Muziekcolumn / Gentleman Jim Reeves
Het was zomer, 2005. In de zomervakantie verveelde ik mij helemaal dood, en loste dit op door maar wat in het wilde weg op mijn weblog te schrijven. Een van die stukjes ging over mijn zoektocht naar het meest zoetsappige, verschrikkelijkste en vreselijkste nummer ooit. Al snel kreeg ik een reactie: zoek eens op "Snowflake" van Jim Reeves. Van de goede man had ik nog nooit gehoord, en al snel downloadde ik zowel dat nummer, als "He'll have to go". Zoetsappig, ja, dat was het zeker. Hey, hey, hey, snowflake, my purdy little snowflake... de tekst was té erg voor woorden. Zo liefjes, zo zachtaardig, dat ik er al bij de eerste keer luisteren helemaal week van werd. Het zachte gitaarspel, de schattige riedeltjes, de naadloos aansluitende teksten, gezongen en gespeeld door de man met de zalvendste stem die ik ooit, tot op de dag van vandaag, ben tegengekomen.
Ik bedankte de reagerende lezer vriendelijk voor de openbaring en downloadde nog wat liedjes. But you love me, daddy, een ballad tussen een vader en een zoontje van vijf, waarin de vader steeds een kritiekpunt zingt, en het zoontje reageert met "But you love me daddy, 'cause you tell me so!", Dear Señor Santa Claus, een noodkreet van een slecht Engels sprekende Mexicaan die de kerstman verzoekt om ook eens bij hém langs te komen voor wat geld, zodat hij een trouwring voor zijn geliefde kan kopen. From a jack to a king, waarin Reeves constant zingt in kaartspelmetaforen, was de druppel:
From a jack to a king
From loneliness to a wedding ring
I played an ace and I won a queen
You made me king of your heart.
Ik móést meer van de man hebben. Inmiddels had ik ergens een platenspeler op de kop getikt, en het fijne van Jim Reeves is dat zijn platen óveral in de budgetbak voor, zeg, tien cent liggen. In één middag kocht ik tien platen voor nog geen vijf euro. Plaat na plaat speelde ik helemaal plat; van de plaat met enkel liedjes met titels die bestonden uit meisjesnamen tot de plaat met kerstliedjes.
Wat mij het meest aansprak aan hem en zijn muziek, is de toon van de meeste liedjes. Ik weet er niet veel over, maar ik beeld me altijd maar wát graag in hoe miserabel Reeves' liefdesleven heeft moeten zijn. Het moet een ware hel zijn geweest. Zijn vriendinnetjes gingen vreemd bij de vleet, hij was constant aan het huilen om de verloren liefde, en kwam er maar niet bovenop.
Hij is ook nog eens op een hele speciale manier bekend geworden. Destijds een semi-professionele baseball-speler, stond hij in het publiek bij Hank Williams. Helaas was Hank ziek, die dag in 1949. Jim, die zichzelf aardig vond kunnen zingen, liep het podium op en zei dat hij wel een paar liedjes wilde zingen om het publiek toch wat te kunnen geven. Hij pakte een gitaar en zong. En speelde de zaal plat.
Al snel werd hij bekend en was hij van begin jaren vijftig tot ver na zijn dood de best verkopende country-artiest. In de popmuziek wist hij niet zo door te breken, maar in de countrycharts stond hij vrij vaak op één. Toch bereikte hij de nummer-één-positie ook in de Billboard-charts van 1960, met He'll have to go. Vanaf toen pikte ook de rest van de wereld hem op. In Europa, Australië en Zuid-Afrika werd hij al snel de best verkopende artiest.
I filled up my pockets with money
Big trophies I've hung on my wall
My mansion sits high on a hilltop
And the world is impressed by it all
Vanaf begin jaren zestig ging het snel voor Reeves. Constant ging hij op tournee door de hele wereld, van Oslo tot Kaapstad, plaat na plaat uitbrengend. In 1964 was het dan zover: zijn eerste film, over een koppel dat oplichters uit een mijnstadje in Zuid-Afrika weet te jagen met een gitaar en zalvende liedjes, kwam uit. Het werd een grote hit. Reeves mocht het niet meer meemaken. Op 31 juli 1964, pas net na de release van de film, stierf hij. Plane crash.
Op het hoogtepunt van zijn carrière, beloften waarmakend die hem groter dan Elvis zelve zouden maken, liet Jim het leven. De tragiek die hij vijftien jaar lang in zijn treurige ballads wist te verwerken voor marketing en winstbejag, zat hem toch eindelijk op de hielen, en haalde hem in. Toch is er één troost: de goede man blijkt in zijn leven nét zo lief en zachtaardig te zijn geweest als in zijn liedjes. Gentleman, noemde men hem. Gentleman Jim, de zoetgevooisde countrycrooner, die nooit een vloek liet, vreemdging, stal of bedroog.
But to me, all this glory is worthless
And I've not been successful enough
For while I was winning the whole wide world
I was losing your love...
But he is surely winning mine. Nu, drieënveertig jaar na zijn dood, luister ik me helemaal de krampen, heb ik zijn film gekocht en grijs gekeken, groeit mijn verzameling platen en cd's nog elke week en zoek ik naarstig naar posters en t-shirts. Mijn honger naar warmte en geborgenheid zal wel nooit te stillen zijn, maar Gentleman Jim Reeves weet de pleisters treffend te plakken. Geef mij een half kratje Hertog Jan, een grammetje hasj en een stuk of wat Jim Reeves-platen, en je hebt de hele avond geen last meer van me. Promise.
