Lotje leerde Lousewies lopen langs? Tja, waarlangs?

Het masochistisch bolwerk dat D66 heet, heeft zichzelf van het laatste kruimeltje geloofwaardigheid beroofd. Het gaf niet zo'n grote knal, want er was al niet veel meer over. De afgelopen jaren waren alle idealen en reputaties van de Democraten al door eigen toedoen verkwanseld. Gelijktijdig met de algehele teloorgang van de voormalige vernieuwingspartij liep het aantal zetels terug. Het aantal "redelijk alternatief' zetels had natuurlijk al op nul moeten staan, maar een kleine groep hardliners wist nog immer een groep sociaal liberalen aan te boren bij het stemvee. Nu Boris Dittrich geheel terecht de eer aan zich zelf houdt, al had een forsere stap terug à la Thom de Graaf hem ook niet misstaan, moet Lousewies van der Laan het leger van de Democraten gaan aanvoeren. Het lot leert Lousewiesje dus lopen langs het politieke spectrum. Ze zal het beslist niet slechter doen dan haar fameuze voorgangers. Voor de kiezer is het echter een ramp, want met het definitief verdwijnen van de sociaal liberalen is het aantal smaken voor de kiezer wel erg beperkt geworden.

Het aantal politieke partijen mag dan groot zijn, het aantal smaken is beperkt. Onwillekeurig doet het me denken aan een Praagse supermarkt uit de jaren tachtig van de vorige eeuw. Het hoognodige was er en bovendien heel veel soorten augurken. Augurken uit Tjechoslowakije, augurken uit Bulgarije, augurken uit Roemenië, augurken uit Hongarije en jawel ook de kameraden uit Polen exporteerden augurken naar hun vrienden in Tjechoslowakije. Misschien gaat de vergelijking tussen het huidige politieke spectrum en het augurkenpallet uit het voormalige Oost Europa niet op, maar daar in Praag hadden ze tenminste nog het hoognodige in het assortiment. Ik, als kiezer en politiek consument in het huidige Nederland, begin te twijfelen over de aanwezigheid van het hoognodige.

In mijn inleiding geef ik al te kennen dat de sociaal liberale smaak niet meer aanwezig is. Dan is er nog een andere liberale smaak, namelijke de conservatieve, die resteert. Een smaak die ook niet meer herkenbaar is. Ze hebben zich weliswaar ontdaan van een Wilderiaans sausje, maar daar is een Ayaan Hirsi Ali-smaakje voor teruggekomen. Dit echter niet tot ieders tevredenheid. Het conservatieve bolwerk hangt eigenlijk nog maar een beetje aan elkaar vanwege de Messias. Ze weten alleen niet of hij terug zal dalen in de Haagse Hemel. Zonder Wiegel mag gesteld worden is het conservatieve liberalisme op sterven na dood.
Dan de christendemocraten. Een vergelijking tussen de Tien Geboden uit het Oude Testament en de werkelijkheid van de christen-democratie van Balkenende, is als het vergelijk tussen appels en de befaamde peren. Dat gaat dus compleet mank.
Ook de sociaaldemocraten zijn zich al jaren aan het vernieuwen en moderniseren en richt zich op de middengroepen. De rode kleur is vervaagd, wat over is gebleven is democratie. Een democratie van luisteren naar de mensen, de wijken ingaan en luisteren, luisteren en nog eens luisteren. Ze hebben inmiddels zoveel bij elkaar geluisterd dat ze niet meer weten welke boodschap ze de kiezer moeten meegeven. En wat de boodschap ook mogen zijn, het sociaal-democratische gehalte is er niet meer te vinden.
Dat kan nog wel bij de Socialistische Partij van Jan Marijnissen. Maar hij vertegenwoordigt ondanks zijn goede bedoelingen en een paar bekwame volgelingen, ook niet veel meer dan een groep partijgenoten die iedere onregelmatigheid in de wijk en/of het menselijk bestaan opblazen tot buitenproportionele hoogte en daarmee de revolutie prediken onder het mom: "U vraagt, wij schreeuwen en u stemt dus op ons."

Blijven over de getuigenispartijen, de kleine christelijke partijen en Groen Links. Deze partijen hebben onmiskenbaar hun smaak behouden, het is echter een smaak die door een te beperkte groep gewaardeerd wordt. Een smaak die men moet leren waarderen en dat lukt niet iedereen.

Meer smaken zijn er niet, of toch wel? Ik vergeet de Fortuynisten, de Leefbaren en al hun afsplitsingen zegt u? Nee hoor, die vind ik het noemen in dit kader niet waard. Mijn waardering voor Pim Fortuyn blijft steken bij het feit dat hij zaken zonder gêne en terughoudendheid op de Haagse agenda heeft gebracht. Zaken die veel mensen al wisten, voelden of ervoeren. Helaas zullen we nooit weten hoe Fortuyn het er van afgebracht zou hebben. Zijn politieke erfgenamen hebben zichzelf de afgelopen jaren moeiteloos tot niets gereduceerd.

In dit politieke spectrum moet Lousewies leren lopen als fractievoorzitter van de zoveelste smaakloze en kleurloze groep mensen die verloochenen waar ze voor staan. Een zoveelste pot augurken die met een ander etiketje of dekseltje, het stemvee moet gaan overtuigen van haar eigen augurken. Het is een lotsbestemming dat Lousewies dit moet leren. Maar wat is het lot van de Nederlandse kiezer? Een groot augurkenfestijn of toch wat anders? Ik stel voor dat alle rechtsgeoriënteerde mensen hun stem gaan uitbrengen op de Christen Unie (de SGP is te riskant, want misschien bestaan ze dan niet meer) en de linksgeoriënteerde mensen hun steun betuigen aan Femke Halsema met haar Groen Linkse partij, misschien dat de augurkenparade gaat schrikken en toch nog kleur gaat bekennen voor de verkiezingen van volgend jaar.