Complottheorie

Column door Risce

Het kan bijna niet anders of het woord complottheorie is uitgevonden door iemand die nergens in gelooft. Het woord suggereert immers dat er niks van klopt, of klinkt het tegenwoordig alleen maar zo, omdat men in dit informatietijdperk een beetje moe wordt van het aanhoudende bombardement van perspectieven? Taal is macht. En dus is een snelle associatie bij het woord complottheorie nu 'aluminium hoedjes' en 'paranoia'. Graag wil ik in dit kader Kurt Cobain aanhalen: "Just because you're paranoid, doesn't mean they're not after you."

We herdenken ondertussen alweer de 7e verjaardag van een gebeurtenis waar iedereen later in de bejaardensoos lekker over kan beppen, omdat het één van de meest ingrijpende gebeurtenissen is, sinds de invoering van de Euro. En zo kennen de mensen die het eerste decennium leven van de 21e eeuw aardig wat grote gebeurtenissen. Maar blijkbaar is het nog niet spannend genoeg. Want, terwijl de fysici een Universele Theorie op dit moment in elkaar proberen te knutselen, zijn er ondertussen mensen die ook alle menselijke catastrofes samen willen voegen tot 1 groot universeel complot.

En zo kan het dat een internationaal theekransje voor diplomatieke grootheden, genaamd de Bilderberg conferentie, opeens een heksenkring is waar wordt bepaald wat jij morgen zal denken. In een draaikolk van halve waarheden, verzwegen informatie en fantastische verhalen worden olie, geld, macht, leiders, satanisme (noem het in feite maar op; afkeurenswaardige moraal) samengesmeed tot een onduidelijk geheel. Het aardige is te bedenken dat deze zelfde draaikolk wordt toegeschreven aan diegene die achter die vermeende complotten zitten. Maar er is één voorwaarde, waar je absoluut in moet geloven, wil je een beetje serieus genomen worden in complotkringen. En ik vermoed dat velen zich daar niet eens bewust van zijn.

Deze voorwaarde is de 'maakbaarheid van de samenleving'. Dit is het tegenovergestelde van absolute chaos en toeval in het ontstaan en de voortschrijding van een samenleving. Als je immers niet geloof in het idee dat er van bovenaf allerlei mensen direct kunnen bepalen wat jij doet, wat jij denkt, hoe kun je dan andere mensen wel verwijten hieraan gehoor te geven? Maar mensen geloven in onze post-moderne tijd niet meer in maakbaarheid. Zo geloven in toeval en een beetje toewijding. En zo komt het dus vaak dat je mensen opmerkingen hoort maken als: "Ja, ik weet niet wat er gebeurd is op 11 september, maar er klopt iets niet." Volgens mij zijn dat gewoon twee ideeën die enorm met elkaar botsen: maakbaarheid versus toeval. Een post-modern mens twijfelt aan zijn eigen kennis, laat staan aan die zaken waar hij of zij zelf helemaal niet bij was.

Dus als er voortaan weer iemand een verhaal begint op te hangen dat ruikt naar ongefundeerde beschuldigingen, dan zeg je gewoon: "Daar ben ik te post-modern voor."