanmorgen verbaasd dat ze er al was, toen ik op mijn werk kwam. Ze was zelfs te vroeg! Waar komt dan mijn vooroordeel vandaan? Ja, dat vroeg ik me zelf ook af. Waarom zie ik negers – en dan met name Antillianen en Surinamers – als luie mensen die altijd te laat komen? Terwijl hun polsen doorgaans worden ontsierd door protserige horloges met een veel te hoog bling-bling-gehalte. Heeft de juwelier in kwestie de werking van deze uurwerkjes niet uitgelegd? Of zijn ze kapot gegaan toen ze van de vrachtwagen donderden?
Tien jaar geleden ben ik met mijn zusje naar Curaçao gereisd voor een vakantie bij onze oudste zus die daar al een paar jaar woonde met haar man en kinderen. Wat een prachtig eiland! Mijn zus en zwager woonden daar in een schitterend huis. Ze hadden een werkster en een tuinman. Niet omdat ze dat zo graag wilden, maar omdat het verwacht werd vanwege de status van Nederlanders op het eiland. Vanwege de hoge werkeloosheid vonden mijn zus en zwager het op zich wel een sympathiek idee om mensen op deze manier aan werk te helpen.
Met verbazing heb ik gekeken naar deze werkster die de prachtige naam Filomena droeg. Zelden heb ik zo’n traag type gezien. Ze had geen achterwerk, maar complete Deltawerken sleepte ze met zich mee. Je kon amper enige vorm van beweging waarnemen. Het vegen van de woonkamer kostte haar een uur. Ze begon ’s morgens officieel om 8 uur, maar kwam altijd te laat. Ook de tuinman was altijd aan de late kant en stak om de 5 minuten met een diepe zucht, alsof hij er al heel wat werk op had zitten, een sigaret op. Hij moest een tuinhek schilderen en presteerde het om daar een week over te doen. Raar. Want de verf droogt toch best wel snel op, in die hitte?
Ook verder op het eiland lag het tempo erg laag. Poco poco, was de alom gehoorde kreet. Door de hoge temperaturen is het op zich ook wel slim om rustig aan te doen, maar er was wel érg weinig actie te bespeuren. Toen mijn zussen en ik in de jeep zaten om naar het strand te gaan, reden we langs een huisje waarvan het dak nog maar half af was. Een Antilliaan zat rustig een sigaretje te roken op een paaltje voor zijn huis. Toen wij zes uur later teruggingen, zat hij er nog steeds. Rokend!
“Nou, die ligt vannacht naar de hemel te staren in plaats van naar een nieuw plafond,” merkte ik lachend op. Mijn zus antwoordde: “Joh, wij wonen hier nu drie jaar, en drie jaar geleden stond dat huisje er al net zo bij als nu. In het regenseizoen gooien ze een plastic zeil over het open gedeelte, en zo lossen ze dat hier op! En heel veel mensen leven zo.”
“Maar waarom maken ze dat dak dan niet gewoon af?” vroeg ik. “Hebben ze daar geen geld voor?” Mijn zus lachte. “Eens in de maand ontwijk ik de supermarkten, want dan is het daar verschrikkelijk druk. Dan krijgen de mensen namelijk hun salaris, en dat maken ze diezelfde dag nog op. Ze racen massaal naar de supermarkt, kopen daar rijst voor een maand, en de rest van het geld gaat op aan drank en sigaretten. Ze maken zich ook nergens druk om. Wat vandaag niet komt, komt morgen wel.”
In datzelfde jaar begon ik aan mijn opleiding, en ook op deze opleiding kreeg ik te maken met Antilliaanse en Surinaamse medestudenten. Ook Turkse en Marokkaanse en Nederlandse dames, trouwens. De donkere dames kwamen vaak te laat en hadden smoezen te over. Wel heel inventief bedacht hoor, maar voor alles hadden ze hun verhaaltje wel klaar. Huiswerk niet af? Ja zeg, dat kwam, omdat de leraar hen had overgeslagen met het uitdelen van de opdracht. Te laat komen? Ze moesten altijd met hun kind naar de dokter, of het kinderdagverblijf van hun zoontje was net die dag afgefikt, en ga zo maar door. Ze zeiden dit alles met zo veel overtuiging, dat niemand de moed had om ze tegen te spreken. Dat hoefde je trouwens ook niet te proberen, want dan vertoonden ze echt zo’n ‘talk to the hand, not to the face’-mentaliteit. Toen een leraar een keer belde dat hij in de file stond en dat hij dit keer degene was die het niet op tijd ging redden, waren het deze dames die opstonden en meldden dat ze naar huis gingen. Want daar hadden ze recht op. Zij hoefden niet in de klas te gaan zitten wachten tot die leraar nou eindelijk eens op kwam dagen. En daar gingen de dames…
Ook als ze commentaar kregen op hun werkstukken, dan gaven ze een grote mond. “Dat is discriminatie,” was ook zo’n geliefd zinnetje, “zij krijgen altijd wel goede cijfers.” En die ‘zij’ waren dan de Hollandse meiden die zich rot werkten om goede resultaten te behalen.
Toen ik in de kinderopvang ging werken en te maken kreeg met meisjes van verschillende culturen, ging mijn vooroordeel weer op. Turkse meisjes komen op tijd en werken hard. Marokkaanse meisjes vaak ook, al zie je binnen die groep wel heel veel verschil in mentaliteit. Je moet het net treffen, zogezegd. Surinaamse en Antilliaanse meisjes zijn het minst populair. Ze komen echt heel vaak te laat, geven daarvan steevast het openbaar vervoer de schuld, weigeren vaak om zich aan de regels te houden, en geven een grote mond als je ze daar op wijst.
Ken je de X-factor? Talentenjachten voor mensen die zelden over enig noemenswaardig talent beschikken. De kneusjes worden toch op sleeptouw genomen door een leger van zelfbenoemde deskundigen. Maar zelfs hier wist een Surinaams zangtrio het voor zichzelf te verpesten. Die Surinaamse meiden wisten zowaar door de voorrondes heen te komen, en kregen, voordat de liveshows begonnen, diverse workshops met Gordon als coach. Dat is toch fantastisch, als je een toekomst als zanger of zangeres ambieert om dan samen te mogen werken met allerlei zangpedagogen? En nu kreeg dit overdreven rondborstige zangtrio de kans. Fierce, noemden zij zichzelf. Ik moest wel een beetje om ze lachen, maar dat ging meer over de kleding die de stylisten hadden uitgekozen voor deze dames. De dikke donkere lijven werden namelijk als een soort donkerbruine rollades in korsetten geperst, zodat de dames moesten zingen met per persoon twee heel hinderlijke bulten onder hun kin. Echt, geen gezicht!
Maar goed, het trio bestond als zodanig nog maar nauwelijks, of de samenwerking was alweer ten dode opgeschreven. Een van de dames presteerde het namelijk om op een repetitie bijna drie uur te laat te komen. Ze had de wekker op half 5 gezet, maar was tot haar grote schrik pas om 7 uur wakker geworden. In plaats van, dat ze dit gewoon opbiechtte, loog ze tegen Gordon en haar collegaatjes. Nou ja, -tjes… Maar goed, ze kwam met het verhaal dat ze met haar zoontje naar het ziekenhuis was gegaan, omdat hij ademhalingsproblemen had. Hoe haal je het in je hoofd, om met zo’n smoes te komen? Gordon had haar door en liet haar door middel van een slim trucje door de mand vallen. Hij wilde haar eerst wegsturen, maar streek uiteindelijk toch zijn hand over het hart. Wel was hij zo slim, om het gemaakte filmpje over de letterlijk en figuurlijk kolossale leugenaarster aan het publiek te laten zien. Want het was natuurlijk nog maar zeer de vraag of het Nederlandse volk nog op deze dames zou stemmen, als dit incident bekend werd gemaakt. Nee dus. Ze konden hun korsetten inpakken en wegwezen. En terecht. Heel veel mensen hopen hun hele leven op zo’n kans en weten die dan op waarde te schatten als deze ze geboden wordt.
Mijn baas en ik hebben een Surinaams meisje dus de kans geboden om bij ons te komen werken. Maar – niet om te discrimineren, maar puur gebaseerd op onze beider ervaring – we hadden wel onze twijfels om dit meisje aan te nemen. Hoe vriendelijk ook, hoe voorkomend, we zijn voorzichtig. Vanmorgen was ze op tijd, maar ik zag wel de langzame tred en manier van handelen die ik al heel vaak ben tegengekomen bij vrouwen van deze bevolkingsgroep. Nou ja, langzaam is op zich niet zo erg, punctueel is belangrijker.
Allemaal vooroordelen? Nee. Gebaseerd op feiten. Discriminatie? Nee. Mensen verdienen allemaal een kans. Ik hoop echt, dat dit meisje een blijvertje blijkt en dat zij het voor mekaar weet te krijgen om mijn vooroordelen weg te nemen.
Nog een tip voor Surinamers en Antillianen: mocht je willen reageren op deze column, schiet dan wel een beetje op, want dit verhaal blijft maar een weekje in de tracker staan!
