De crimineel draait door
Vorige week schreef ik enigszins neerbuigend over de straffen in Nederland. Kortgezegd pleitte ik voor het inruilen van de papierprikker voor het water en brood. De fluwelen handschoenen kunnen wat mij betreft worden opgeborgen. Niet zozeer om te proberen de schurken op het rechte pad te brengen, als wel vanwege het vergeldings- en preventieprincipe.
Als het gaat om zogenaamde zeer actieve veelplegers (ZAVs), heeft de rechterlijke macht in Nederland al wel de mogelijkheid om de blote handen te hanteren. Sinds 2004 bestaat immers de ISD-maatregel (Inrichting Stelselmatige Daders), wat inhoudt dat ZAVs, of draaideurcriminelen in de volksmond, twee jaar moeten brommen wanneer ze een bepaald aantal feiten achter hun naam hebben staan. Cumulatief bestrafte criminaliteit.
Maar hoewel rechters de mogelijkheid hebben de draaideur voor de duur van twee jaar tot stilstand te brengen, maken ze er nog verbazingwekkend weinig gebruik van. Vanaf het moment van invoering, inmiddels vijf jaar geleden, is de kritiek niet van de lucht. De maatregel zou niet zijn gericht op het helpen van de veelpleger en bovendien veel te duur zijn. Ondertussen draaien de criminelen lekker door.
Amper twee maanden geleden nog, sprak criminoloog dr. René van Swaaningen van de Erasmus Universiteit Rotterdam in de media zeer afkeurend over de in zijn ogen te zware straf voor de draaideurcriminelen. Volgens hem kost ISD de maatschappij enorm veel geld omdat een lange gevangenisstraf wordt opgelegd voor kleine vergrijpjes. Alsof deze onzin nog niet genoeg was, ging René nog even door.
Hoewel zijn haardos al lang en breed geschiedenis is, bleek hij toch nog één kam in huis te hebben. Van deze gelegenheid maakte hij grif gebruik om alle draaideurtjes er over te scheren. "Allemaal heroïneverslaafden op leeftijd zijn het", aldus René. En toen sprak hij de legendarische woorden: "Laat die groep lekker met rust denk ik dan, ze worden straks toch allemaal te oud om voor echte overlast te zorgen."
Terug naar de werkelijkheid.
Het blijkt maar weer eens dat de 'hooggeleerde heren' veelal wegkomen met de grootste lariekoek. Sterker nog, ze worden geloofd, nagepraat en opgevoerd als betrouwbare bron. Dit soort heren indoctrineert zowel de politiek als Justitie met hun ongefundeerde uitspraken, met als gevolg dat de ISD-maatregel nog steeds niet goed van de grond komt.
De enige boeven die hoogleraren als Van Swaaningen kennen, hebben ze gezien bij Peter R. of John van den Heuvel. Leuk en aardig die theorie, maar hoe is het nou in de praktijk? Mijn persoonlijke ervaringen omtrent ISD zijn heel anders van aard. Ik kom bijna dagelijks met veelplegers in aanraking, en allemaal zien ze erg op tegen twee jaar tralies.
Afgelopen week verschenen eindelijk eens resultaten in de media die mijn gelijk bevestigden. In opdracht van het ministerie van Justitie voerden twee onderzoekers een zogenaamde verkennende kosten-batenanalyse uit van de ISD-maatregel. De resultaten waren verbluffend. Althans, voor schreeuwende nitwits op de universiteit. Niet voor mij.
ISD te duur, meneer Van Swaaningen? Uit het onderzoek kwam naar voren dat het juist enorm kostenbesparend is. De 150 duizend euro die het kost om een boef 2 jaar lang op te sluiten, valt in het niet bij de tonnen die worden bespaard. Zo scheelt het ongeveer 624 duizend euro aan processen-verbaal en andere administratieve rompslomp, en bijna 1.5 miljoen aan misdrijven en overtredingen.
Een andere, en wellicht nog belangrijkere uitkomst van het onderzoek was dat ISD erg afschrikwekkend werkt. Voor iedere veelpleger die is opgesloten, doen 28 hardnekkige veelplegers een stapje terug. En dat bespaart de samenleving een schade van 2,3 miljoen per gedetineerde veelpleger. Bovendien blijkt een ZAV nadat hij vrijkomt veel minder frequent door de draaideur te gaan dan ervoor. Schadebesparing: ruim 4 ton.
Alles bij elkaar scheelt een enkele ISD-maatregel de maatschappij dus meer dan 4 miljoen euro. Tel uit je winst.
Mijn motto: ISD, helemaal zo gek nog niet. Of, zoals Berlusconi zou zeggen: beschouw het gewoon als twee jaartjes kamperen.
