Advocaatje, leef je nog?

Héérlijk, die persconferentie van Moszkowicz. Dramatisch, voorzien van zuivere woede én van humor, en daarmee was het betoog abject noch infaam.

Dat de zaak mij niet ongemoeid laat, verbaast me niets. Dat is de prijs die je als rechtenstudentje (lees: liefhebber van de rechtsstaat) betaalt. Temeer wanneer juist op dat gebied klappen vallen en blijkt dat dit voorkomen had kunnen worden. Zoals in het geval van Moszkowicz, maar daarover later meer.

Er was deze week van alles aan de hand. Bram bezigt hiervoor zelfs de term tripartite kongsi (wat wij, normale Nederlanders, een samenzwering van drie partijen noemen). Het zou gaan om de Club Kelder, het OM en Endstra's erven.

Wat betreft Club Kelder: Bram verdedigt Holleeder al twee decennia. Hij verdedigde echter ook Endstra en nu deze onderdeel is van de huidige zaak-Holleeder, voelt Kelder zich geroepen op te komen voor de belangen van wijlen Endstra. Bram zou moeten stoppen met de zaak, want het is je reinste belangenverstrengeling.

De Deken (Orde van Advocaten) zag echter geen reden waarom Bram de zaak niet aankon en de Deken en Bram maakten hierover duidelijke afspraken. Voor Jort een reden om het zwaartepunt op het laatste moment te verleggen. Belangenverstrengeling wordt ineens kwestie 'betaling aan strafrechtadvocaten in het algemeen' en in zijn enthousiasme laat Kelder zich verleiden tot termen als 'maffiamaatje' en 'beroepsleugenaar', alsmede schuift hij Moszkowicz (dus niet: strafrechtadvocaten in het algemeen) een aantal misdrijven in de schoenen. Met als voornaamste voorbeeld het aannemen van koffers zwart geld.

Moszkowicz spant een kort geding (KG) aan om een eind te maken aan deze farce. Intussen maakt ook het OM opmars. In 2004 al rondden zij het onderzoek naar 'lekken stukken Endstra' af, waarin Moszkowicz een grote (niet mooie, maar wel onbewezen) rol toebedeeld is. Het OM voegt dit document vorige week toe aan dossier-Holleeder en daar is Bram zachtgezegd niet blij mee.

Dat snap ik. In dat dossier worden hij en Holleeder namelijk afgeschilderd als 'crimineel duo'. Niet echt van toegevoegde waarde voor de positie van Moszkowicz als rechtsvertegenwoordiger van Holleeder. Wel stelt het me teleur dat Moszkowicz zich hierdoor zó op z'n pik laat trappen (getuigen zijn woede aan het adres van het OM). Was hij zelf niet degene die vond dat het OM en de advocaten meer als bloedhonden om Het Recht moesten vechten? Had Bram in die positie gezeten had híj dan nagelaten alle middelen in te zetten die hem voorhanden waren?

Of heeft het misschien ook iets te maken met het idee van het OM om óók een kopietje van dat dossier naar de erven van Endstra te sturen? Die spelen al een tijd (anderhalf jaar) met de gedachte tegen Bram een klacht in te dienen. Een klein beetje hulp betekent in zo'n geval alles. Of is het toeval dat de familie Endstra ineens zo besluitvaardig is?

Onwaarschijnlijk. Vooral als je je bedenkt dat de Erven van Endstra er groot belang bij hebben Moszkowicz van de zaak Holleeder te krijgen. Zij willen Holleeder zo snel en zo lang mogelijk achter de tralies en dan kun je Moszcowicz maar beter zo snel en zo lang mogelijk kwijt zijn.

Echt sterk staan de Erven desondanks niet. Aangezien de Deken geen reden zag waarom Bram de zaak niet aankon (zoals reeds gezegd) én de verdachte het recht toekomt zelf zijn advocaat te kiezen. Een makkelijke keuze in 't geval van Holleeder. Hij ging voor z'n koffie-maatje natuurlijk! Het maatje dat toevallig ook 's lands beste strafpleiter is.

Mede om dit laatste verbaasde het mij dat Moszkowicz in z’n eigen kort geding onderuit gaat. Maar misschien had zelfs Allah het in deze zaak niet van Kelder kunnen winnen.

Rechter Poelman besluit namelijk tot de kant van Kelder op basis van mediaberichten. De meesten afkomstig van Kelder of zijn bedrijf zélf. In drie uurtjes besluit mevrouw Poelman dat BN'ers geen recht hebben op onaantastbaarheid van de eer en goede naam. Ook niet als zij, zonder dat daarvoor enig bewijs is, strafbare feiten naar hun hoofd geslingerd krijgen. En de BN'er in kwestie, anders dan bijvoorbeeld Patty Brard, nogal afhankelijk is van zijn integriteit. In drie uurtjes verkwanselt zij de reputatie van advocaat Bram Moszkowicz en dat doet zij willens en wetens.

Mevrouw de rechter, was het lekker? Trilt u nog na van de kick?

Zelfs de vice-deken van de Orde van Advocaten trekt hierover van leer. In het Parool zegt zij dat 'menig advocaat van zijn stoel gevallen is na het lezen van het vonnis en de toon waarop Moszkowicz in de hoek werd gezet'.

Eén en ander vang je niet op door met de term kort geding te zwaaien. Natuurlijk, een KG betekent bij uitstek dat de feiten snel en daarmee met een zekere onzorgvuldigheid, beoordeeld worden. Het moet echter wel om de feiten gaan (aannemen dat Endstra en Holleeder maffioso‘s zijn hoort daar niet bij). En er moet wél iemand zitten met hersens, die in staat is een afgewogen beslissing te nemen tussen vrijheid van meningsuiting enerzijds en, zoals zij zelf zegt in haar vonnis, een onrechtmatige daad anderzijds. En tja, hoe onrechtmatig is het om anderen hun goede naam te ontnemen, om anderen op te zadelen met verdachtmakingen zonder enig bewijs, om anderen te belemmeren de advocaat van hun voorkeur te kiezen?
En dit alles zonder dat het doel -een discussie over betaling aan strafrechtadvocaten- behaald wordt. Een zwarte dag voor de strafrechtpleging? Inderdaad.

Op basis van de casussen erven-Endtra, OM en Club Kelder, denk ik dat de term tripartite kongsi wat ver gaat. Ik denk dat het OM een gemeen spelletje speelt, dat de erven van Endstra daar dankbaar gebruik van maken en dat de kwestie Kelder op zichzelf staat. Jort is gewoon een irritant stuk vreten en had zelf ook niet verwacht dat hij gelijk kreeg. Hij had immers al een filmpje klaarliggen, met daarop een reactie op zijn nederlaag.

Toch is het voor Bram genoeg. Afgelopen maandag doet Moszkowicz een stap opzij en maakt plaats voor De Nieuwe Moszkowicz, Jan-Hein Kuijpers. Hij legt de verdediging neer.
Onduidelijk is mij nog altijd welke rol 'De Bedreiging' daarin gespeeld heeft. Hoe ernstig was deze en wie zat erachter? Was het Holleeder die ervoor wil zorgen dat Moszkowicz zijn advocaat (laatste strohalm) blijft? Zijn het vriendjes van Endstra de één en ander willen bespoedigen?
Ik weet het niet.
Ik weet wel dat ik hoop dat Bram het overleeft, en soms denk ik wel eens, (let op, ik citeer!): handlangertjes van dezen of genen, als jullie dan tóch jullie agressie kwijtmoeten, pak dan liever die rechter.